آرشیو

حسن باقری؛ فرماندهی که نگران جان رزمندگان بود

سردار حسن باقری از فرماندهان نظامی ایران بود که در سال ۱۳۶۱ در جریان شناسایی عملیات واالفجر در فکه به شهادت رسید. روایتی از زندگی پیچیده و البته امنیتی حسن باقری را در گزارش چهره‌های رویداد۲۴ بخوانید. باقری از معدود فرماندهانی بود که از تلفات بالای نیروی انسانی ایران در جریان جنگ ایران و عراق گلایه داشت.

احسان الله خان دوستدار؛ پایان تراژیک رفیق سرخ

احسان الله خان دوستدار از مشاهیر ایران بود که در جریان نهضت جنگل به میرزا کوچک خان پیوست. گرایش‌های مذهبی میرزا و تمایلات چپگرایانه احسان الله خان سبب اختلاف بین این دو شد. او در شوروی اعدام شد.

هژبر یزدانی؛ گله‌داری که بزرگترین بانکدار ایران شد +تصاویر

هژبر یزدانی کسی بود که از گله‌داری در مدت کوتاهی به یکی از امپراطورهای اقتصاد ایران تبدیل شد. زد و بند های سیاسی او را کمک کرد در اقتصاد رانتی پهلوی نفوذ کند و ثروت کلانی به جیب بزند. پس از انقلاب هم به کاستاریکا گریخت و با دولتمردان آنجا طرح دوستی ریخت و به یکی از سرمایه داران بزرگ آنجا تبدیل شد که نوع زیستش به پدر خوانده شبیه بود تا یک مهاجر جهان سومی.

بهرام آریانا؛ ناسیونالیست افراطی ارتش پهلوی

بهرام آریانا از نظامیان مشهور ایرانی در دوره محمدرضا شاه پهلوی است که نقش او در اتفاق مهم کودتای ۲۸ مرداد و سرکوب عشایر فارس بسیار تاثیرگذار بود. هر دو این اتفاق برای مردم ایران بسیار سنگین تلخ بود و به همین دلیل در افکار عمومی نام نیکی از او به جای نمانده است.

حیدرخان عمو اوغلی؛ مبارز عملگرای مشروطه

حیدرخان عمو اوغلی از چهره‌های مشهور جنبش مشروطه در ایران است که در جریان اختلافات در نهضت جنگل، توسط میرزا کوچک خان جنگلی به قتل رسید. حیدرخان از موسسان حزب اجتماعیون عامیون ایران بود که از اوتیس سلطانزاده، دبیر کل حزب سوسیال دموکرات ایران شد. گزارش رویداد۲۴ درباره زندگی پرماجرای حیدرخان عمو اوغلی را بخوانید.

شیخ محمد خیابانی؛ روحانی فدرالیست یا رادیکال جدایی‌طلب؟

شیخ محمد خیابانی از مشاهیر ایران بود که در دوره دوم مجلس شورای ملی، نماینده تبریز بود. او پس از نمایندگی به تبریز رفت و دولت خودمختار آزادیستان (نام دیگری برای آذربایجان) را تشکیل داد با این حال اقدام او ناکام ماند و در زیرزمینی کشته شد. برخی او را تجزیه‌طلب می‌دانند و از او نفرت دارند و برخی دیگر معتقدند او به دنبال حکومت فدرالی بوده نه تجزیه طلبی. رویداد۲۴ در گزارش چهره‌های خود زندگی پرحاشیه این روحانی تبریزی را بررسی کرده است.

آخوند خراسانی؛ فقیهی که حکومت را حق فقها نمی‌دانست

آخوند خراسانی از فق‌های بزرگ شیعه بود که آثار و نوشته‌هایش تا امروز مورد استناد فق‌ها و روحانیون بوده است. او از اسلام سکولار دفاع می‌کند و معتقد است حکومت حق فقها نیست و خوانشی عقل‌گرایانه از احادیث و متون اسلامی دارد. او از معدود روحانیونی بود که از مشروطه دفاع کرد و مبانی فقهی خود را با اصول دموکراتیک همساز کرد. از این جهت می‌توان آخوند خراسانی را در مقابل روحانیون مخالف دموکراسی مانند شیخ فضل الله نوری قرار داد.

عبدالحسین تیمورتاش؛ سرداری که در زندان کشته شد

تیمورتاش از شخصیت‌های مهم دوران پهلوی و از مشاهیر ایران است. زمانی قدرتمدترین فرد ایران پس از شاه بود و نهایتا با خفت زندانی شد و از مناصبی که داشت خلع شد. این رخداد تراژیک، اما حاصل کار خود او بود؛ پروراندن نوعی استبداد ظالمی که آتشش دامن خود پرورش دهندگان را نیز گرفت.

کلنل محمدتقی خان پسیان؛ سردار وطن‌دوست و مشروطه‌خواه شهید

محمدتقی خان پسیان از چهره‌های تاریخ معاصر ایران است که دل در گرو آرمان‌های مشروطیت داشت. زمینه و زمانه رشد کلنل به شدت تحت تاثیر ناسیونالیسم بود. اما انواع این ناسیونالیسم با یکدیگر مغایر و حتی متضاد بودند. تا جایی که به کلنل پسیان مربوط است می‌توان او را ناسیونالیستی انقلابی دانست که در این جا انقلابی علاوه بر دلالت به خواست تغییر بنیادین به معنی پایبندی به اصول مشروطیت نیز هست و این نوع در مقابل با ناسیونالیسم ارتجاعی و باستان گرایانه رضاشاه قرار می‌گیرد.

نادر شاه افشار؛ ماجراجوی نظامی منطقه که اسطوره ناسیونالیسم ایرانی شد

ناسیونالیست‌ها نادرشاه افشار را از مفاخر ایران می‌دانند. این تکریم بویژه در دوران پهلوی صورت گرفت؛ مجسمه‌هایی از نادر ساخته شد و چند خیابان به افتخار او نامگذاری شد. نگاهی به تاریخ و عملکرد این مستبد نشان می‌دهد که او خیر و منفعتی برای ایرانیان نداشته و دوران حکومتش دوران ظلم و استبداد بوده است. رویداد۲۴ در گزارش چهره‌های خود آثار حکمرانی نادرشاه افشار بر ایران و مخصوصا تاثیر اقدامات او بر تاخیر مدرنیته در کشور را بررسی کرده و نشان داده غنیمت‌هایی که او از کشور‌های دیگر به ایران می‌آورد، صرف ابادانی ایران نمی‌شد.

سرپاس رکن الدین مختاری؛ شکنجه‌گر هنرمند

سرپاس رکن الدین مختاری مشهور به سرپاس مختاری از چهره‌های عجیب و دوگانه تاریخ ایران است؛ نوازنده‌ای چیره‌دست در ویولن که مبدع پیش‌درآمد در موسیقی سنتی ایران بوده و همزمان چهره خشن نظامی که قتل یکی دو جین از روشنفکران و سیاسیون ایران توسط او انجام شده است. رویداد۲۴ در گزارش چهره‌های خود به سراغ «دکتر جکیل و مستر هاید» تاریخ ایران رفته و زندگی ژانوسی او را بررسی کرده است.

جلال آل احمد؛ چهره مقدس غرب‌ستیزان ایران

آثار و آرای جلال آل احمد دهه‌هاست که در فضای فکری و سیاسی ایران حضور دارند. نویسنده‌ای با قلمی به تیزی خنجر و خلقیاتی عجیب و غریب و آشتی ناپذیر. غرب زدگی جلال از تاثیرگذارترین کتاب‌های ایران معاصر است که مدت‌ها به عنوان کتاب مقدس غرب‌ستیزان ستایش می‌شد. اما نگاهی گذرا به محتوای کتاب غیردقیق بودن آن را نشان می‌دهد. غرب زدگی، اما به رغم عدم اعتبار علمی و فلسفی برای گروهی از فعالین سیاسی که با مدرن‌سازی‌ ایران به هر شکل مخالف بودند، مفید بود.

سید حسین نصر؛ منادی اسلامی کردن علوم در ایران

سید حسین نصر از اندیشمندان ایرانی عصر جدید است که سال‌هاست از لزوم بازگشت به خویشتن و احیای سنت می‌گوید و در زندگی سیاسی و فکری خود همواره ضد تجدد و مدرنیته عمل کرده و قلم زده است. اما زیست شخصی او منتفع از آثار مدرنیته است و افکارش تاب چندانی در برابر نقد ندارد. از منظر نصر، مظاهر تکنولوژی و تمدن جدید شیطانی و باطل‌اند. او در خاطراتش می‌گوید یکی از افتخاراتش این است که از کامپیوتر استفاده نمی‌کند و تا می‌تواند از مظاهر تکنولوژی دوری می‌کند. نکته عجیب، اما این است که نصر با چنین پشتوانه نظری رییس دانشگاه صنعتی شریف می‌شود!

سید حسن مدرس؛ فقیه مخالف جمهوری

آیت الله سید حسن مدرس را می‌توان میراث‌دار شیخ فضل الله نوری دانست. زندگی سیاسی پرفراز و نشیب مدرس نشانگر گرایش او به سیاسی کردن دین و دینی کردن سیاست، در واقع فقهی کردن آن، است. مدرس همانطور که در جمله مشهور خود گفت سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ما زندگی کرد و جان مایه تلاش‌ها و آموزه‌های سیاسی او حکومت مبتنی بر شرع اسلام بود. مدرس را می‌توان میانجی تاریخی سیاسی اصلی میان دو روحانی ساستمدار دانست؛ شیخ فضل الله نوری و آیت الله خمینی.

محمدعلی فروغی؛ چهره دوگانه یک مدرنیست محافظه‌کار

محمدعلی فروغی از تاثیرگذارترین روشنفکران ایران است. فعالیت‌های او از عرصه نظری فراتر می‌رود و وزارت و وکالت مناصب دولتی را نیز شامل می‌شود. فروغی در طول زندگانی سیاسی خود سه بار نخست‌وزیری، یک بار کفیل نخست‌وزیری، یک بار رییس مجلس شورای ملی، پانزده بار وزیر امور خارجه، دارایی، جنگ، عدلیه، اقتصاد ملی، یک بار سفیر، وزیر دربار، رییس جامعه ملل، رییس مدرسه عالی حقوق و بالاخره رییس دیوان عالی کشور بوده است. طرفدارانش او را بنیانگذار علوم انسانی در ایران و مردی عمل‌گرا می‌دانند و منتقدانش او را همکاسه استبداد.

رجبعلی منصور؛ نخست وزیری که دلالی را به پهلوی‌ها آموخت

رجبعلی منصور مشهور به منصور الملک نخست وزیر دوران پهلوی بود که نام او در تاریخ بیشتر به خاطر گرفتن حق دلالی در قراردادهای مختلف ثبت شده است. درباره او می‌گویند او احتمالا اولین کسی است که به پهلوی‌ها گرفتن پورسانت را آموخته است. منصور پس از متین دفتری به وزارت رسید و با حمله متفقین به ایران، به یکسال نرسیده برکنار شد و محمدعلی فروغی نخست وزیر مقتدر پهلوی به جای او منصوب شد. زندگی و اقدامات رجبعلی منصور را در این گزارش بخوانید.

گزارش‌های نصفه و نیمه!/ آمار کشته‌شدگان اعتراضات آبانماه چقدر قابل استناد است؟

مجتبی ذوالنوری رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم آمار کشته شدگان اعتراضات آبانماه را اعلام کرد. این آمار همان آماری بود که روز گذشته به صورت تلویحی رحمانی فضلی وزیر کشور از آن سخن گفته بود؛ با این تفاوت که جزییات در آن وجود دارد که در آمار وزیر کشور وجود نداشت. رویداد۲۴ در این گزارش به سابقه این موضوع نگاهی کرده که در چه شرایطی آمار کشته‌شدگان اعتراضات اعلام شد و چقدر قابل استناد است.

شیخ خزعل؛ مردی با میراث مبهم: خیانت یا استقلال؟

شیخ خزعل از مشاهیر قوم عرب ایران و از چهره‌های پیچیده تاریخ است که تقریبا نگاهی میانه به او وجود ندارد؛ برخی او را به خاطر نزدیک شدن به انگلستان خائن می‌خوانند و حامیان او معتقدند او نماد دوران طلایی عرب‌های ایران است که توانست استقلال آنها را حفظ کند و نزدیک شدن او به انگلستان تنها توافقی استراتژیک بوده نه موضوعی ایدئولوژیک، بنابراین از این منظر اتهام انگلیسی بودن او بدون در نظر گرفتن شرایط تاریخی یک تالی فاسد دارد؛ اگر چنین تحلیلی درست باشد، تمام توافقات ایران با دولت‌های خارجی در هر زمانی وطن فروشی بوده است.

احمد متین دفتری؛ نخست وزیر تبعیدی دوره پهلوی

احمد متین دفتری نخست وزیر دوران رضا شاه پهلوی بود که البته مورد غضب او قرار گرفت و به زندان افتاد و سپس تبعید شد. او در سیاست بمیراث خاصی از خود به یادگار نگذاشته اما در رشته تخصصی خودش یعنی حقوق میراث‌های ماندگاری به یادگار گذاشته است. با این حال آنچه از به یاد مانده، حضور او در عرصه‌های سیاسی همچون نخست وزیری و حضور مجلس سنا بوده است.
آخرین اخبار
پربازدید ها