آموزش مراقبت‌های جنسی؛ تابویی که شکسته نمی‌شود!/ ۷۰ درصد تجاوز به کودکان از طریق افراد آشنا صورت می‌گیرد

رویداد۲۴ فاطمه گلی: ناآگاهی کودکان و نوجوانان در مواجهه با تعرض‌های جنسی معضلی ست که این روز‌ها نادیده گرفتن آن دشوار به نظر می‌رسد. دشوارتر، پذیرفتن این حقیقت است که پس از چندین پرونده هنوز عزم جدی برای آموزش و پیشگیری از مسائلی این چنینی دیده نمی‌شود؛ عجیب‌تر آنکه در هیچ نهادی آمار دقیقی از این معضل وجود ندارد و تحقیق قابل عرضی نیز در زمینه در دسترس نیست!

 

آمارهای متفاوت و گاه متناقضی از میزان تجاوزهای جنسی در ایران ارائه می‌شود و اختلاف‌های آماری بسیار زیاد است، اما احتمالا آنچه مورد قبول اکثر کارشناسان است، این موضوع است که یکی از دلیل بروز چنین مسائلی، ناآگاهی والدین و کودکان از آموزش‌های خود مراقبتی جنسی است.

 

با افزایش اخبار تجاوز به کودکان و نوجوانان در سراسر دنیا لزوم آموزش خودمراقبتی‌های جنسی در کشور‌های مختلف دنیا باعث تدوین کتب درسی و آموزشی متناسب با فرهنگ جوامع شده و حتی نهاد‌های بین المللی نیز دست به کار شده‌اند تا با آموزش در ابتدا از وقوع تجاوز به کودکان و نوجوانان جلوگیری کنند و در وهله بعد با شناسایی قربانیان و بهبود شرایط روحی کودکان آنان را به زندگی عادی برگردانند، اما در ایران همچنان مباحث مربوط به این آموزش‌ها در نظام آموزشی تابو محسوب می‌شود.

در بحث آموزش‌های خودمراقبتی، تصور غلطی وجود دارد که این آموزش‌ها را با آموزش‌های جنسی که در غرب وجود دارد اشتباه گرفته می‌شود و به همین دلیل نسبت به تشریح این آموزش‌ها در مدارس مقاومت صورت می‌گیرد. منصوره کریم زاده روانشناس تربیتی کودکان با اشاره به تفاوت خود مراقبتی جنسی با آموزشی جنسی رایج در برخی کشور‌های غربی به رویداد۲۴ گفته خودمراقبتی حوزه آموزشی است که در آن به کودکان آموزش داده می‌شود از اندام جنسی خود در برابر تقاضای لمس و موارد این چنینی جلوگیری کند و درباره درخواست‌های نامتعارف افراد غریبه یا حتی آشنا جلوگیری کند و حوزه شخصی بدن خود را بشناسد و قادر به محافظت از آن باشد بنابراین این آموزش‌ها به هیچ وجه به معنای آموزش جنسی به کودک نیست.

 

او معتقد است آموزش خودمراقبتی به کودکان با توجه به گروه سنی و اینکه در چه مرحله از رشد هستند، باید صورت بگیرد و این مسائل با ادبیات مناسب به کودک آموزش داده شود بدون اینکه کودک نسبت به مسائل دیگر کنجکاو شود.

 

کریم‌زاده می‌گوید ۶۰ الی ۷۰ درصد تجاوز به کودکان از طریق افراد آشنا صورت می‌گیرد بنابراین لزوم آموزش به خانواده‌ها برای آگاه‌سازی فرزندان و برگزاری کارگاه‌های آموزشی ضرورت دارد. این آموزش‌ها حتی می‌تواند از پیش دبستانی و مقطع ابتدایی شروع شود تا اثر بخش باشد.

 

 

این روانشناس تربیتی کودکان گفته ورود آموزش خودمراقبتی جنسی به مدارس از طریق کارگاه‌های آموزشی به خانواده‌ها و انجمن‌های اولیاء و مربیان انجام می‌شود. گمان می‌کنم در وضعیت فعلی که اخبار تجاوز در شهرهای مختلف بسیار شنیده می‌شود و خانواده‌ها نسبت به این موضوعات حساس هستند، از کارگاه‌های آموزشی استقبال زیادی بشود.

 

کریم زاده البته استقبال خانواده‌ها را کافی نمی‌داند، چنانچه به اعتقاد او متولیان آموزش بیشتر از خانواده‌ها از آموزش‌های خودمراقبتی جنسی اکراه دارند و آن را تابو می‌دانند.کریم زاده گفته آموزش‌های جنسی نباید تابو باشد، ضمن اینکه این آموزش‌ها اصلا پیچیده نیست و به راحتی می‌تواند از طریق آموزش مربیان و معلمان و برگزاری کارگاه‌های آموزشی وارد سیستم آموزشی شود.

 

این کارشناس تربیتی در پاسخ به این سوال که آیا در مدارس ما این کارگاه‌ها و اموزش‌های خود مراقبتی وجود دارد یا خیر،  به رویداد۲۴ گفته: قبلا برخی کارگاه‌ها در مدارس محدودی وجود داشت، ولی به دلیل اینکه بومی‌سازی شده نبود، پیگیری نشد. برای این نوع آموزش‌ها در سیستم آموزشی ما فعلا هیچ برنامه مدونی هم وجود ندارد.

هربار با اوج گرفتن اخبار جدید از تجاوز، وعده‌هایی از متولیان امر آموزش در جهت بازبینی تالیف کتب درسی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای کودکان و والدین به گوش می‌رسد، اما با فروکش کردن تب اخبار تجاوز، ماجرا دوباره به دست فراموشی سپرده می‌شود.

 

به گفته کارشناسان این آموزش‌ها تنها نیازمند یک ارائه یک طرح جامع و سراسری است و بسیار ساده‌تر از آن است که سال‌ها درگیر و دار انکار و وقت‌کشی مسئولان باشد. آنگونه که کارشناسان آموزشی گفته‌اند در بودجه سال ۹۸ آموزش و پرورش هیچ منبع مالی به موضوع آموزش جنسی کودکان اختصاص نداده است.