گشت ارشاد در اینترنت!/ طرح رصد دانشجویان در فضای مجازی از کجا آمد؟
رویداد۲۴ در روزهای گذشته خبر رصد دانشجویان در فضای مجازی به گوش رسید. مدیرکل امور دانشجویان کشور خبر داده بود که «دانشجویان از این به بعد از در فضای مجازی هم رصد می‌شوند و اگر مطالب و عکس‌هایی مغایر با موازین اخلاقی و شرعی منتشر کنند از سوی کمیته انضباطی دانشگاه‌ها با آن‌ها برخورد می‌شود.»
آنگونه که وزارت علوم اعلام کرده «رسیدگی و برخورد با تخلفات دانشجویان در فضای مجازی به اصلاحات آیین‌نامه انضباطی دانشجویان اضافه شده و انتشار عکس‌های غیراخلاقی یا مرتکب‌شدن کار خلاف اخلاق در فضای مجازی، همچنین انتشار تصاویر نامناسب در کانال‌های اطلاع‌رسانی، شامل برخوردهای انضباطی با دانشجویان می‌شود.»
این خبر به سرعت انتقاد و نگرانی دانشجویان را به همراه داشت و باعث شد دانشجویان، این رفتار را مصداق دخالت در حریم شخصی افراد بدانند. پس از افزایش انتقادها، وزارت علوم در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «این اصلاحات به تصویب شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها رسیده ولی هنوز ابلاغ نشده زیرا برای ابلاغ باید به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد. جزییات این تخلفات در شیوه نامه مرتبط خواهد آمد که یکی از اصول مورد توجه در تدوین این شیوه نامه، عدم ورود به حریم شخصی دانشجویان است.»
ظریفیان: قوانین منع‌کننده دانشجویان را جری می‌کند
غلامرضا ظریفیان معاون پیشین وزیر علوم در گفت‌وگوی خود با رویداد۲۴ درباره طرح جدید وزارت علوم صحبت کرده و از ایرادهای قانونی و عرفی آن سخن گفته است. او به رویداد۲۴ گفته تجربه نشان داده که با این نوع قواعد و قوانین نمی‌توان از آنچه که مشکلاتی و تخلفاتی که مد نظر داریم پیشگیری کنیم.
معاون وزیر علوم در دولت خاتمی می‌گوید: در ارتباط با مسائل شخصی خصوصا برای دانشجویان بهتر است وزارتخانه بحث مشاوره را در دستور کار خود قرار دهد و به جای محدود کردن دانشجویان باید به سمت توانمند کردن آن‌ها گام برداریم. این بخش قطعا تاثیرات بسیار بیشتری نسبت به قواعد محدود کننده‌ای دارد که وضع می‌کنیم و می‌دانیم که هیچ‌گاه هم عملی نمی‌شود. در بسیاری از مواقع همین قوانین منع‌کننده باعث می‌شود دانشجویان جری‌تر شوند.
ظریفیان ادامه داد: توصیه می‌کنم اگر در این رابطه احساس نگرانی‌هایی می‌شود، وجه عمومی آن را باید به قانون بسپاریم و سعی کنیم آن بخشی که به مسائل شخصی افراد برمی‌گردد را با توانمند ساختن و آگاه کردن دانشجویان مرتفع کنیم.
این فعال سیاسی با بیان اینکه اگر رفتار دانشجویان در فضای مجازی جنبه عمومی پیدا می‌کند، قانون باید به آن ورود پیدا کند نه کمیته انضباطی، تصریح کرد: فکر می‌کنم بسیاری از این نوع تصمیم‌گیری‌ها متکی بر کار پیماشی و اثربخشی نیست و معتقدم با این شیوه‌ها نمی‌توانیم آسیب‌های این بخش را کم کنیم بلکه باید شیوه‌های توانمند کردن دانشجویان که به آن‌ها اعتماد به نفس و آگاهی بیشتری می‌دهد را در پیش بگیریم.
کامفیروزی: اطلاعیه وزارت علوم فقط برای پیچاندن بود
محمدعلی کامفیروزی یکی از فعال دانشجویی با اشاره به اصلاح آیین‌نامه دانشجویی به رویداد۲۴ می‌گوید: وزارت علوم اطلاعیه‌ای را صادر و در آن اشاره کرده که چنین موضوعی در ابتدا باید به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برسد و به نوعی موضوع را تکذیب کرده است.
کامفیروزی ادامه داد: به لحاظ قانونی آیین نامه‌ای داریم که شورای عالی انقلاب فرهنگی آن را تصویب کرده و طی ۲۰ سال گذشته فقط یک بار اصلاح شده است، یک شیوه نامه انضباطی اجرایی دارد که آن را دو وزیر بهداشت و علوم باید آن را امضا کنند که به لحاظ اعتبار، اعتباری کمتر از آیین نامه دارد.
او می‌گوید این شیوه نامه اجرایی در سال ۸۸ تغییر کرد و در دوره آقای احمدی نژاد به دلیل فضای امنیتی حاکم بر جامعه، بسیاری از حقوق دانشجویان در آن نقض شد. وزارت علوم در دوره آقای فرجی دانا، تیمی تشکیل داده شد که این شیوه نامه را اصلاح کنند. ما در ۵ سال گذشته به شدت با وزاری علوم و بهداشت درگیری داشتیم که این شیوه‌نامه را امضا کنند. وزیر بهداشت معتقد بود که در حوزه بهداشت و درمان برخی از تخلف‌ها وجود دارد که ابتدا باید این تخلف‌ها شفاف شود و بعد از آن شیوه‌نامه را اصلاح کنیم.
کامفیروزی ادامه داد: سال گذشته پیگیری‌ها را بیشتر کردیم که در نهایت معاون وزارت بهداشت اعلام کرد متن پیشنهادی تخلفات دانشجویی را آماده کرده‌ایم و در مجلس آن را تصویب می‌کنیم. فراهانی معاون وزارت بهداشت معتقد بود که رشته علوم پزشکی مانند رشته‌های انسانی نیست، زیرا دانشجویان بخشی از کار خود را در بیمارستان انجام می‌دهند و زیاد دیده ایم دانشجویان با جسد عکس می‌گیرن و در فضای مجازی منشتر می‌کنند و...
کامفیروزی در ادامه می‌گوید: سال ۹۴ وزارت علوم آیین نامه تخلفات پژوهشی را تصویب کرد و در آن تخلفات پژوهشی را به صورت دقیق اعلام کرد و نهادی را هم برای برخورد با آن مشخص کرد که آن‌جا معاونت حقوقی وزارت علوم نظر داد که تخلفات اعلام شده، در بخش‌هایی که در کار کمیته انضباطی دخالت می‌کند تخلف است و نمی‌توانید نهاد موازی برای برخورد با تخلف‌های دانشجویی ایجاد کنید. اینکه در خلال صحبت‌هایشان موردی را به موارد وزارت بهداشت اضافه کرده‌اند یا نه یا اینکه خود وزارت بهداشت جدا از آن چیزی که با ما صحبت کرده موارد بیشتری را به مصوبه اعلام کرده است یا نه، اما باید مصوبه را دقیقا ببینیم و بعد بتوانیم نظر بدهیم. صراحتا باید بگویم که چنین موردی در آیین نامه قبلی نبوده است.
این فعال دانشجویی ادامه داد: نکته‌ای که در این میان وجود دارد و مرا هم نگران کرده، آن بخشی است که ارتباطی با این مسائل ندارد. مثلا انتشار مطالب در اینستاگرام یا توییتر یا گذاشتن عکس پروفایل و ... مسائلی هستند که مسئولان تصمیم دارند با اصلاح آیین نامه به شخصی‌ترین موارد زندگی دانشجویان هم ورود پیدا کنند یا نه؟ من فکر می‌کنم اطلاعیه‌ای که وزارت علوم منتشر کرده نوعی پیچاندن جواب اصلی است.
