تاریخ انتشار: ۱۷:۱۵ - ۰۸ آذر ۱۳۹۹

طهران سیاه و سفید

طهران بعنوان پایتخت ایران از زمان قاجاریه تا پهلوی و تاکنون تغییرات بسیاری یافته است. اما بسیاری از این بناهای مربوط به ادوار قاجار و پهلوی همچنان موجود هستند و به مکان‌هایی بدل شده‌اند که بسیاری از گردشگران را بسوی خود جذب می‌کند.

طهران سیاه و سفید

رویداد ۲۴ تهران قدیم پنج محله داشت: عودلاجان، سنگلج، بازار، چاله میدان و محله دولت.

محله سنگلج که بخش اعظم و عمده آن را امروزه پارک شهر تشکیل می‌دهد، در گذشته یکی از مراکز مهم سیاسی بود و با اینکه در حال حاضر تقریباً از بین رفته، ولی هنوز اشتهار تاریخی خود را از دست نداده است.


چاله حصار یکی دیگر از محلات جنوب تهران بود که، چون آن را خاکبرداری و خاکش را به مصرف حصار کشی تهران رسانده بودند، مقدار زیادی چاله گود مانند داشت، بعد‌ها برای تخلیه زباله‌های شهر از آنجا استفاده می‌کردند.

چاله میدان نیز که قبلا در دوره صفویه خاک آن را به مصرف حصارکشی تهران رسانده بودند، وضعی تقریباً مشابه چاله حصار داشت و محل تخیله زباله تهران به حساب می‌آمد، این محله محدود به جنوب بازار چهل تن و امامزاده سید اسماعیل و میدان مال فروش‌ها، میدان امین السلطان، گمرک، خانی آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.


در بین محلات پنجگانه تهران قدمت چال میدان (چال حصار) قدیمی‌تر از بقیه است. بافت قدیم شهر تهران تا زمان حکومت پهلوی اول به شکل قدیم خود – البته با تغییراتی جزیی – باقی مانده بود. با تخریب حصار شهر تهران و دروازه‌های آن، تغییرات عمده‌ای در تمام شهر به وجود آمد. به رغم تداوم دگرگونی‌ها در زمان پهلوی دوم، هسته قدیمی شهر تهران همچنان مرکزیت خود را تا به امروز حفظ کرده است.
محله دولت
این محله حد فاصل خیابان‌های لاله زار، فردوسی، سعدی، اکباتان، ایران، ۱۷ شهریور، بهارستان و دروازه شمیران را در بر می‌گرفت. محله‌ای که دیرتر از بقیه محلات به تهران اضافه شد و مردم همیشه به آن به چشم یک محله حاشیه‌ای و بی اعتبار نگاه می‌کردند. البته تا وقتی که در زمان ناصرالدین شاه لاله زار رونق گرفت و تبدیل به خیابان فرهنگ و هنر تهران شد.


میدان‌ها
در تهران عهد قاجار پنج میدان توپخانه، بهارستان، ارگ، پاقاپق و مشق ساخته شد. بعد از آن ۱۲ میدان دیگر در تهران بنا شد.

طراحان میدان‌های جدید ابتدا مهندسان چک و فرانسه و سپس آلمانی و دانمارکی بودند. بعد‌ها ۱۵۰ میدان کوچک و بزرگ به مرور به این مجموعه اضافه شد. از ۵۰ میدان احداث شده در سال‌های اخیر، آفریقا (آرژانتین) و بسیج، بزرگ‌ترین آن‌ها هستند.
میدان «چه کنم»!
این نامی است که مردم به میدان ابن سینا داده بودند: میدان چه کنم! هفت خیابان، از هر سو به این میدان راه می‌یابند؛ روشندلان، ۲۰ متری دروازه شمیران، خورشید، کیوان، سپاه، گرگان و خیابان مازندران. وجه تسمیه این میدان به این دلیل بود که هر کس وارد آن می‌شد، نمی‌دانست که با توجه به تعدد خیابان‌هایی که به میدان منتهی می‌شود، کدام مسیر را انتخاب کند!


میدان مشق؛ عمارت قزاقخانه
این عمارت هسته اولیه مجموعه‌ی میدان مشق است که در دوره فتحعلی شاه به عنوان پادگان نظامی در شمال شهر تهران دوره صفوی بنیان نهاده شد. عمارت نظامی میدان مشق که بعد‌ها به عمارت قزاقخانه موسوم شد، چندین دوره ساخت و ساز را شامل شده و عمده‌ترین تغییرات انجام شده در آن در دوره ناصرالدین شاه قاجار و رضاشاه صورت گرفته است.

به تدریج در فضای باز مقابل این عمارت ساختمان‌های دولتی، چون کاخ شهربانی، کاخ وزارت خارجه، موزه ایران باستان، شرکت نفت ایران و انگلیس، و عمارت پست بنا شد.

در تصاویر روز عکس‌هایی از طهران قدیم را که از دوران پهلوی و قاجاریه برجای مانده است ببینید.

منبع: tehran_siah_o_sefid

طهران قدیم
کاروانسرای پشت مسجد سپهسالار، طهران، اواخر دوره قاجار
طهران قدیم
طهران عمارت سردار اسعد بختیاری، خیابان علاالدوله
طهران قدیم
میدان مشق طهران، ساختمان کاخ شهربانی
طهران قدیم
عمارت موزه صنعتی، طهران میدان سپه/میدان توپخانه، ابتدای خیابان فردوسی
طهران قدیم
مسجد سپهسالار طهران، ابتدای خیابان سیروس در میدان بهارستان، اوایل دهه سی خورشیدی، عکس حاضر تصویری است از ترکیب سنت و مدرنیته
طهران قدیم
عمارت سپهسالار، پارلمان قدیم، نگارستان/ میدان بهارستان
طهران قدیم
عمارت میرزا قهرمان امین لشکر، این بنای نفیس با گچبری فاخر و نمای منحصربفرد، بعدها به بانک شاهنشاهی واگذار و سپس در سال 1306 تخریب و ساختمان بانک بریتیش ایران و آسیا جایگزین آن شد. باردیگر در دهه سی به بانک بازرگانی مبدل وپس از انقلاب نیز بانک تجارت در آن دایر شد
طهران قدیم
عمارت کاظمی، طهران(چالمیدان) امامزاده یحیی، ساخت دوره قاجار
طهران قدیم
طهران میدان توپخانه، اواخر دهه سی
طهران قدیم
عمارت ناصرالدین میرزا، دوره قاجار، مرمت دهه اخیر، خیابان صوراسرافیلطه
طهران قدیم
عمارت حوض‌خانه کاخ گلستان، دوره ساخت قاجار، طهران میدان ارگ مجموعه تاریخی کاخ گلستان
طهران قدیم
عمارت احتساب‌الملک، عمارت تابستانه دوره قاجار، این بنا در حال حاضر با نام موزه مقدم شناخته می‌شود.طهران خیابان سپه، بین خیابان شیخ هادی و پهلوی یا ولیعصر
طهران قدیم
طهران، اواخر دهه سی، ساختمان کاخ دادگستری
طهران قدیم
عمارت مسعودیه، طهران خیابان ضل‌السلطان، ساخت دوره قاجار
طهران قدیم
بازار قدیم تهران، این بازار مجموعه‌ای از بناهای دوره صفویه، زندیه، و قاجاریه تا پهلوی است
طهران قدیم
خانه موتمن‌الاطبا یا ایلخانی سابق، عودلاجان طهران،
طهران قدیم
عمارت کوشک احمدشاهی، نیاوران، اواخر دوره قاجار
طهران قدیم
خانه صدراعظم میرزا آقاخان نوری(خانه منسوب به امام جمعه خویی)، عودلاجان طهران
طهران قدیم
خیابان پامنار طهران
طهران قدیم
طهران سنگلج(قنات آباد) عمارت معیرالممالک، دوره قاجار. این عمارت در حال حاضر وجود ندارد
طهران قدیم
تجریش، زعفرانیه
طهران قدیم
طهران اوایل دوره پهلوی، بدنه جنوبی میدان پاباپوق یا میدان اعدام
طهران قدیم
ابتدای خیابان لاله‌زار، عمارت پستخانه و چشم‌انداز ارتفاعات البرز(قله توچال)، طهران دوره قاجار
طهران قدیم
کاخ گلستان با نقش‌های ایرانی و فرنگی
طهران قدیم
عمارت کافه پاریس، تهران تقاطع لاله‌زار و استانبول
طهران قدیم
عمارت قزاقخانه در میدان مشق، طهران میدان سپه
طهران قدیم
طهران تقاطع لاله‌زار و استانبول، دهه سی خورشیدی
طهران قدیم
میدان توپخانه/ میدان سپه، طهران دهه سی خورشیدی
طهران قدیم
طهران، میدان فردوسی در دهه چهل، چشم‌انداز کوههای شمیران، ساختمان هتل ایتز در ضلع شمال غرب میدان و مجسمه پیشین فردوسی
طهران قدیم
کوچه پس‌کوچه‌های قدیمی طهران، حوالی سرچشمه، شرق عودلاجان
طهران قدیم
مجسمه شیر جلوخان و ایوان ورودی بانک ملی (صندوق پس‌انداز ملی) ، خیابان فردوسی، دهه پنجاه
طهران قدیم
طهران، میدان بهارستان، ضلع شمالی میدان،ساختمان شیرینی فروشی یاس
طهران قدیم
ایوان ورودی بانک ملی(صندوق پس‌انداز ملی) خیابان فردوسی، اواخر دهه سی
طهران قدیم
باغ فردوس، تجریش، شمرون، عمارت معیرالممالک، ساخت دوره قاجاریه
طهران قدیم
طهزان اوایل دهه چهل بنای شمس‌العماره، پیش از تبدیل خیابان انقلاب فعلی به مرکز خرید و فروش کتاب ، خیابان ناصری یا ناصرخسرو، به سبب نزدیکی به دارالفنون، بورس انتشارات و چاپخانه‌ها و کتابفروشی‌ها بود. در عکس کتابفروشی با تابلوی شرکت کانون کتاب و چاپخانه صداقت دیده می‌شوند. طبقات بالای این دکان‌ها اغلب مزون و تولیدی‌های کت و شلوار و پیراهن بودند، تابلوی دوزندگی علینژاد یکی از چند تابلوی دوزندگی موجود در عکس است
طهران قدیم
بازار بزرگ تهران، بازار عباس‌آباد
طهران قدیم
دروازه باغ ملی، ساخت: دوره قاجاریه
طهران قدیم
سفر مردم تهران با پیکان ملی بسوی شابدوالعظیم در شهر ری
طهران قدیم
طهران، نمای شمالی عمارت قزاقخانه، میدان مشق،دوره قاجار
طهران قدیم
ساختمان مجلس شورای ملی، میدان بهارستان، اواخر دوره قاجار
طهران قدیم
برج طغرل در شهر ری دوره سلجوقی ، مرمت دوره قاجار
طهران قدیم
کلاه‌ فرنگی عمارت شمس‌العماره. طهران خیابان ناصری( ناصرخسرو) میدان ارگ، مجموعه تاریخی کاخ گلستان
 
 
 
 
 
 
 
خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
نظرات شما
پیشخوان