ضرورت راه‌اندازی بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی/ نبود اطلاعات، ضربه سنگینی به اقتصاد کشاورزی می‌‎زند

رویداد۲۴ امروز این نکته بر کمتر کسی پوشیده است که دسترسی به اطلاعات در دنیا امروز یکی از مهم‌ترین ابزار‌هایی است که برای تجارت و فعالیت‌های اقتصادی به کار می‌آید. ابزاری که وجود آن تولید و فعالیت‌های اقتصادی را در چرخه‌ای متعادل قرار می‌دهد و رانت انحصار سود برای عده‌ای خاص را از بین می‌برد.

پرسش اینجاست که این اطلاعات چطور باید در دسترس عموم قرار گیرند و نبود آن‌ها چه زیانی به بخش‌های مختلف تولید به خصوص بخش کشاورزی می‌زند؟

صدرالدین نیاورانی، نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی درباره بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی معتقد است: وزارت جهاد کشاورزی مسئول ایجاد و تنظیم یک بانک اطلاعاتی دقیق و شفاف درباره میزان محصولات کشاورزی در کشور است.

او می‌گوید: نبود یک اطلاعات جامع و مشخص که نشان دهد چه میزان از چه محصول در کشور وجود دارد و چه میزان از آن برای مصرف داخل و چه مقدار مازاد بر مصرف است به شدت احساس می‌شود و ایجاد بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی که این اطلاعات را در اختیار صادرکنندگان قرار دهد شدیدا احساس می‌شود.

نیاورانی باور دارد که اقتصاد دنیای امروز مبتنی بر اطلاعات درست و دقیق است. «بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی هر چه زودتر باید ایجاد شود و در دسترس همگان قرار گیرد چرا که نتیجه نداشتن اطلاعات در دنیای امروز رفتن اقتصاد به سمت نابودی است. ما وقتی ندانیم از چه محصولی میزان زیادی داریم و چه محصولی را کم داریم و کجا باید صادرات محصولی را ممنوع و چه زمانی آن را آزاد کنیم و کجا به صادرات یارانه دهیم، مشکلات بسیاری را در درون بازار و اقتصاد ما به وجود می‌آورد».

ایجاد بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی مسئله‌ای نیست که سپردن آن به دست هرکسی ممکن باشد نکته‌ای که نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی به آن اشاره می‌کند و معتقد است که «ایجاد بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی به همکاری چند دستگاه و نهاد نیاز دارد و نظارت قوی بر آن حاکم باشد تا این بانک وسیله‌ای برای رانت اطلاعاتی نشود»

وی افزود: در شرایط امروز تنظیم چنین سایتی را واجب می‌دانیم و این باید از طریق یکی از مراجع ذی‌صلاح و قابل اعتماد باشد و همچنین بانک اطلاعاتی باید کارآمد و قابل استناد باشد و اینطور نباشد که کسی طبق علاقه شخصی و دلخواه خود اطلاع دهد، چون چنین کاری بسیار خطرناک است و می‌تواند اقتصاد کشور را به هم بریزد.

نیاورانی همچنین از ایجاد بانک‌های اطلاعاتی درباره خرده فروشی محصولات کشاورزی در بسیاری از کشور‌های جهان خبر می‌دهد. «ایجاد بانک اطلاعاتی محصولات کشاورزی کاری است که باید ساز و کار اصولی و درست داشته باشد و پیش از هرچیز زیرساخت‌های آن فراهم شود. در کشور‌های دیگر از جمله کشور‌های اروپایی سازمان‌های کشاورزی دسترسی به اطلاعات را فراهم می‌کنند و این بانک‌های اطلاعاتی تنوع بسیاری دارد از دادن اطلاعات به خریداران و فروشندگان و سردخانه داران گرفته تا خود کشاورزان و تولیدکننده‌ها و این نکته را هم فراموش نکنیم که تنوع این بانک‌های اطلاعاتی آن‌قدر زیاد است که قدرت تصمیم‌گیری و پیش‌بینی را به خوبی بالا می‌برد».

نایب رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی از سوی دیگر با اشاره به اینکه در چرخه ارزش محصولات کشاورزی، کشاورزان حلقه اول تولید بشمار می‌آیند، بیان می‌کند: کشاورزی که امروز در حال کاشت یا برداشت محصول خود است نباید دغدغه این را داشته باشد که محصول خود را کجا بفروشد، بلکه به دنبال این است که آب و هوا چه وضعیتی دارد و چطور باید از محصول خود مراقبت کند. بعد از برداشت هم که به دنبال فروش محصول خود است و بازار هدف می‌خواهد، باید اطلاعات جامع و دقیق در اختیار او قرار گیرد تا بداند محصول خود را به کدام بازار باید بفروشد و سرگشته نشود تا واسطه‌ها به هر قیمتی که بخواهند حاصل زحمتش را از به چنگ آورند.

وی عدم داشتن اطلاعات در بخش کشاورزی را یکی از سنگین‌ترین ضربه‌ها به «اقتصاد کشاورزی» می‌داند و ادامه می‌دهد: یکی از رانت‌های بزرگ دنیا رانت اطلاعاتی است یعنی داشتن اطلاعات خود یک رانت است یعنی افرادی که به اطلاعات دسترسی دارند می‌توانند در بازار “برد اقتصادی زیادی” کنند به همین خاطر مسلما در مقابل اینکه اطلاعات را در اختیار عموم گذاشته شود، مقاومت می‌کنند.

نیاورانی در پایان برای جلوگیری از چنین مقاومتی راهکار را در همکاری دستگاه‌هایی می‌داند که می‌توانند صلاحیت در ایجاد یک بانک اطلاعاتی را داشته باشند. «در درجه اول نهاد‌های دولتی باید در این مسئله دخالت کنند. به طور مثال وزارت کشاورزی باید آمار دقیقی از تمام محصولات کشاورزی ارائه کند و وزارت صنعت، معدن و تجارت هم در این زمینه مسئول است چرا که وظیفه توزیع محصولات در داخل و صادرات آن‌ها را در خارج برعهده دارد. همچنین گمرک جمهوری اسلامی باید در این مورد به کمک این دو وزارتخانه بیاید تا کارگروهی تشکیل شود که بتوان یک بانک اطلاعاتی شفاف و دقیق ایجاد کرد».