بازگشت آمریکا به برجام و وحشت اسرائیل/ تهدید به حمله نظامی احیای برجام را به تعویق می‌اندازد؟

رویداد۲۴ آنتونی بلینکن، وزیر خارجه جدید آمریکا در نخستین کنفرانس خبری خود پس از انتخاب به این سمت درباره توافق هسته‌ای ایران، گفت: «بایدن بسیار شفاف بوده، اگر ایران به پایبندی کامل از تعهدات خود ذیل برجام بازگردد، آمریکا هم همان کار را می‌کند.» وی تاکید کرد:«اگر ایران تصمیم بگیرد که به پایبندی به برجام برگردد، ما نیز تیم قدرتمندی از کارشناسان تشکیل خواهیم داد تا ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم.»

نخستین اظهارنظررسمی وزیرخارجه آمریکا درباره برجام از برنامه دولت بایدن برای بازگشت به برجام حکایت دارد. برنامه‌ای که با نگرانی عمیق و مستمر اسرائیل و برخی کشورهای عربی منطقه همراه شده است. در حالی که عراقچی برای اطمینان دهی به کشورهای حوزه خلیح فارس به کویت و عمان سفر کرده و بارها ظریف در این زمینه توییت‌های را منتشر و خطاب به این کشورها تاکید کرده که این نگرانی‌ها باید از طریق گفتگوهای دوجانبه و چندجانبه حل و فصل شود، اسرائیل اما ایران را به حمله نظامی تهدید کرده است. تهدیدی که با واکنش رسانه‌های عربی و غربی همراه شده. محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی نیز اظهارات آویو کوخاوی را جنگ روانی خوانده و گفت که اسرائیل طرح و توانایی اقدام نظامی علیه ایران را ندارد و جمهوری اسلامی ایران هم قصد جنگ و اقدام نظامی علیه اسرائیل را ندارد.

هشدار اسرائیل به دولت بایدن درباره برجام

ژنرال آویو کوخاوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل در سخنرانی‌ در یک گروه تحقیقاتی وابسته به مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل، گفته این رژیم با تهدید‌های فزاینده ایران و گروه‌های نظامی وابسته به آن روبرو است. او با استناد به داده‌های اطلاعاتی، تأکید کرد که حکومت ایران به تلاش‌های خود برای تقویت توان نظامی این کشور ادامه می‌دهد. کوخاوی با اشاره به بازگشت احتمالی آمریکا به برجام یا امضای قراردادی مشابه با ایران، افزود که اسرائیل طرح‌ها و عملیات تازه‌ای را علیه برنامۀ اتمی ایران در نظر گرفته است.

او صراحتا ایران را تهدید به حمله نظامی کرده و گفته بازگشت آمریکا به برجام «اشتباه» است. این اظهار نظر رییس ستاد مشترک ارتش اسرائیل به زعم بسیاری از تحلیلگران و رسانه‌ها هشداری آشکار به دولت بایدن برای رابطه با ایران است.

خبرگزاری الجزیره قطر در یادداشتی این اظهارنظر را نادر تلقی کرده و نوشت: اظهار نظر رییس ستاد مشترک ارتش اسرائیل خطاب به سیاست مداران آمریکایی کم سابقه بوده و به منزله تایید ضمنی دولت اسرائیل بر طرح‌های ارتش این کشور است.

بیشتر بخوانید:۷ شرط ایران برای آغاز مذاکرات برجامی/ تخت روانچی حامل چه پیامی برای دولت بایدن است؟

تریتا پارسی رییس پیشین شورای ایرانیان آمریکا موسوم به نایاک و تحلیلگر ایرانی- آمریکایی موسسه کوینسی در توییتر خود نوشته: اظهارات کوخاوی پیام روشنی به بایدن است. حتی قبل از اینکه بایدن به عنوان رییس جمهور سوگند یاد کند دولت نتانیاهو اقدامات خصمانه‌اش را آغاز کرده و اعمال فشار به بایدن برای جلوگیری از بازگشت به برجام را از سر گرفته بود.

او با اشاره به اظهارات زاچی هانگبی وزیر امور اجتماعی اسرائیل درباره احتمال حمله به ایران گفته: یکی از وزرای نتانیاهو به صورت علنی گفته اگر آمریکا به برجام برگردد اسرائیل وارد جنگ با ایران می‌شود. این یک موضوع جدی برای بایدن در روز‌های ابتدایی دولتش است.

او همچنین تاکید کرده در گذشته نیز تنش‌هایی میان آمریکا و اسرائیل بر سر سیاست واشنگتن در قبال تهران وجود داشته که امروز این تنش‌ها بار دیگر تشدیدخواهد شد. این بار، اما به طرز منحصر به فردی از روز اول شروع شده و نتانیاهو اولین ضربه‌ها را وارد کرده است.

احیای برجام، چراغ سبز جهان به ادامه فعالیت هسته‌ای ایران

به گفته زاچی هانگبی، اسرائیل بر این باور است که بازگشت آمریکا به برجام، به این معنی است که ایران «چراغ سبزی از جهان و آمریکا برای ادامه برنامه تسلیحاتی هسته‌ای خود می‌گیرد»؛ او هشدار داد که اسرائیل اجازه چنین چیزی را نخواهد داد.

نشریه اینترنتی «عرب نیوز» متعلق به عربستان سعودی در یادداشتی اظهارات کوخاوی را تردید برانگیز خوانده است.

کایل اورتون تحلیلگر ژئوپلتیک در گفتگو با این رسانه گفته: اظهار نظر‌های این مقام اسرائیلی درباره تحریم‌ها و تاثیر آن بر ایران را نیز باید بازبینی کرد چرا که نظام دینی ایران در دوره تحریم‌ها همه کارکرد‌های قبلی و مهم خود را حفظ کرده است.

او گفته ایران علی رغم همه حملات اسرائیلی‌ها در مسیر خود استقامت داشته و الان نمی‌توان آن‌ها را حذف کرد و اقدامات اسرائیل نیز به اهدافی که قبلا سه، چهار و پنج بار آن‌ها را مورد هدف قرار داده محدود شده است.

با این حال این رسانه عربی ناامید نشده و گفته این تهدید‌ها می‌تواند در عرصه سیاسی کارساز باشد. اگر آمریکا قرار باشد مذاکره با تهران را از سر بگیرد باید بداند که همه این‌ها باید بعد از انتخابات ایران آغاز شود.

حفظ تنش سیاسی موضوعی است که رقبای منطقه‌ای ایران برای جلوگیری از آغاز مجدد مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن در دستور کار خود قرار داده‌اند. تنش‌هایی که می‌تواند تندرو‌های ایرانی را نیز تحریک به اقدام متقابل کند و از این رو کارکردی علیه مذاکره خواهد داشت.

روز گذشته ویدئو‌های متعددی از بروز یک انفجار در ریاض در شبکه‌های اجتماعی عربستان دست به دست شد.

خبرگزاری رویترز، روز سه‌شنبه ۲۶ ژانویه از ریاض گزارش داد که بسیاری از شاهدان از شنیده شدن صدای دو انفجار مهیب خبر دادند و حوالی ساعت یک بعداز ظهر به وقت محلی، مقداری دود در آسمان شهر دیده شده است.

صدای این انفجار سه روز پس از آن بود که رسانه‌های رسمی عربستان گزارش دادند که پدافند هوایی عربستان یک "پهپاد یا موشک که توسط شورشیان حوثی از یمن پرتاب شده" و هدفش پایتخت عربستان بود، سرنگون کرده است.

عرب نیوز ایران را پشت پرده حملات به پایتخت عربستان می‌داند و در یادداشتی مدعی شده: همه می‌دانند که حوثی‌ها با حمایت ایران تنها گروهی هستند که می‌توانند چنین اقدامات تروریستی انجام دهند و از موشک بالستیک و پهپاد استفاده کنند.

این رسانه عربستانی از ارتباط دادن برجام و بازگشت احتمالی بایدن به تنش زایی آن‌ها در منطقه با ایجاد شایعاتی درباره حملات حوثی‌ها با حمایت ایران هیچ ابایی ندارد و در یادداشتی نوشته: دولت ترامپ از برجام خارج شد و استراتژی‌اش هم این بود که به هیچ وجه نفوذ ایران در یمن، عراق، سوریه، لبنان و فلسطین قابل تحمل نیست.

در ادامه این یادداشت آمده: هیچ شکی نیست که ایران می‌خواهد صبر دولت جدید آمریکا را امتحان کند تا بفهمد چقدر در مساله یمن و توافق هسته‌ای جدی است و می‌خواهد با بیش از یک کارت مقابل آمریکا بازی کند.

عرب نیوز مدعی شده هدف ایران از این حملات در واقع این است که بگوید: اگر بخواهید فشار بر مساله هسته‌ای را کاهش دهید ما هم فشار بر ریاض را کم خواهیم کرد. این چیزی جز یک اخاذی بی شرمانه نیست و جهان باید از آن اگاه باشد.

همه این تنش افزایی‌ها در شرایطی است که جمهوری اسلامی ایران نشان داده برخلاف این ادعا‌ها در شرایط پیچیده سیاست سکوت استراتژیک را در پیش گرفته است. در آستانه انتخابات آمریکا اسماعیل قاآنی فرمانده سپاه قدس ایران سفر محرمانه و مهمی به عراق داشت که جزییات سفر او به نقل از برخی منابع حاضر در جلسات مشترک افشا شد.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده قاآنی در جریان آن سفر از همه گروه‌های مورد حمایت ایران از جمله حشد الشعبی خواسته بود دست به هیچ اقدامی علیه منافع آمریکا نزنند تا بهانه‌ای به دست آن‌ها برای آغاز یک اقدام نظامی نداده باشند.