سعید جلیلی

رویداد۲۴ سعید جلیلی متولد ۱۵ شهریور ۱۳۴۴، سیاستمدار اصولگرا و دیپلمات ایرانی است. او عضو شورای راهبردی روابط خارجی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و عضو شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. جلیلی از سال ۱۳۸۶ تا ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ نیز دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس گروه مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با کشور‌های غربی بود. او با شعار «حیات طیبه» در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ نامزد شد و با کسب بیش از چهار میلیون رأی سوم شد. سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ ایران نیز ثبت‌نام کرده‌است. صلاحیت وی توسط شورای نگهبان احراز شد.

وی همچنین رئیس ادارهٔ بازرسی وزارت خارجه، مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری و معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بوده‌است. وی در دوران جنگ ایران و عراق رزمنده بوده و در این نبرد یکی از پاهایش را از دست داد و جانباز شد. وی دارای دکترای علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق است و در این دانشگاه به تدریس دیپلماسی پیامبر مشغول است. سعید جلیلی به زبان‌های انگلیسی و عربی آشنایی دارد.

سعید جلیلی در سال ۱۳۴۴ در شهر مشهد به دنیا آمد. پدر وی محمدحسن جلیلی معلم و مدیر دبستان نواب صفوی ناحیه یک مشهد و دانش‌آموخته زبان فرانسه و اهل بیرجند و مادر وی آذری و اهل اردبیل است. او در سال ۱۳۷۱ و پس از دریافت فوق لیسانس با فاطمه سجادی ازدواج کرد. فاطمه سجادی پزشک عمومی است این زوج دارای یک فرزند پسر به نام سجاد هستند که در دبیرستان تحصیل می‌کند. وی تا سال ۱۳۸۴ ساکن کرج بوده‌ است.

سعید جلیلی تحصیلات ابتدایی تا دانشگاه را در مشهد و تحصیلات دانشگاهی خود را تا مقطع دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق به پایان رسانده و در دانشگاه امام صادق به تدریس «دیپلماسی پیامبر» می‌پردازد. به گفتهٔ وی عنوان پایان‌نامهٔ او «بنیان اندیشهٔ سیاسی اسلام در قرآن» بوده‌است که در سال ۱۳۸۱ از آن دفاع کرده و نمره بالایی دریافت نموده‌است. جلیلی سابقه تدریس در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف را هم دارد.

حضور سعید جلیلی در جبهه

جلیلی در زمان جنگ هشت‌سالهٔ ایران و عراق از دبیرستان تا دوران دانشجویی بار‌ها در جبهه‌های جنگ حضور یافت. در دی ماه سال ۱۳۶۵ دیده‌بان تیپ ۲۱ امام رضا خراسان بود که در عملیات کربلای ۵ پایش زخمی شد و در بیمارستان صحرایی منطقهٔ شلمچه در پیِ نبودِ امکانات و وضعیت اورژانسی، پای راست خود را از دست داد. پس از آن نیز در قسمت تدارکات لشکر حضور یافت.

سعید جلیلی در وزارت امور خارجه

سعید جلیلی سابقه‌ای ۱۸ ساله در وزارت امور خارجه دارد. او سال ۱۳۶۸ وارد وزارت امور خارجه شده و در ۲۶ سالگی به ریاست ادارهٔ بازرسی وزارت امور خارجه برگزیده می‌شود و تا سال ۱۳۷۵ در ریاست این اداره باقی می‌مانَد. پس از آن، تا سال ۱۳۷۶ که سید محمد خاتمی به ریاست‌جمهوری می‌رسد، به‌عنوان معاون ادارهٔ اول آمریکا در وزارت امور خارجه فعالیت می‌کند. پس از آنکه این مسولیت از او گرفته شد، به عنوان مدیر بررسی‌های جاری دفتر رهبری انتخاب شد. تا اینکه در دولت محمود احمدی‌نژاد به وزارت امور خارجه بازگشت و به‌عنوان معاون اروپا و آمریکا به فعالیت پرداخت. در این مدت، به‌همراه علی لاریجانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، در برخی مذاکرات با خاویر سولانا حضور داشت.

در ۱۹ شهریور ۱۳۹۲ با حکم حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، علی شمخانی جایگزین سعید جلیلی شد و به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی منصوب گشت. عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام، عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام وعضویت در شورای راهبردی روابط خارجی از دیگر مسئولیت‌های سعید جلیلی در سال‌های اخیر بود.

در دوران تصدی وی در ریاست هیئت مذاکره‌کنندهٔ هسته‌ای تحریم‌های بی‌سابقه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا علیه ایران اعمال شد و نزدیک به نیمی از صادرات نفت و بیش از نیمی از درآمد‌های ارزی کشور کاهش یافت و مشکلات فزاینده در انتقال پول نفت صادراتی به دلیل تحریم‌های بانکی به وجود آمد.

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه‌ای در مورد عملکرد جلیلی در مذاکرات هسته‌ای این‌گونه اظهار نظر کرد: موضوع هسته‌ای کشورمان به موضوعی سیاسی تبدیل شده‌است، زیرا در مدالیته اول که در زمان آقای لاریجانی شروع و در زمان آقای جلیلی به پایان رسید، موضوع هسته‌ای حل شده بود. وی افزود: در این مدالیته ۶ سؤال اساسی دربارهٔ موضوع هسته‌ای ایران مطرح شد و آژانس نسبت به پاسخ‌های ایران قانع شد و بحث هسته‌ای از لحاظ آژانس تمام شد، اما در زمان آقای آمانو موضوع PMD (ابعاد محتمل نظامی) که مطرح شد ایران از جهت اینکه حسن نیت خود را نشان دهد و شفاف‌سازی کند اعلام کرد که در چارچوبی برای حل مسئله آمادگی دارد.

وی در مناظرات انتخاباتی دربارهٔ اقتصاد گفت: می‌توان با ۱۱ میلیارد دلار اشتغال فراوانی ایجاد کرد. به دلیل کاری که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام داده‌ایم و روی این مسائل تحقیق کرده‌ایم به‌طوری مثال در سال ۹۰ حدود ۳۹ میلیون دلار از آلمان چوب بستنی وارد کرده‌ایم و این در شرایطی است که می‌توانیم این را در روستا‌های خودمان تولید کنیم.

جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۱۳۹۲

وی در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ با حضور در وزارت کشور، به‌منظور کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. وی پس از ثبت نام در جلسه مطبوعاتی شرکت نکرد. صلاحیت سعید جلیلی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ از سوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شد. شعار وی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۲ «حیات طیبه» بود.

سعید جلیلی با کسب ۴۶۲۸۱۲۰ رأی برابر ۱۱٫۳۶٪ آرای ماخوذه و ۸٫۲۶٪ از واجدین شرایط پس از حسن روحانی و محمدباقر قالیباف سوم شد.

طرح تشکیل دولت در سایه توسط سعید جلیلی

سعید جلیلی در بیانیه‌ای که بعد از شکست در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ منتشر کرد ایده تشکیل دولت در سایه (برای کمک به دولت مستقر و کم کردن کاستی‌های این دولت) را مطرح کرد، ولی به دلیل همزمانی با اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری توسط رسانه‌ها زیاد جدی گرفته نشد تا اینکه در ماه‌ها و مصاحبه‌های بعد به تشریح و توضیح دولت در سایه پرداخت.

سعید جلیلی در انتخابات ۱۴۰۰

وی در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰، آخرین روز ثبت نام انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ۱۴۰۰، با حضور در وزارت کشور، به منظور کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت نام کرد. صلاحیت سعید جلیلی ازسوی شورای نگهبان برای نامزدی سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری احراز شد. نزدیکان او می‌گوید تا پایان در رقابت‌ها باقی می‌ماند و قرار نیست به نفع کسی کناره گیری کند.