مبنای ادعای ترامپ درباره توافق با ایران پس از پیروزی در انتخابات چیست؟

رویداد۲۴ ترامپ گفته که پیروزی او در انتخابات نوامبر، "آخرین چیزی است" که چین، روسیه و ایران می‌خواهند. او مدعی شد که اگر ایران و چین با بایدن به توافق برسند، صاحب آمریکا خواهند شد.

ترامپ چهار ماه پیش مشابه این سخنان را در باره ایران گفته بود: «ایران منتظر پیروزی جو بایدن نامزد دموکرات‌ها در ریاست جمهوری آمریکاست تا آمریکا را تصاحب کند.»

رییس جمهور ایالات متحده در حالی این ادعا را مطرح کرده که وارد فاز فعال کردن مکانیسم ماشه و برگرداندن کل تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شده است. اروپا، چین و روسیه و دیگر اعضای شورای امنیت با این اقدام دولت ترامپ به شدت مخالفت کرده‌اند.

هیچ نشانه‌ای برای احتمال مذاکره میان آمریکا و ایران وجود ندارد البته بازار شایعات داغ است. حدود ۱۰ روز پیش یک رسانه لبنانی ادعا کرد در سه ماه مانده به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، تهران و واشنگتن در آستانه دور جدیدی از مذاکرات فیمابین خود هستند و دولت آلمان در این روند که پیشرفت قابل‌توجهی هم پیدا کرده، نقش میانجی را ایفا می‌کند.

 

---

بیشتر بخوانید: برجامِ ترامپ در هاله‌ای از ابهام/ توافق ایران و آمریکا؛ طبل توخالی یا وعده راستین؟

---

این ادعا با واکنش وزارت خارجه ایران روبه رو شد. عباس موسوی سخنگوی وقت وزارت خارجه که اخیرا به عنوان سفیر ایران در باکو منصوب شده در این باره گفت: «آمریکا هنوز آمادگی برای آغاز دپیلماسی نتیجه بخش با ایران را ندارد. تا زمانی که آمریکا رویکرد خود را نسبت به ایران تغییر ندهد و عملا به ساز و کار برجام برنگردد و تحریم‌ها را علیه ملت ایران کنار نگذارد و خسارت‌ها را جبران نکند در هیچ سطحی و هیچ مقامی با آمریکا مذاکره نخواهیم داشت.»

ادعا‌هایی هم مبنی بر اینکه ممکن است ولادیمیر پوتین میانجی میان ایران و ترامپ باشد، نیز وجود دارد. پیام اخیر رییس جمهور ایران به پوتین و تحرکات دیپلماتیک دیگر از جمله تلاش پوتین برای برگزاری جلسه مشترک اعضای دائم شورای امنیت با حضور ایران و آلمان را در این راستا ارزیابی کرده‌اند.

 

برخی ناظران می‌گویند ادعای ترامپ خیلی بی اساس نیست و از یک پیش فرض ناشی می‌شود. اینکه اوضاع اقتصادی و سیاسی در ایران آشفته است، اگر ترامپ پیروز شود، تحمل ۴ سال دیگر ترامپ برای تهران ممکن نخواهد بود و حاکمیت ایران نهایتا تن به مذاکره با او را خواهد داد.

البته تاکنون ایران هیچ سیگنالی درتائید این ادعا از خود نشان نداده است و می‌توان گفت درحال حاضر کمترین نشانه‌ای برای تحقق این ادعای ترامپ وجود ندارد. حالا این سوال مطرح است که ترامپ برچه مبنایی این موضوع را مطرح می‌کند؟

محسن جلیلوند تحلیلگر مسائل بین الملل در این باره گفت: «ترامپ به دو دلیلی این تصور را دارد اول؛ فشار سنگینی که آمریکا در حوزه سیاست خارجی به ایران وارد می‌کند و دوم اینکه او تصور می‌کند شاید تا چند ماه دیگر اتفاتی در داخل ایران رخ دهد، او توقع داشت با شورش‌های داخلی همچون آبانماه ایران به هم بریزد، او تصور می‌کند ممکن است با این اتفاقات ایران به مرحله‌ای برسد که وارد مذاکره شود به همین خاطر این سیگنال‌ها را می‌دهد.».

اما جلیلوند معتقد است که تصور ترامپ درست نیست، پیشتر هم تصور دولت آمریکا مبنی بر اینکه ایران طی یکسال به زانو در می‌آید، اشتباه بود این یکی هم اشتباه است.

---

بیشتر بخوانید: برنامه بعدی آمریکا علیه ایران چیست؟ / روز‌های عجیب در راه است

 

اما مهدی مطهرنیا دیگر تحلیلگر مسائل بین الملل هم در این باره گفت: حرف ترامپ همان اندازه اعتبار دارد که حسن روحانی در اویل دوران ریاست جمهوری‌اش وعده داد که سه ماهه اقتصاد کشور را سامان می‌دهد. سیاستمداران در آستانه انتخابات دیدگاه‌هایی را مطرح می‌کنند که اگر چه نسبت به آن متعهدند، اما بیشتر از بافتی آرزومندانه برخوردار است تا اینکه متکی بر واقعیت‌های عینی باشد.»

او افزود: "پرسش این است که آیا پایان ۴۱ سال اصطکاک و اتمیزه شدن موضوع ایران و آمریکا بین تهران و واشنگتن و انعکاس آن در نظام بین الملل با وجود رهبران کنونی حاکم بر تهران و جهت گیری‌های ترامپ در برابر ایران امری امکانپذیر است؟ به نظر می‌رسد اتکا به چنین اظهار نظر‌هایی دور از عقل و خرد سیاسی باشد."

مطهرنیا گفت: "این اظهارنظر در ادامه تلاش‌های رسانه‌ها بین المللی برای آرام نشان دادن فضا است، اما در ذیل این آرامش طوفانی در حال شکل‌گیری است که می‌تواند زمینه‌هایی را ایجاد کند که بالاجبار دو طرف راضی به نشستن پای میز مذاکره شوند. این اظهار نظر ترامپ می‌تواند در راستای مجاب کردن افکار عمومی برای یک رودروریی بزرگ معطوف به انجام یک حرکت جدید در رابطه تهران و واشنگتن باشد."

او افزود: "در همین راستا اخیرا یک رسانه لبنانی اعلام کرده، ایران با ایالات متحده آمریکا در حال مذاکره است و آلمان هم میانجی است، اما در عمل آنچه که پیش می‌آید، صلح اسرائیل و امارات، تحریم بیشتر شرکت‌های همکاری کننده با تهران، توقیف نفتکش‌های منسوب به ایران در آب‌های آزاد و انتقال آن‌ها به هیوستون آمریکا و اینکه ما شاهد فروش گسترده تسلیحات تهاجمی به کشوری‌های عربی و... هستیم. پس باید بگویم آنچه که در عمل دیده می‌شود نشان دهنده این است که این فضای تبلیغاتی در خدمت دو هدف قرار دارد، اول ایجاد فضای مثبت در جهت اثرگذاری بر انتخاب کنندگان آمریکایی به نفع ترامپ و دوم ایجاد فضای مثبت در پوشش دادن فشار بیشتر و موثرتر به تهران با هزینه‌های کمتر رسانه‌ای و بین‌المللی برای آمریکا."