شرکت های غربی: زن مسلمان خوب، زنی خاموش است!
رویداد۲۴-حدودا دو هفته پیش بود که شرکت آرایشی و بهداشتی فرانسوی اورآل در یک ویدیوی تبلیغاتی که به معرفی لاین جدیدی از محصولات بهداشتی مو می پرداخت، از یک مدل زن محجبه استفاده کرد: آمنه خان، یک زن بریتانیایی مسلمان که سال ها است وبلاگی را در زمینه راهکارهای مراقبت از پوست و مو می گرداند. بعد از ظاهر شدن یک زن محجبه جهت تبلیغ محصول مراقبت از مو، این کمپانی مورد تحسین و تشویق های زیادی قرار گرفت و این حرکت به نوعی به معنای شنیده شدن صداهای به حاشیه رانده شده و در جهت توانمندسازی زنان تعبیر شد. شرکت بزرگ اورآل خود را «قهرمان تنوع» می داند و چند وقتی است که در ویدویوهای تبلیغاتی اش از افرادی با ظاهر، گرایش ها و رنگ پوست های متفاوت استفاده می کند.
اما درست چند روز بعد از پخش ویدیوی اخیر این شرکت، آمنه خان در صفحه اینستاگرامش اعلام کرد که همکاری اش را با شرکت اورآل--به این علت که این شرکت از توئیت های انتقادی او علیه رژیم اسرائیل که 4 سال قبل منتشر شده آگاهی یافته—قطع می کند. به دنبال این بیانه، شرکت اورآل به سرعت بیانیه خود را منتشر کرد و توضیح داد « شرکت اورآل در مقابل آرای متفاوت، تحمل پذیری بالایی دارد و به همه مردم احترام می گذارد» و «با تصمیم آمنه خان مبنی بر قطع همکاری با این شرکت احترام می گذارد.»
به عبارت دیگر، این شرکت چندان هم از رفتن آمنه خان ناراحت نشد.
این اولین باری نیست که شرکتی مثل اورآل ابتدا فردی را استخدام می کند و بعد به خاطر پست هایی که او در شبکه های اجتماعی خود منتشر کرده او را کنار می گذارد. حدودا 5 ماه قبل این شرکت یک مدل به نام مونورو برگدورف را به خاطر انتقادهایش از سیاست های نژادپرستانه ی آمریکا از ویدویو های خود حذف کرد.
بسیاری از برندهای دیگر مثل نایکی و باربی نیز چند وقتی است به نام توانمندسازی زنان مسلمان و صدا بخشیدن به آن ها اقداماتی را انجام داده اند. بطور مثال شرکت نایکی یک لباس ورزشی زنانه برای زنان محجبه مسلمان طراحی کرده و شرکت باربی نیز یک عروسک باربی با پوشش کامل را عرضه کرده است.
اما آیا این فعالیت ها به راستی صدا بخشیدن و توانمند ساختن زنان مسلمان را در پی خواهد داشت؟ وقتی که عقاید این زنان توسط سیستم مورد تفتیش قرار می گیرد؟
امانی الخطابه هفته گذشته در موقعیتی مشابه قرار گرفت. او به عنوان موسس و ادیتور یک سایت مربوط به مراقبت های پوست و مو به نام MuslimGirl.com از طرف شرکت لوازم آرایشی و بهداشتی رولون مورد تقدیر قرار گرفت. او از سوی این شرکت به عنوان فردی که در تلاش برای بهبود زندگی زنان مسلمان است شایسته ی دریافت جایزه ی «تغییر دهنده» اعلام شد اما از دریافت آن خودداری کرد. او گفت: « خیلی برایم ارزشمند است که در حوزه ای که افرادی مثل همیشه کنار گذاشته و به حاشیه رانده می شوند، شایسته تقدیر شناخته شدم. اما آنچه بیشتر برایم ارزشمند است این است که برخیزم و در کنار همه ی زنان و دختران و در حمایت از همگی آنها بایستم.»
او توضیح داد از پذیرش این جایزه خودداری کرده چون بر این باور است که با همه زنان به طور مساوی برخورد نمی شود. او گفت، گل گدوت بازیگر فیلم «زن شگفت انگیز»، دارای مواضع قوی سیاسی در قبال روابط اسرائیل و فلسطین است و مدام در نوشته های خود از نیروهای مدافع اسرائیل حمایت می کند. پس چرا گدوت دقیقا به خاطر ابراز عقاید خود به عنوان زنی توانمند شناخته شده در حالیکه خان به دلیل مشابه و به اشتراک گذاشتن عقاید شخصی اش کنار گذاشته شده است؟
امانی می گوید: «اگر برندها و شرکت ها می خواهند از زنان حمایت کنند و از توانمند شدن آنها طرفداری کنند باید پشت سر همه ی زنان بایستند نه اینکه انتخابی عمل کنند—در غیر اینصورت فقط باعث افزایش شکاف جنسیتی و دامن زدن به نابرابری می شوند.»
بازنمایی زنان مسلمان در رسانه های جریان اصلی با نسبت دادن آن ها به جنگ، تروریسم، سیاست و خشونت صورت می گیرد. بطور کلی اخبار مسلمانان در جوامع غربی، اخباری به شدت منفی است. شرکت های معروف معمولا از زنان مسلمان استفاده کنند تا نشان دهند که تنوع را رعایت می کنند. اما هیچ جایی در رسانه ها برای آنکه زنی مسلمان بتواند عقاید خود را بی پرده مطرح کند وجود ندارد.
ظاهر شدن زنانی مثل آمنه خان در رسانه های جریان اصلی مشروط به این است که سکوت کنند و خاموش بمانند!
واکنش ها به خروج آمنه خان از ویدیوی های تبلیغاتی اورآل به اندازه استفاده از او جالب توجه بوده است.
نفیسه باکار، موسس Amaliah.com یک شرکت رسانه ای که به دنبال قدرت بخشیدن به صدای زنان مسلمان است اخیرا درباره ی استفاده تصنعی از زنان مسلمان در آگهی های تبلیغاتی شرکت های معروف چنین نوشته است:
«شرکت هایی مثل اورآل هرگز مدعی این نیستند که شما نمی توانید عقاید خود را داشته باشید، آن ها می گویند، عقایدتان را در سرتان داشته باشید و آن ها را پخش نکنید. می توانید زیبا و با حجاب و ساکت در گوشه ای بنشینید! زنان و مردان سفید پوست همیشه این اجازه را دارند که عذر خواهی کنند و شغل خود را پس بگیرند اما اقلیت ها فقط کارت قرمز می گیرند و اخراج می شوند.»
موضع طرفدارانه گدوت از سیاست اسرائیل باعث نشد که شرکتی مثل رولون او را از اینکه سفیر برند این شرکت باشد خلع کند. اما خان به خاطر داشتن مواضع ضد اسرائیلی اش از تبلیغات اورآل کنار گذاشته شد.
زنان مسلمان مصرف کنندگان پرسودی برای شرکت های معروف محسوب می شوند. بر طبق گزارش های تامپسون رویترز مصرف کنندگان زن مسلمان تا سال 2019 فقط 464 میلیارد دلار در حوزه مد و 73 میلیارد دلار در حوزه لوازم آرایشی و بهداشتی در جهان خرج خواهند کرد.
به همین علت شرکت های بزرگ به دنبال این بخش از بازار هستند.
منبع: هافینگتون پست
