بازخوانی اتفاقات عجیب پرونده سیل شیراز از زبان خانواده قربانیان/ در دادگاه چه گذشت؟ +اسناد
خون فرزندم دامن بی‌عدالتی را می‌گیرد
او در توضیح صدای انفجار می‌گوید: آن زمان گفتند سد خاکی بالادستی را هر کس به هر دلیل شکانده بوده است که آب همراه با گل با سرعت و قدرت حرکت می‌کند سمت دروازه قرآن.
خانم شیخیان درباره چگونگی جان باختن همسر و فرزندش می‌گوید: ما ۴ ماشین بودیم، من داخل ماشین برادر همسرم و جدا از یاسین و محمود بودم که آن اتفاق افتاد و آنها را از دست دادم.
هر ۴ ماشین داخل سیل گیر می‌کنند ابتدا کاپوت و بعد داشبورد ماشینی که خانم شیخیان داخل آن است شکسته و آب وارد آن می‌شود. آب گل‌آلود است ماشین‌ها در هم می‌پیچند و با یکدیگر برخورد می‌کنند. ماشین در حال غرق شدن است که ناگهان یک خودروی پراید زیر آب رفته و درست زیر خودرویی که این بانو در آن است به گل می‌نشیند این موضوع باعث می‌شود که ماشین آنها از زیر آب بالا بیاید. سرنشینان از پر از گل و آب داخل ماشین به سقف آن پناه می‌برند. چند لحظه بعد از شدت و سرعت حرکت آب کاسته می‌شود. از سقف ماشین پایین می‌پرند و پا به آرامش نسبی می‌گذارند. اما از خودرویی که محمود و یاسین داخل آن هستند خبری نیست. این تصاویر بخشی از کابوسی است که خانم شیخی روز حادثه به چشم دیده است.
این بانوی داغدیده می‌گوید: بین حدود ۲۰۰ ماشین دنبال خودروی خودمان می‌گشتیم تا اینکه ساعت ۴ بعد ازظهر آن را پیدا کردیم، اما هیچکس در آن نبود ساعت ۱۰ شب متوجه شدیم که اجساد آنها در بیمارستان نمازی شیراز است. تصور چنین لحظه‌ای را نمی‌توانستم بکنم.
وی اضافه می‌کند: بعد از حادثه در حالیکه به تهران برگشته بودیم و درگیر مراسم عزیزانمان بودیم مرتب از سوی پلیس راهور به گوشی همسرم پیامک ارسال می‌شد که ماشین‌مان را که در پارکینگ اکبرآباد شیراز مستقر بود ترخیص کنیم وگرنه شبی ۲۰ هزارتومان برایمان منظور می‌شود. به هر حال بعد از مدتی برای ترخیص ماشینی که هیچ‌چیزی از آن باقی نمانده بود به ستاد بحران شیراز رفتم.
شیخیان می‌گوید: دو، سه ساعتی در ستاد بحران معطل ماندیم تا اینکه بالاخره به دفتر یکی از مدیران ستاد بحران شیراز رفتیم. او گفت «اینجا بچه‌ها هستند ماشین را از شما می‌خرند!» من ماندم که این شخص دلال است یا عضو ستاد بحران که به جای دلجویی می‌خواهد ماشین را از من داغدیده بخرد.
او ادامه می‌دهد: من در آن حادثه بودم و لحظه لحظه آن کابوس شبانه روزی من است اما حالا برای شهرداری شیراز حکم تعلیقی داده‌اند علت آن چیست؟ چرا روز اول باید به من بگویند درباره هیچ ارگانی حق ندارید صحبت کنید به جز همین دو شهردار قدیم و جدید. آن زمان گفتند سد خاکی شکسته شده علت آن چه بوده و مسئول آن چه کسی بوده است چرا به آنها چیزی نمی‌گویند. در حالیکه گلی که همراه با سیل می‌آمد آنقدر زیاد بود که همه ما را زمین‌گیر کرد.
وی اظهار می‌کند: ما ۲۱ خانواده در دادگاه شاهد بودیم که در زمان تنفس از شهردار پذیرایی کردند. آنها به ما می‌گفتند این بلای آسمانی خواست خداوند بوده است. اگر این بلا برسر خانواده و عزیزان خوشان می‌آمد هم همین را می‌گفتند؟
خانم شخیان با اشاره به اینکه استانداری فارس و مدیریت بحران این استان مصوب کردند که خسارات خودرو‌ها را باید بیمه بپردازد، عنوان می‌کند: بیمه اعلام کرد چون حادثه طبیعی بوده مبلغ را تنها به خودرو‌های دارای بیمه بدنه می‌پردازند؛ که خودروی ما بیمه بدنه نداشت. چند روز پیش با فرماندار شیراز در این باره صحبت کردم ایشان به من پاسخ دادند که فردای سیل آقای نوبخت به شیراز آمد لحظه آخر با او صحبت کردم و ایشان مبلغی را به حساب ریختند از فردای آن روز خیلی‌ها آمدند و پول گرفتند وقتی بررسی کردیم می‌گفتند هزار نفر پول گرفته‌اند اما به ما ۲۱ خانواده هیچ خسارتی از این مبلغ ندادند، چون سرگرم کفن و دفن عزیزانمان و سوگواری بودیم. تا کنون هم هیچ حقی به ما داده نشد هیچکس از حق ما دفاع نکرد و سراغی از ما نگرفت. حکمی که صادر شد بی‌نهایت ناعادلانه و ناامیدانه بود ما از همه ناامید شدیم.
خانم شیخیان ادامه می‌دهد: خواهش می‌کنم یک نفر از میان خبرنگاران و مسئولان وجدان داشته باشد و درد ما را بگوید. با ادامه این سوءمدیریت‌ها و حق‌کشی‌ها امروز این اتفاق برای من رخ داد فردا برای هر کس دیگری می‌تواند رخ دهد. باید اطلاع‌رسانی خوبی شود. خون یاسین من دامن تک تک افرادی را که مسئول بودند و افرادی که به جای اطلاع‌رسانی درست تنها صفحات رسانه‌هایشان را سیاه کردند می‌گیرد. پسر من خیلی آرزو داشت. در برگه پزشک قانونی محمود و یاسین نوشته شده بود که بازو، پهلو و قفسه سینه آنها شکسته شده حالا صدای من هم در سینه شکسته شده است.
بیشتر بخوانید: احکام پرونده حادثه سیل شیراز صادر شد
ما فراموش نمی‌کنیم، اما مسئولان فراموش می‌کنند
وی ادامه می‌دهد: تا ساعت ۴ بعد از ظهر بین ماشین‌ها دنبالش گشتم، اما خبری از رضا نبود حتی به من گفتند که سراغ نیسانی بروم که مردم اجساد را که پیدا می‌کردند داخل آن می‌گذاشتند، اما نرفتم و نهایتا شب متوجه شدیم که رضا از دست رفته است.
این بانوی جوان با اشاره به اینکه چند ماه بعد مبلغ ۱۰ میلیون تومان بابت هزینه کفن و دفن و ۵ میلیون تومان هم بابت خسارت خودرو دادند، اظهار می‌کند: رضا دبیر بود و امروز همه حقوق او را بابت بازپرداخت وام ازدواج هفت ماه‌ام می‌دهم و تحت حمایت خانواده زندگی می‌کنم. اما هیچکس سراغ پدر و مادر پیر او که تنها فرزند پسرشان را از دست داده‌اند و باید بار زندگی را به تنها به دوش بکشند نرفته است.
او می‌گوید: ما این خاطره تلخ را هرگز فراموش نمی‌کنیم، اما قسمت تلخ ماجرا آن است که مسئولانی که خود خطا کرده‌اند این ماجرا را فراموش کرده‌اند، ولی دم از قانون و عدالت می‌زنند.
متن شکایت حادثه دیدگان سیل شیراز
به گزارش رویداد۲۴ در حالیکه حکم دادگاه البته به صورت غیرقطعی ۲۸ اسفند به وکیل شاکیان ابلاغ شده است، اما سهلگیرانه بودن آن باعث شد که با مصطفی بردبار وکیل شاکیان پرونده که خود در این حادثه داغدار شده است به گفتگو بنشینیم.
سایه روشن حکم دادگاه در پرونده سیل شیراز
مصطفی بردبار درباره حکم دادگاه درباره این پرونده به رویداد۲۴ می‌گوید: همانطور که اطلاع دارید این حادثه ۵ فروردین سال گذشته رخ داد و با تشکیل پرونده قضایی، ظرف حدود ۷ ماه دادسرا اقدام به تحقیقاتی کرد که منجر به صدور کیفرخواست شد و حدود ۳ ماه هم طول کشید که دادگاه تصمیم بگیرد. یعنی حدوداً اواخر بهمن ماه دادگاه تصمیم خود را گرفت، ولی متاسفانه دادنامه در تاریخ ۲۸ اسفندماه سال گذشته (مصادف با آخرین روز غیرتعطیل) یعنی بیش از یک ماه بعد از تصمیم‌گیری و صدور رای، ابلاغ شد.
وی در پاسخ به این سوال که این میزان تاخیر در ابلاغ الکترونیکی رای یا تایپ چند صفحه امری طبیعی است یا خیر؟ عنوان می‌کند: قطعاً حقوقدانان محترم اطلاعات بیشتری دارند و شاید دادگاه رسیدگی کننده توضیحی داشته باشند.
وکیل پرونده حادثه‌دیدگان سیل شیراز با بیان اینکه تصمیم‌گیری درباره این پرونده بیش از یکسال است که به طول انجامیده و هنوز نیز رای قطعی صادر نشده است ادامه می‌دهد: انتظار ما همان طور که رهبر انقلاب تاکید کردند -جدّیت و سرعت در در انجام وظیفه- در رسیدگی به پرونده بود.
وی با بیان اینکه رای صادره در یک بخش قابل اعتراض و در بخش دیگر قطعی است، توضیح می‌دهد: بخش قابل اعتراض آن است که در ظاهر به نفع شکات شده است و اشخاصی محکوم به پرداخت دیه و مجازات تعلیقی شده‌اند که البته ما به این بخش اعتراض کرده‌ایم. بخش غیرقابل اعتراض مربوط به مواردی است که قبلاً نسبت به آنها قرار منع تعقیب صادر شده که ما نسبت به این موارد اعتراض کردیم و در این حکم اعتراض وارد دانسته نشده است که این قسمت -صرف نظر از موضوع صلاحیت- قطعی است.
بردبار با بیان اینکه در بخش قابل اعتراض یکی از روسای اسبق یکی از نهاد‌های عمومی شیراز، رئیس فعلی همین نهاد عمومی، همراه با نهاد مذکور محکوم شده‌اند، اظهار می‌کند: محکومیت این اشخاص به این صورت است که تنها یک شخص حقیقی به حبس محکوم شده است، که این مجازات نیز تعلیقی بوده و به بیان دیگر به ۳ سال و یک‌ماه حبس غیرقابل اجرا تعیین شده است.
این وکیل دادگستری می‌افزاید: رئیس اسبق این نهاد عمومی نیز با توجه به مرور زمان به حبس محکوم نشده و در زمینه دیه هم تعیین شده که متضامناً همه محکومین باید دیه را پرداخت کنند که در عمل دیه شاید توسط این اشخاص حقیقی مقصر پرداخت نشود و نهاد عمومی محل اشتغال این اشخاص دیه را پرداخت کند که مبلغ دیه تعیین شده برای جان باختگان و مجروحان این سیل در مجموع چیزی حدود ۱۰۰ میلیارد ریال با احتساب نرخ دیه سال ۱۳۹۹ خواهد بود.
وکیل آسیب‌دیدگان سیل در پاسخ به این سوال که چرا مجازات حبس تعلیقی برای شهردار فعلی شیراز تعیین شده است، عنوان می‌کند: دادگاه می‌تواند مجازات را تخفیف داده و آن را تبدیل به جزای نقدی، جایگزین حبس مانند خدمات و ... کند در اینجا دادگاه به جای این موارد، با وجود تعدد بیش از سه جرم، مجازات را معلق یا غیرقابل اجرا و اعلام کرده است که اگر این فرد به مدت دو سال مرتکب جرم درجه ۷ به بالای عمدی دیگری نشود اجرای این مجازات کاملاً منتفی خواهد شد و البته این موضوع به تشخیص قاضی و در حدود قانون باید ارزیابی شود.
تعلیق حکم شهردار ۵۰ ساله به خاطر کهولت سن!
وی می‌افزاید: همچنین دادگاه برای تعلیق حبس این فرد به موضوعاتی استناد کرده است، منجمله اینکه خسارات وارده به افراد یا همان دیه پرداخت شده است؛ درحالیکه صرفاً بخشی از این وجوه به صندوق دادگستری و نه اشخاص زیان دیده تودیع شده است که بدیهی است پرداخت آن، منوط به قطعیت رای و اجرای حکم است، دلیل دیگری که عنوان شده کهولت سن محکوم است. درحالیکه که ایشان حدوداً ۵۰ ساله هستند. مورد دیگر هم منوط به جایگاه اجتماعی شخص مذکور بوده است که قطعاً اگر این جایگاه اجتماعی وجود نداشت اصولاً جرمی از سوی وی متصور نبود و همین مسئولیت باعث فرض تقصیر شده است.
بردبار در پاسخ به این سوال که چرا دادگاه پرداخت دیه را انجام شده دانسته است، توضیح می‌دهد: تیرماه سال گذشته بازپرس پرونده طی اقدامی خیرخواهانه پیشنهاد کرد که ممکن است در این شرایط برخی خانواده‌ها دچار مشکلات مالی شدیدی شده باشند مانند خانواده‌هایی که سرپرست خود را از دست داده‌اند و شهرداری به عنوان نهادی عمومی و دارای امکان و اختیار هزینه کرد، مبلغی را به عنوان خسارت حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله و ... پرداخت کند. این مساله ارتباطی به تعیین مقصر نداشت و در واقع این وجه نوعی جبران خسارت سریع می‌توانست باشد، نه دیه و البته قرار بود به اشخاص پرداخت شود. اما شهرداری این مبلغ را به صندوق دادگستری واریز کرد.
وی خاطرنشان می‌کند: با وازیر این وجوه به صندوق دادگستری این تصور شاید ایجاد شود که این اقدام در راستای ممانعت از به روز شدن دیه و شمول نرخ جدید سال ۱۳۹۹ بر آن بوده است. در حالیکه بنابر پیشنهاد خیرخواهانه مراجع قضایی قرار بود این وجوه تنها نوعی جبران خسارت فوری برای شاکیان و اولیاء دم و تسکین آلام ایشان باشد.
بردبار با اشاره به اینکه رضایت‌نامه‌هایی را پیشنهاد و اعلام کرده‌اند که مشروط به امضای این رضایت‌نامه‌ها از سوی شاکیان دیه را پرداخت می‌کنیم، خاطرنشان می‌کند: امضای این رضایت‌نامه‌ها نوعی رضایت بی‌قید و شرط بود که در واقع همان حبس تعلیقی را نیز منتفی می‌کند که یک یا دو خانواده احتمالاً به ناچار آن را امضا کرده و بخشی از دیه خود را گرفته اند.
این وکیل دادگستری با تقدیر از اقدامات صحیحی که تا کنون در فرآیند رسیدگی متصور است، حکم فعلی را مورد اعتراض و دور از انتظار توصیف کرده است، می‌گوید: امیدواریم دادگاه تجدیدنظر با همان استقلال و آزادگی که در شأن مراجع محترم قضایی است، مبادرت به صدور رای کند. واضح است متهمین هم اشخاص ضعیفی نیستند و می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند.
وی تصریح می‌کند: اینکه نهادی عمومی دیه را از جانب افراد مقصر در حادثه‌ای بپردازد مانند آن است که ما دیه درگذشتگان خود را از جیب خودمان بدهیم با این تفاوت که سایر شهروندان یا اشخاص نیز در این موضوع با ما شریک شده باشند.
به گزارش رویداد۲۴ بردبار علاوه بر اینکه وکالت شاکیان این پرونده را برعهده دارد خود از شاکیان و آسیب‌دیدگان حادثه است که پدرش را در سیل شیراز که درست در نزدیکی محل سکونت‌شان رخ داد، از دست داده است.
وی با بیان اینکه یکی از موضوعات مورد شکایت ما برای رسیدگی عدم خدمت‌رسانی به موقع و مناسب به حادثه‌دیدگان بود، می‌افزاید: امیدواریم در بخش دیگری از پرونده که هنوز مفتوح است این ملاحظات مورد رسیدگی صحیح قرار گیرد.
این وکیل دادگستری توضیح می‌دهد: برخلاف آنچه بعضاً ادعا شده است صرف نظر از تغییر کاربری و گذشته از چگونگی ارایه خدمات توسط نهاد‌های موظف به این امر، میزان بارش روز پنجم فروردین سال گذشته بارها و بیش از این سابقه داشته است، از قبل سازمان هواشناسی هشدار‌های متعددی در رابطه با وقوع سیل داده بوده و با این حال مسیر‌ها لایروبی نشده بود درحالیکه باید در این خصوص اقدام می‌شد این مورد همراه با موارد پیشتر گفته شده باعث می‌شود اولیاء دم، از دست دادن درگذشتگان خویش را موضوعی قابل پیش‌بینی و قابل پیشگیری تصور کنند، زیرا این مساله کاملاً متفاوت با سیل به عنوان حادثه‌ای غیرمترقبه و طبیعی است.
وی اضافه می‌کند: مجموع تلفات جانی سیل گذشته در ۱۳ استان کشور، حدود ۷۰ نفر بوده است که تلفات شهر شیراز به تنهایی ۲۱ نفر یعنی حدود یک سوم کل این آمار است؛ این در حالی است که بعضی از شهر‌های دچار سیل به کلی زیر آب رفته و در برخی از استان‌ها تمامی مسیر‌های ارتباطی قطع شده بود. اما در سیل شیراز و در محدوده صرفاً یک خیابان و بخش کوچکی از یک شهر بیست و یک انسان بی‌گناه جان باخته‌اند و میلیارد‌ها ریال خسارت مالی ایجاد شده است. جالب اینکه تا امروز هیچ شخص حقیقی و حقوقی مسئولیت این موضوع را نپذیرفته و حتی شفاهاً و دور از نگاه رسانه‌ها و انظار عمومی یک عذرخواهی ساده نیز انجام نشده است، شاید همین روش و منش عدم مسئولیت‌پذیری از عوامل موثر این واقعه باشد.
این وکیل دادگستری می‌گوید: برخی می‌گویند این واقعه سیل بوده است یعنی بارشی بیش از حد متعارف و غیر قابل مهار و پیش‌بینی این درحالی است که سازمان هواشناسی باران آن روز را (به میزان ۷/۴۶ میلی لیتر) نسبت به باران‌های مدت زمان مشابه در سال‌های قبل در رتبه ۴۹ در نظر گرفته است یعنی حداقل حدود پنجاه بار باران بیشتری باریده و چنین اتفاقی نیفتاده؛ این در حالی است که در بنابر گزارش رسانه‌ها سیل خوزستان با بارندگی در حدود ٢٥٠ میلی‌متر رخ داد؛ لذا میزان بارش صورت گرفته در وقوع سیل شیراز است که این واقعه را از سایر سیل‌های رخ داده متمایز می‌کند.
بیشتر بخوانید:متهمان حادثه سیل شیراز پای میز محاکمه
