بررسی عملکرد رئیس مستعفی فدراسیون فوتبال از ابتدا تاکنون

رویداد۲۴ روز گذشته روز پرخبری برای فوتبال ایران بود و در کنار درگیری‌های هواداران سرخابی که پیگیر وضعیت سرمربیان خود بودند، مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال بعد از حدود 3 سال و نیم حضور بر مسند ریاست فدراسیون فوتبال به دلیل بیماری از سمت خود کناره‌گیری کرد.

تاج چند روزی بود که به خاطر عارضه قلبی در بیمارستان آتیه تهران بستری بود و در طول این مدت هم عنوان شده بود که به توصیه پزشکان ممکن است از سمت خود کنار برود و این اتفاق با چند روز تاخیر در نهایت روز گذشته رخ داد تا فدراسیون فوتبال کشورمان بعد از چند سال در انتظار یک چهره جدید بر مسند ریاست خود باشد.

کارنامه مدیریت تاج در فدراسیون فوتبال آمیخته با تبلیغات اغراق آمیز مجموعه رسانه‌ای تحت الامر خودش و مانور دادن روی موفقیت‌های تیم‌های ملی در رده‌های مختلف که در مقطعی لقب فدراسیون 5 ستاره را به خودشان دادند بود و از طرفی مخالفان مجموعه فدراسیون هم در این سال‌ها بیکار نبوده و با بولد کردن اشکالات ساختاری تاج و نوابش و کمیته‌های زیر مجموعه آن سعی در آن داشتند که اوضاع را بیش از حد سیاه جلوه دهند ولی بررسی واقعیت‌های فوتبال ایران در دوره ریاست تاج بهتر است فارغ از این دو نگاه سیاه و سفید صورت بگیرد.

رزومه مهدی تاج

مهدی تاج، زاده 1 بهمن 1338 در اصفهان؛ رئیس سابق فدراسیون فوتبال ایران است. او پیش از این سابقه عضویت در هیئت مدیره باشگاه‌های باشگاه فوتبال ذوب آهن اصفهان باشگاه فوتبال سپاهان اصفهان و باشگاه فوتبال فجر سپاسی را دارد و همچنین مدیرعامل باشگاه سپاهان نیز بوده‌است. وی از سال 1380 به مدت ده سال مدیر مسئول روزنامه جهان فوتبال بود. او از سال 1379 تا 1384 در سمت معاونت فروش و عضو هیئت مدیره شرکت فولاد مبارکه اصفهان بوده‌است.

در تاریخ 18 اردیبهشت 1395 با کسب 50 رای از مجموع 73 رای اخذ شده در مجمع فدراسیون فوتبال، مهدی تاج، رئیس جدید فدراسیون فوتبال ایران شد.

وی پیش از آن به مدت 2 سال و نیم به عنوان نایب رئیس فدراسیون فوتبال و رئیس سازمان لیگ مشغول به کار بود.

بیشتر بخوانید: سقوط غیرمنتظره تاج از تخت فوتبال

سوابق مدیریتی غیر ورزشی

(1359–1362) معاونت بنیاد استان اصفهان

(1367–1373) قائم مقام و مسئول اداره کل بازرگانی استان اصفهان

(1373–1379) معاونت فروش و صادرات شرکت سهامی ذوب‌آهن اصفهان

(1379–1384) معاونت فروش و عضو هیئت مدیره مجتمع فولاد مبارکه اصفهان

(1378–1386) مدیرعامل و عضو هیئت مدیره فولاد غدیر

(1385–1387) مدیرعامل و رئیس هیئت مدیره شرکت فولاد متیل

سوابق مدیریت ورزشی

مدیرعامل باشگاه سپاهان

رئیس هیئت مدیره باشگاه ذوب آهن

رئیس هیئت مدیره باشگاه سپاهان

عضو هیئت مدیره باشگاه باشگاه استقلال تهران

دبیرکل اتحادیه مدیران فوتبال کشور

نایب رئیس فدراسیون فوتبال ایران

رئیس کمیته تیم‌های ملی فوتبال ایران

رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال

نایب رئیس دوم فدراسیون فوتبال

رئیس سازمان لیگ فوتبال ایران

رئیس فدراسیون فوتبال ایران

عملکرد مهدی تاج در فدراسیون فوتبال

حضور تاج در فدراسیون با حواشی و جنجال‌های زیادی همراه بوده است. او در حالیکه نایب رئیس علی کفاشیان بود در انتخابات فدراسیون شرکت کرد و پس از انتخاب به عنوان رئیس فدارسیون، از کفاشیان به عنوان نایب رئیس نخست استفاده کرد و این ماجرا به جریان ریاست جمهوری روسیه و جابجایی پوتین و مدودف تشبیه کردند که مناصب را میان خود دست به دست کرده و از بدنه مجموعه جدا شدنی نیستند.

در سال 2017 فیفا، فدراسیون فوتبال ایران را به عنوان تنها فدراسیون 5 ستاره جهان معرفی کرد. چرا که تیم های نوجوانان، جوانان، بزرگسالان و هم چنین تیم های فوتسال و فوتبال ساحلی به جام جهانی صعود کرده بودند و این یک موفقیت بزرگ برای ایران بود و هیچ کشور دیگری در جهان چنین موقعیتی پیدا نکرد. البته بخشی از این موفقیت حاصل برنامه ریزی فدراسیون فوتبال علی کفاشیان هم بود چرا که انتخاب برخی از مربیان تیم های ملی در زمان وی صورت گرفته بود و از سویی بخشی از بازی ها هم در زمان ریاست او برگزار شده بود.

اما در سال 2018 این نتیجه گیری معکوس بود. بعد از سومی تیم ملی جوانان در جام ملت‌های آسیا به طور مشترک با ویتنام و حضور در جام جهانی بعد از 16 سال و کسب پیروزی در این تورنمنت بعد از 40 سال با هدایت امیر حسین پیروانی این بار تیم ملی جوانان در همان گام نخستین حذف شد و اصلا به جام ملت های آسیا راه پیدا نکرد! این حذف بزرگ ترین ضربه به بازیکنانی بود که به همراه تیم ملی نوجوانان در جام جهانی 2017 خوش درخشیده بودند و شرایط سنی آنها در ادامه مسیر به تیم ملی جوانان می خورد. تیمی که بازیکنان خوبی چون شریفی، صیادمنش، قادری، دلفی و... را در اختیار داشت.

و در ادامه این بار تیم ملی نوجوانان حذف شد. عباس چمنیان که در دوره مدیریت علی کفاشیان سرمربی تیم ملی نوجوانان شده بود بعد از کسب عنوان نایب قهرمانی در جام ملت ها و درخشش در جام جهانی این بار در مرحله گروهی جام ملت ها کم آورد و اصلا به مرحله یک چهارم نهایی صعود نکرد که برای کسب سهمیه جام جهانی 2019 بجنگد.

2 ستاره از 5 ستاره فدراسیون فوتبال به دلیل حذف تیم ملی نوجوانان و تیم ملی جوانان پاک شد. ضمن اینکه تیم امید هم در بازی های آسیایی اصلا درخشان ظاهر نشد و باخت به تیمی چون میانمار را در کارنامه ثبت کرد. تیم ملی نوجوانان هم در جام ملت ها به اندونزی باخت و به صراحت می توان گفت این باخت ها برای فوتبال ایران شرم آور است. طبیعتا اگر این حذف ها با باخت در برابر تیم هایی چون کره جنوبی و ژاپن حادث می شد جای گله ای نبود چون حتی این تیم ها هم در برابر دیگر مدعیان آسیا می بازند.

مهدی تاج در طول این سال‌ها همواره درگیر مسائل مختلفی با سرمربی سال‌های گذشته تیم ملی، کارلوس کی‌روش بود و با وجود اینکه همکاری طرفین تمدید شد ولی رابطه آنها هرگز آنطور که باید و شاید حسنه نبود و این موضوع رد پایش را در برخی گفته‌ها و صحبت‌های تاج و کی‌روش در طول این سال‌ها نشان داد و پس از پایان همکاری هم طرفین چند بار از خجالت هم در آمدند.

ریاست تاج بر فدراسیون فوتبال ایران پس از حدود 3.5 سال پایان یافت. هر چند در دوران ریاست او، تیم ملی فوتبال ایران با سرمربیگری کارلوس کی‌روش برای چهارمین بار به جام جهانی صعود کرد ولی تیم ملی فوتبال ایران این روزها فاقد سرمربی است و با قرار گرفتن در جایگاه سوم گروه C در جریان رقابت‌های مقدماتی جام جهانی 2024 شانس بالایی برای صعود ندارد.

همچنین مارک ویلموتس پس از فسخ قرارداد سرمربیگری تیم ملی فوتبال ایران با هدف دریافت مطالبات مالی خود از ایران به فدراسیون جهانی فوتبال شکایت کرده است.

خسارت مدنظر سرمربی بلژیکی که برخی رسانه‌های ایرانی آن را بین 2 تا 5 میلیون دلار برآورد کرده‌اند، بار دیگر به انتقادها از عملکرد فدراسیون فوتبال ایران در نحوه انتخاب سرمربیان تیم ملی و عقد قرارداد با آنها دامن زده بود.

همچنین برخی کارشناسان فوتبال ایران معتقدند مشکل مالی فدراسیون برای تامین خسارت مورد ادعای آقای ویلموتس و نیز عقد قرارداد با سرمربی جدید تیم ملی شرایط را برای ادامه کار تاج دشوار کرده بود.

در همین حال، فدراسیون جهانی فوتبال اخیراً اعلام کرده بود که به زودی پیگیر تعهد ایران برای فراهم کردن شرایط حضور زنان در ورزشگاه‌های برگزاری مسابقه‌های لیگ برتر فوتبال ایران خواهد شد.

فدراسیون فوتبال ایران پیشتر و پس از اولتیماتوم فیفا در نهایت زمینه حضور تماشاگران زن در بازی‌ ملی ایران و کامبوج را فراهم کرد.

برخی بر این عقیده هستند که چالش‌های بزرگ پیش روی فدراسیون فوتبال ایران در اتخاذ تصمیم نهایی از سوی تاج بی تاثیر نبود چرا که او حدود یکسال با جلب حمایت فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا و نیز پرونده جانبازی تحت قانون منع بکارگیری بازنشستگان قرار نگرفت.

چهار مورد از انتقاداتی که در یک سال گذشته به عملکرد فدراسیونِ تاج وارد است:

در دوران حضور تاج در فدراسیون فوتبال انتقادات زیادی به عملکرد وی وارد است و از پررنگ‌شدن اشتباهات داوری و اعتراض تمام تیم‌ها به این موضوع گرفته تا تاخیر یک ماه و نیمه در شروع لیگ برتر به بهانه بهبود زیرساخت‌ها که تغییر چندانی هم در آن مشاهده نشد و احکام بحث برانگیز کمیته‌های انضباطی و اخلاق و افزایش تنش روی سکوها در رقابت‌های لیگ برتر همه از مواردی است که می‌توان بابتش از تاج سوال کرد ولی 4 انتقاد پررنگی که به وی در اداره فدراسیون در طول یک سال گذشته وارد است مواردی هستند که به آنها اشاره می‌شود:

فرصت سوزی 5 ماهه در انتخاب سرمربی و یک انتخاب اشتباه

از زمان اتمام جام ملت‌های آسیا تا خرداد ماه سال جاری فرصت بسیار خوب و مفیدی برای آماده‌سازی تیم ملی ایران بود اما با اتمام قرارداد کی‌روش و تعلل در انتخاب سرمربی جدید به علت وجود زمان کافی، تیم ملی در سردرگمی محض به سر برد.

مهدی تاج در آن مقطع اعتقاد داشت که تیم ملی فعلاً مسابقه و رویدادی در پیش رو نداشته و قصد عجله در انتخاب سرمربی را ندارند.

نتیجه این شد که فدراسیون فوتبال پنج ماه را به راحتی آب خوردن از دست داد و در زمانی که تیم‌های دیگر در حال ترمیم مشکلات و آماده‌سازی خود برای حضور در انتخابی جام جهانی و جام ملت‌های در آسیا بودند، تیم ملی با تدبیر مسئولان، در خواب به سر برد.

در نهایت انتخاب مارک ویلموتس اگرچه موافقانی داشت اما منتقدان بسیاری هم داشت که او را از نظر فنی جانشین خوبی برای کارلوس کی روش  نمی دانستند. فوتبال ایران 8 سال به سرمربی پرتغال اعتماد کرد و با سرمایه گذاری فراوان سبک فنی این مربی را در تیم ملی پایه گذاری کرد اما با آمدن ویلموتس و تفکرات کاملا متفاوت از کی روش، تقریبا تمام آن ساختارها از هم پاشید.

تعلل های عجیب در تدارک 4 بازی تدارکاتی

نوروز 98 نخستین پنجره بازی های ملی بود که برخلاف چندین سال گذشته تیم ملی هیچ برنامه‌ای برای آن نداشت و در حالی که رقبای قدرتمند آسیایی حداقل دو دیدار دوستانه خوب را برگزار کردند، تیم ملی هیچ بازی تدارکاتی را به علت نداشتن سرمربی برگزار نکرد.

طی سالیان گذشته با اصرار کارلوس کی‌روش، تیم ملی برنامه مفصلی را برای تیمش داشت و ایام نوروز برای ملی‌پوشان تعطیل نبود اما امسال خبری از این اتفاقات نبود و خواب زمستانی تیم ملی وارد بهار شد.

بعد از انتخاب سرمربی تیم ملی نیز باز هم فدراسیون فوتبال نتوانست دیداری برای ایران هماهنگ کنند. نخستین هفته انتخابی جام جهانی 2022 در آسیا برای تیم‌های نخست رده‌بندی با استراحت همراه بود و هر تیمی یک دیدار تدارکاتی را انجام داد اما خبری از بازی تدارکاتی برای تیم ملی نبود.

علی رغم اینکه مهدی تاج عنوان کرده تاکنون هیچ یک از روزهای ملی را از دست نداده‌اند؛ تیم ملی چهارمین فرصت برگزاری بازی را هم از دست داد و تیم ملی همزمان بازی بحرین و عراق، هیچ برنامه‌ای ندارد.

اداره سرمربی تیم ملی به اشتباه‌ترین شکل ممکن

فدراسیون فوتبال در بدو همکاری با ویلموتس تاکید کرد که او فدراسیون محور خواهد بود اما هنوز معلوم نیست این مهم تاکنون محقق شده است یا خیر.

کادرفنی تیم ملی طی ماه‌های اخیر هیچ یک از بازی‌های مهم رقبای تیم ملی را از نزدیک تماشا نکرده اند. حتی برای بازی پیش روی عراق و بحرین هم برنامه‌ای ندارند و قرار نیست هیچ یک از اعضای کادرفنی در اردن این دیدار را مشاهده کنند.

در واقع مهم‌ترین شاخصه ویلموتس نسبت به کارلوس کی‌روش سکوت در برابر مشکلات و خودداری از بیان کردن کاستی‌ها در رسانه‌ها است که همین موضوع از سوی فدراسیون موجب زدن برچست مربی نجیب از سوی فدراسیون شده؛ حال آنکه پر واضح است فدراسیون آنقدر از دست انتقادهای عمدتا صحیح اما بیش از حد کی روش به ستوه آمده بود که معلوم بود در قرارداد ویلموتس ملاحظه این موضوع را خواهد کرد و از طرفی ویلموتس هم با رفتار نامناسب خود که 72 ساعت طلایی اردوی تمرینی تیم ملی پیش از بازی با حساس مقابل عراق را بخاطر غیبتش از دست داد و منتظر دریافت مطالبات مالی خود ماند.

لباس‌های بی‌کیفیت بر تن ملی‌پوشان با یک قرارداد تلخ!

با اتمام قرارداد برند آلمانی و صاحب نام، فدراسیون مجدد به سراغ شریک سابقش رفته و همکاری با این برنده درجه دو یا سه را از سر گرفته است؛ برندی که در رقابت‌های اروپایی و در بین کشورهای صاحب نام محلی از اعراب ندارد.

کیفیت البسه این شرکت در گذشته هم موجب انتقاد شدید کی‌روش شده بود اما با رفتن مرد پرتغالی، سر و کله برند فوق پیدا شده و در بازی با بحرین صدای ملی‌پوشان را در آورد.

بازیکنان تیم ملی معتقدند این لباس‌ها فاقد کیفیت و تکنولوژی لازم است و بعد از عرق کردن، به شدت سنگین می‌شود و توان زیادی را در طول بازی از ملی‌پوشان می‌گیرد.

تهیه این لباس نه چندان باکیفیت نمره ضعیف دیگری در کارنامه تیم ملی است که تاکنون با سکوت کردن در برابر آن، مشکلی را حل نکرده‌اند!

فدراسیون فوتبال نمره خوبی به همراه ویلموتس نگرفته و با ادامه این روند احتمال ناکامی تیم ملی در راه صعود به جام جهانی 2022 در قاره آسیا و همسایگی ایران، از دست برود. مهدی تاج و محمدرضا ساکت که شاید در نهایت فقط یک عذرخواهی از مردم کنند، اکنون در این اوضاع بحرانی، بهتر است به جای چشم پوشی بر واقعیت‌ها، مشکلات را ببیند و اگر قادر به حل مشکلات نیستند، به طور صریح اعلام کنند و یا کار را به کاردان بسپارند.

سرنوشت فدراسیون پس از تاج

سخنگوی فدراسیون فوتبال اشاره‌ای به جانشین احتمالی تاج نکرده ولی مطابق ماده 38 اساسنامه فدراسیون فوتبال ایران، در صورت استعفای رئیس، نایب رئیس اول او عهده دار این سمت خواهد بود. همچنین در صورت غیبت یا خودداری نایب‌رئیس اول،‌ وظایف به نایب‌رئیس بعدی یا سایر اعضای هیأت‌رئیسه فدراسیون محول می‌شود.

اما علی کفاشیان، نایب‌رئیس اول فدراسیون فوتبال به‌دلیل بازنشسته بودن چند ماهی است که از سمت خود استعفا کرده و تاج هنوز جایگزینی برای او را تعیین نکرده است. هر چند از محمود اسلامیان به عنوان سرپرست نایب‌رئیسی اول فدراسیون نام برده می‌شود ولی این سمت پیش از استعفای آقای تاج رسمیت نیافت.

حیدر بهاروند، نایب‌رئیس دوم فدراسیون فوتبال نیز بازنشسته است و مطابق رسانه‌ها، لیلا صوفی زاده، نایب رئیس سوم فدراسیون هم از پذیرش جانشینی آقای تاج امتناع کرده است.

در میان اعضای هیئت رئیسه فدراسیون فوتبال نیز عبدالکاظم طالقانی و فریدون اصفهانیان جزو بازنشستگان هستند و تنها محمود شیعی و هدایت ممبینی بازنشسته نیستند و می‌توانند عهده‌دار مسئولیت فدراسیون فوتبال ایران شوند.

البته استعفای تاج در حالی انجام شد که کمتر از 5 ماه به انتخابات فدراسیون فوتبال ایران که قرار بود در اردیبهشت آینده برگزار شود، باقی مانده است. از این رو احتمال برگزاری مجمع فوق‌العاده فدراسیون فوتبال ایران نیز وجود دارد. رییس فدراسیون که پیش از این در آستانه جام جهانی در ترکیه دچار سکته شده بود، هفته گذشته بار دیگر به دلیل عارضه قلبی راهی بیمارستان شد تا در نهایت از کار خود کناره گیری‌اش را اعلام کند.