پیش شرط حذف ۴ صفر از پول ملی/ تغییر در ظاهر پول مشکل‌گشای اقتصاد نیست

رویداد۲۴ روز گذشته دولت حذف ۴ صفر از پول ملی را به تصویب رساند. این تصمیم در حالی گرفته شده که چند سالی است که اقتصاد کشور درگیر صفر از پول ملی بود و هر بار صحبت از حذف چند صفر می‌شد، یکبار حذف سه صفر و این آخری حذف چهار صفر.

آخرین تغییر در واحد پول ایران به سال ۱۳۵۱ باز می‌گردد که طی آن در بند الف ماده یک این قانون آمده بود: «واحد پول ایران ریال است. ریال برابر صد دینار است».

از آن تاریخ تا به امروز که بیش از ۴۷ سال از آن می‌گذرد واحد پول ایران ریال بوده است هرچند که مردم در کوچه و بازار و حتی در دادوستد‌ها واحد پول را در لفظ به تومان تبدیل کرده بودند.

در حالی حذف چهار صفر از پول ملی به تصویب دولت رسیده است که این مسئله نشانه کاهش شدید ارزش پول ملی است. امروز بسیاری از اقتصاددانان معتقدند حذف صفر از پول ملی هر چند از یک منطق صحیح اقتصادی تبعیت می‌کند، اما لازم است اجرای آن در زمان درست خود و در شرایطی انجام شود که ثبات حداقلی بر فضای اقتصادی کشور حاکم شده باشد و اجرای آن بار روانی جدیدی در اقتصاد برجا نگذارد.

شاید حذف چهار صفر از پول ملی کشور از نظر روانی بتواند پیامد‌های مثبتی را با خود همراه کند، اما با توجه به شرایط موجود اقتصادی کشور و همچنین عدم مهار تورم و یا ثبات آن، به یقین می‌تواند آثار منفی گسترده‌ای را نیز در بلند مدت به دنبال داشته باشد چرا که اقتصاددانان بر این باور هستند که این ‏اقدام خود در صورت عدم ارائه راهکار‌های مناسب می‌تواند عاملی برای افزایش تورم و در نهایت فقر در کشور شود. ‏

لزوم الگوبرداری از کشور‌های موفق در حذف چهار صفر از پول ملی

برخی کارشناسان معتقدند حذف صفر از پول ملی می‌تواند پویایی و رونق را به اقتصاد کشور بازگرداند اتفاقی که در سایه تحقق آن در کشور ترکیه رخ داده است، اما باید ‏یادآور شد که این کشور در حالی اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرد که در درجه اول توانسته بود تورم را به صفر ‏برساند، اتفاقی که درباره نرخ تورم ما به رویا شبیه است و اتفاق نخواهد افتاد؛ بنابراین ‏چگونه می‌توان انتظار داشت که در شرایطی که تورم مهار نشده است حذف صفر از پول ملی بتواند آثار مفیدی برای ‏اقتصاد کشور برجای بگذارد.

برزیل یکی دیگر از کشور‌هایی است که پرچم‌دار حذف صفر از پول ملی خود است. این کشور طی چند سال گذشته هفت بار اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده است، اما هیچگاه جوابی از آن نگرفت چرا که در زمانی اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرد که دارای اقتصاد ‏ضعیفی بود و تنها به منظور بار روانی این مسئله، اقدام به چنین کاری کرد. ‏

جالب است بدانیم که تا امروز نزدیک به ۵۰ کشور اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده اند از اینرو با نگاهی گذرا به ‏وضعیت اقتصاد این کشور‌ها به راحتی می‌توان به این مهم دست یافت که بسیاری از آن‌ها تنها به خاطر بار روانی این ‏مسئله اقدام به چنین کاری تن داده اند چرا که حذف صفر از پول ملی می‌تواند لرزه شدیدی به بازار‌های اقتصادی وارد کند. ‏

 

تحمیل هزینه‌های اضافی با حذف صفر از پول ملی
‏

آنچه مسلم است حذف صفر از پول ملی بیشتر می‌تواند هزینه‌های اضافی را به اقتصاد کشور متحمل سازد چرا که برای ‏انجام این مهم باید هزینه‌های نسبتا زیادی را صرف چاپ اسکناس جدید کرد که این خود در شرایط موجود اقتصادی کار ‏منطقی به نظر نمی‌رسد به عبارت ساده‌تر انجام این طرح تنها باعث ایجاد تغییر در ظاهر پول خواهد شد و شاید در صورت ‏فراهم نکردن شرایط مناسب برای اقتصاد بسیار تنش‌زا نیز باشد و در مقابل هیچ گونه موهبتی را نیز نمی‌تواند به اقتصاد ‏کشور هدیه کند، به عبارت ساده‌تر در شرایطی که حال اقتصاد کشور مناسب نیست تغییر ظاهر پول ملی نمی‌تواند مشکل‌‏گشای اقتصاد تورم‌زا باشد چرا که انجام این اقدام به مثابه بازسازی نمای خانه و در مقابل خراب و بدون استفاده بودن داخل ‏خانه است. ‏
‏
بررسی آثار کوتاه مدت حذف صفر از پول ملی

‎کارشناسان بر این ‏باور هستند که حذف صفر از پول ملی در کوتاه مدت می‌تواند با آثار مثبت بسیاری مانند کاهش تورم، نقل و انتقال آسانتر پول ‏و کاستن از مخاطرات آن در حجم کلان، صرفه‌جویی در هزینه‌های چاپ اسکناس، تقویت پول ملی و افزایش ارزش اسمی آن، ‏صرفه‌جویی در زمان، سادگی در مبادلات و نگهداری ساده‌تر حساب‌ها و ارقام ترازنامه‌ها همراه باشد، اما این در حالی است که ‏احتمال عدم پذیرش این مهم از سوی افراد کم سواد نیز وجود دارد بنابراین تنها در زمانی می‌توان شاهد پیامد‌های مثبت حذف ‏صفر از پول ملی بود که در ابتدا شرایط لازم در بازار‌های اقتصادی فراهم شده باشد. ‏