حاشیه‌های نامگذاری خیابان‌ها/ از مصدق تا شجریان، از زرتشت تا کلیدر

رویداد۲۴ اعضای شورای اسلامی شهر تهران در آخرین جلسه به تغییر نام ۷ خیابان در پایتخت رأی مثبت دادند. بر این اساس، نامگذاری خیابان سازمان آب حدفاصل بزرگراه شیخ فضل الله نوری تا بلوار آیت الله کاشانی در محدوده گذر صادقیه در منطقه ۲ و ۵ به نام مهندس بازرگان پیشنهاد شد و به تایید اعضا رسید. این نامگذاری حواشی جدیدی در فضای مجازی ایجاد کرده است.

عضو جبهه پایداری در انتقاد به این اقدام نوشت: «اقدام بعدی شورای شهر تهران احتمالا اختصاص خیابان یا مکان مهمی به نام مسعود رجوی و مریم ابریشم‌چی باشد!»

این برای نخستین بار نیست که نامگذاری مناطق مختلف شهری از سوی شورای شهر حاشیه ساز می شود. در کنار نامگذاری‌های حاشیه ساز، تلاش اعضای شورای شهر تهران برای نام‌گذاری‌ها نیز با حواشی مواجه شده است و کاربران شبکه‌های اجتماعی می‌گویند اعضای شورای شهر آیا کار مهمتری از تشکیل جلسه و نام‌گذاری خیابان‌ها و میادین و پل‌ها ندارد؟

در برخی موارد نیز منطق نامگذاری مشخص نبود. مثلا به مناسبت روز خبرنگار، نام دو خیابان به «روح الله رجایی» و «سهیل گوهری» تغییر کرد. روح الله رجایی سردبیر جام جم بود و از روزنامه‌نگاران قدیمی به شمار می‌رفت اما مرحوم سهیل گوهری تا کنون در هیچ رسانه و نشریه‌ای فعالیت نکرده است و احتمالا نامگذاری یک خیابان به اسم او محصول رفاقت اعضای شورای شهر و کارمندان آن با سهیل گوهری باشد نه فعالیت رسانه‌ای او.

حجت نظری در توییتر خود نوشت پیشنهاد این نامگذاری را خود او داده است. البته او بهتر می‌دانست که چنین تصمیمی شاید در صحن شورای شهر تصویب نمی‌شد بنابراین در اقدامی عجیب‌تر، نام یک کوچه فرعی را به اسم سهیل گوهری گذاشتند تا دیگر نیازی به تصویب در صحن نباشد و در همان کمیسیون قضیه را جمع کنند.

کاربران شبکه‌های اجتماعی در توییتر حجت نظری نقدهای بسیار تندی به او مطرح کردند و از نامگذاری خیابان به اسم رفقای عضو شورای شهر گلایه کردند؛ گلایه‌هایی که نه به مرحوم سهیل گوهری، بلکه به تصمیم‌گیری‌های دورهمی شورای شهر مربوط می‌شد.

بیشتر بخوانید: بازرگان؛ بین شیخ فضل الله و کاشانی/ حاشیه‌های تغییر اسم خیابان‌ها در تهران

تابلوی مصدق؛ حواشی فروغ

به گزارش رویداد۲۴ شورای شهر جدید تهران، از زمان آغاز به کار خود تاکنون اقدام به تغییر نام تعدادی از مناطق تهران کردند و برای این تغییر نام، اسامی شخصیت‌های سیاسی، هنری و علمی در تاریخ کشور را پیشنهاد دادند که برخی از آنها با حواشی بسیاری همراه بود؛ از جمله مهمترین نام‌گذاری خیابان‌ها در تهران خیابان مصدق بود. ابتدا قرار بود خیابان کارگر به نام مصدق تغییر کند که مخالفت جریان‌های چپ و فعالیت آنها در شبکه‌های اجتماعی باعث شد شورای شهر از این اقدام منصرف شود. آنها می‌گفتند چرا میان اینهمه خیابان نام خیابان «کارگر» باید تغییر کند. عاقبت پس از کش‌وقوس‌های زیاد، نام خیابان نفت به دکتر مصدق تغییر یافت.

خیابان فروغ فرخزاد هم از خیابان‌هایی بود که نامگذاری آن حاشیه ساز بوده است. مخالفان فروغ به خاطر جنبه‌های زنانگی شعر فروغ او را در شاعری در تراز انقلاب نمی‌دانند و معتقدند نام چنین شاعری نباید بر خیابان‌های ایران ثبت شود.

از جمله اسم گذاری‌های حاشیه‌ساز ایران، خیابان آیت الله منتطری در نجف آباد است. این نامگذاری یکبار در دهه شصت اتفاق افتاده بود. آن زمان هم مطالب دربارهٔ او در کتاب‌های درسی حذف شد و نام خیابان‌هایی که به اسم او بود عوض شد.

در سنندج نیز خیابان‌هایی به نام خلفای اهل سنت نامگذاری شده است که حاشیه‌های ایجاد کرده بود. در شهرهای سنی‌نشین مانند بندرلنگه در استان هرمزگان، میدان اصلی شهر به نام «امام علی» تغییر کرد و مجسمه بزرگی با طرح «علی» در میدان نصب شد. آن زمان اهل تسنن می‌گفتند دست‌کم بگذارید ما هم نام خلفای دینی خودمان را در شهر بگذاریم. این پیشنهاد مورد قبول واقع نشد.

در اراک هم نام خیابانی به نام مرحوم دکتر محمد مصدق نامگذاری شده است اما در یزد بعد از مخالفت امام جمعه، نامگذاری یک خیابان به نام مصدق از دستور خارج شد.

چندی پیش نامگذاری یک خیابان به نام جلیل شهناز هم حاشیه‌ساز شده بود. فرمانداری تهران به این تغییر نام اعتراض کرده بود و در جلسه‌ای در شورای شهر به این اعتراض رسیدگی شد و البته اعتراض رای نیاورد. شورای شهر معتقد بود چون تهران چند معبر به نام تختی دارد، می‌تواند نام یکی از این معابر را عوض کند واین موجب ناراحتی ورزشکاران شده بود.

در مورد دیگر از نام‌گذاری‌های جنجالی، بعد از نام گذاری یک خیابان به نام شجریان جمعی از دلواپسان تجمع کردند. آنها شجریان را ملعون و خواننده فتنه نامیده و گفتند ملت ایران سزاوار چنین اقدامی نیست و نباید سکوت کرد.

تغییر اسم بلوار فردوس به ناصر حجازی پیشکسوت فقید استقلال هم مسئله ساز شده بود و مخالفان آن چند بار تابلوی خیابان کنند یا روی آن رنگ پاشیدند و شهرداری هر بار تابلو را برای بار دیگر نصب کرد.

دلواپسان سبزواری هم به تغییر نام خیابانی در سبزوار اعتراض کردند. در این شهر خیابانی که از گذشته به نام شهیدان حسینی ثانی بوده، از سوی شورای اسلامی این شهر به‌نام «کلیدر» نامگذاری شد.

نامگذاری یک بلوار به نام مرحوم هاشمی در زنجان هم موجب ناراحتی تندروهای این شهر شده بود. آن زمان رییس شورای شهر زنجان آیت الله هاشمی را ستوده بود اما دیگر اعضا مخالف بودند.در نهایت، کلیات نامگذاری یکی از خیابان‌های شهر زنجان با اکثریت قریب به اتفاق اعضای شورا مورد تصویب قرار گرفت و قرار شد در خصوص انتخاب خیابان بعدا تصمیم‌گیری شود.

نامگذاری یک خیابان به نام زرتشت در یزد هم حاشیه‎هایی ایجاد کرده بود. منتقدان می‌گفتند در کشور اسلامی نامگذاری خیابان‌ها به نام ادیان دیگر درست نیست و به همین دلیل شورای شهر را تحت فشار گذاشتند.

مهمترین حاشیه نامگذاری یک خیابان در شیراز به نام بهمن بیگی بود که منجر به درگیری بین مهدی حاجتی و دستغیب شد و در نهایت اتفاقاتی افتاد که منجر به تغییر رئیس شورای شهر شیراز شد.