نصف ثروت مردم ایران در بورس از بین رفت

رویداد۲۴ انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای با انتشار یک نامه سرگشاده پیش از برگزاری جلسه سران قوا به طرح پاره‌ای از درخواست‌ها در مورد بازار سرمایه پرداخته است. اعضای این انجمن در نامه خود عنوان کرده‌اند که «تقریبا نیمی از ایرانیان ۴۰درصد دارایی خود را در بورس از دست دادند» و به گفته آن‌ها «بی‌پناه و درمانده در بحران کرونا یا به صورتی کاملا کورکورانه راهی بازار‌هایی نظیر رمزارز‌ها شده‌اند که بی‌تردید به خروج نقدینگی از کشور منجر شده یا در بازار ارز و سکه به انتظار سقوط اقتصاد کشور یا در بازار املاک به دنبال گرانی و تورم آینده هستند.»

اعتماد در ادامه نوشت: این انجمن در نامه خود این سوال را مطرح کرده که «به راستی آیا هیچ کشوری در جهان می‌تواند خود را در برابر از دست رفتن دارایی و ثروت نیمی از مردم خود بی‌تفاوت بداند؟» در نامه انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای به ریشه‌یابی اتفاقات رخ داده در بورس پرداخته شده و آمده است: «افزایش نرخ بهره به میزان ۳۰۰درصد عجیب‌ترین سیاست در کل اقتصاد‌های دنیا بود و پرداخت سود قطعی بدون توجه به میزان درآمد واقعی بانک‌ها که از یک سو با افزایش پایه پولی به تورم گسترده منجر شده و از یک سو شائبه ربوی بودن این سود و همچنین ربوی بودن ۲۲۵ هزار میلیارد تومان اوراق منتشره در سال گذشته را ایجاد کرده است و در کنار سیاست قیمت‌گذاری دستوری که بلای جان اقتصاد امروز ایران است و برخی سیاست‌های دیگر که در ذیل به عنوان درخواست اصلاح آمده است باعث ریزش شدید بازار و خروج نقدینگی و آسیب جدی به خانواده ۴۶ میلیون نفری سهام عدالت شد.»

پس از روند فرسایشی و ناامیدکننده روز‌های پیاپی بازار سرمایه و کاهش قیمت‌ها و حجم معاملات اندک در بورس خبر تشکیل جلسه سران قوا درخصوص معضلات بازار سرمایه منتشر شد که به گفته محسن علیزاده، عضو شورای عالی بورس قرار است پیشنهاداتی که از سوی فعالان بازار سرمایه مطرح و در گزارش کمیسیون اقتصادی قید شدند در جلسه‌ای که با حضور رییس مجلس، وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی برگزار می‌شود مطرح و پس از جمع‌بندی توسط رییس مجلس به جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا ارسال شود.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به پیشنهاد‌هایی که در نشست اخیر با مسوولان بورس مصوب شد، گفته است: معافیت‌های مالیاتی انتقال سهام، نگه داشتن مالیات نقل انتقال سهام به مدت یک تا سه سال در صندوق تخصیص بازار برای حمایت از بازار و پس از آن انتقال به سازمان امور مالیاتی، تخفیف برای نرخ خوراک شرکت‌های پالایش، پتروشیمی و پتروشیمی‌ها، پیگیری مجدانه و جدی تخصیص یک درصد صندوق توسعه برای حمایت از بازار بیاید و جلوگیری از قیمت‌گذاری کالا‌هایی که در بورس معامله می‌شوند از جمله این پیشنهادات هستند.

به گفته علیزاده برآورد می‌شود که تقریبا ۳۰ تا ۴۰درصد از سهم بازارسرمایه، قیمت‌های دستوری است و اگر جلوی این کار گرفته شود کمک خوبی به مثبت شدن بازار می‌شود.

حسین ایزدی، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه خود یکی از امضاکنندگان نامه انجمن توسعه سرمایه‌گذاری حرفه‌ای به سران سه قوه بوده، معتقد است؛ بعید به نظر می‌رسد در این اوضاع اقتصادی دولت توان کمک به بورس را داشته باشد. او در این باره گفت: با توجه به کد‌هایی که در بورس وجود دارد باید گفت در حال حاضر حدود ۴۶ میلیون ایرانی در بورس حضور دارند، اما اینکه گفته شده حدود ۴۰درصد از دارایی خود را در این مدت در بورس از دست داده‌اند، جای تامل دارد.

بیشتر بخوانید: رمزارزها؛ جذاب، اما پرریسک/ سناریوی مالباختگان بورس تکرار می‌شود؟

دولت کسری بودجه خود را از بورس تامین کرد

ایزدی با بیان اینکه دولت در سال ۱۳۹۹ بخشی از کسری بودجه خود را از بورس تامین کرد، خاطرنشان کرد: واقعیت این است که در این مدت هزینه تحریم‌ها و اقدامات دونالد ترامپ علیه ایران و بی‌کفایتی‌های مدیران کشور را سرمایه گذاران بورسی پرداخت کردند. ایزدی با اشاره به نشست سران سه قوه برای یاری‌رسانی به بورس گفت: بعید به نظر می‌رسد در این اوضاع اقتصادی دولت توان کمک به بورس را داشته باشد. دولت باید به گونه‌ای پیش می‌رفت که بورس همچنان در شرایط مساعد باشد، اما با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی شاهد آنیم که وضعیت بورس هر روز بدتر می‌شود.

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به احیای توافقات برجام تصریح کرد: تنها امید این روز‌های بورس مسائل سیاسی و این توافقات است البته این موضوع نیز به پایبندی طرفین قرارداد برمی‌گردد و اینکه طرفین چه میزان بر سر تعهدات خود باقی بمانند غیر از این موضوع هیچ چشم‌انداز روشنی در شرایط فعلی وجود ندارد. ایزدی درخصوص بهای دلار و تاثیر آن روی بورس گفت: در گذشته شاهد آن بودیم که هر چند توافقاتی با غرب صورت گرفت، اما بهای دلار در بازار رشد کرد. در صورتی که آزادسازی منابع ایران در خارج از کشور نهایی شود و عمل به تعهدات صورت گیرد می‌تواند در نرخ دلار تاثیرگذار باشد.

همه کالا‌ها را با نرخ دلار ارزیابی نکنیم

او با بیان اینکه نمی‌توان همه کالا‌ها را با قیمت دلار ارزیابی کرد، افزود: این اندیشه غلطی است که متاسفانه رواج یافته و مدیریت باید بیشتر از بهای دلار مدنظر قرار گیرد که متاسفانه در این مدت بسیار ضعیف بوده است. این کارشناس بازار سرمایه در مورد تاثیر نرخ بهره بانکی بر بورس نیز گفت: با توجه به وضعیت نامساعد بورس و رکود در بازار مسکن و طلا و نرخ این روز‌های بهره بانکی اغلب منابع سرگردان به سمت بانک‌ها سرازیر می‌شوند، البته این امکان هم هست که دولت بین این دو بازار در حال چرخیدن و بازی است و یک‌بار مانند سال ۱۳۹۹ منابع خود را از بورس تامین و بار دیگر با بالا بردن نرخ بهره منابع را از بانک‌ها جمع و از این طریق تامین منابع می‌کند.

ایزدی تصریح کرد:، اما این موضوع که این اقدامات دولت چه کمکی به اقتصاد کشور می‌کند هنوز مشخص نیست. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تنها راهکار کنونی برای رهایی بورس از شرایط کنونی خروج دولت از این حوزه است، افزود: تنها بخش خصوصی مهم در این کشور سازمان بورس بود که متاسفانه از سال ۱۳۹۹ این بخش نیز به گونه‌ای با قوانین دولتی همراه شد. این در حالی است که بورس یک جایگاه علمی دارد و بازاری آزاد و به دور از مناقشات و دستکاری‌های دولتی باید باشد.

تفکرات دولتی در بورس ممنوع

او ادامه داد: جز این موضوع مدیران بورسی را هم نباید دولت مشخص کند و اگر هم دولت تعیین می‌کند حداقل تفکرات دولتی نداشته باشند، متاسفانه در این مدت شاهد آن بودیم که اکثر مدیران بورسی با تفکر دولتی در این بخش فعال بودند و با این اوصاف توجه به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بسیار کم می‌شود. ایزدی با اشاره به چشم‌انداز بورس افزود: در این شرایط به نظر می‌رسد تا نهایی نشدن انتخابات ریاست‌جمهوری نمی‌توان تغییر چندانی در بورس دید، البته برخی کارشناسان بورسی معتقدند در ۶ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ همین رویه ادامه خواهد داشت، زیرا ابهامات زیادی در مسائل اقتصادی وجود دارد.

او گفت: اولین ابهامی که وجود دارد، این است که رییس‌جمهور چه کسی خواهد شد و با چه تفکراتی خواهد بود؟ دومین ابهام در مورد سرنوشت برجام است و سومین ابهام در مورد آزاد‌سازی منابع دولتی در خارج از کشور است و اینکه آیا دولت تصمیم دارد از بورس دل بکند یا همچنان در تلاش برای حضور در بورس است.

ایزدی در مورد خبر تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بورس نیز گفت: بنده معتقدم مشکل اصلی ما کمبود نقدینگی نیست، بلکه مشکل اصلی ما نبود اعتمادی است که بین سرمایه‌گذاران بورسی به وجود آمده و باعث وضعیت کنونی بورس شده است.