راز گشایی از دیدارهای ابراهیم رئیسی/ آیا رئیس قوه قضائیه برای تغییر آمده است؟

رویداد۲۴ ابراهیم رئیسی از زمانی که در مسند ریاست دستگاه قضا نشسته، سعی دارد چهره متفاوتی از خود به نمایش بگذارد. گفته شد از همان جلسه اول صندلی‌ای که صادق لاریجانی از آن استفاده می‌کرد را کنار گذاشت و تلاش کرد تا حد ممکن از تشریفات برگزاری ریاست قوه قضائیه کم کند. اقداماتی که البته به مذاق اصولگرایان شیرین آمد و از دوران جدید قوه قضائیه تحت ریاست رئیس جدید، ابراز رضایت و شادمانی کردند.

تا پیش از رئیسی، دیدارهای روسای دستگاه قضا به صورت «سخنران و حضار» برگزار می‌شد، مدتی است اما این رسم به هم خورده و میهمانان به صورت دور تا دور می‌نشینند و شکل «متکلم وحده» برای رئیس دستگاه قضا از بین رفته است؛ شاید تصمیماتی از این دست امیدوارکننده باشد که قوه قضائیه در تنها دوره‌ای [در مقایسه با ۵ رئیس پیشین] که رئیس آن از بدنه دستگاه قضاست، به سمت تغییر حرکت می‌کند.

در ابتدای ورود هاشمی شاهرودی نیز دیدارهایی همچون دیدارهای کنونی برگزار می‌شد؛ هاشمی شاهرودی آن زمان پیشرو تر بود و در نخستین سنت‌شکنی، با اصلاح طلبان دیدار کرد؛ آن زمان منتقدان از ماجراهایی مانند آزادی ضارب حجاریان و پیش از آن نحوه نامعلوم رسیدگی به پرونده قتل‌های زنجیره‌ای گلایه داشتند. با این حال ماه‌های و سال‌های بعد نشان داد آن دیدارها چندان کارساز نبوده است. این دیدارها را اکنون رئیسی برگزار کرده است؛ مدیران مسئول رسانه او را نقد می‌کنند و از مشکلات می‌گویند؛ اما جالب آنکه تغییر صورت می‌گیرد و مثلا حکم توقیف برای بیش از دو ماه برچیده می‌شود. احتمالا باید تفاوت را در پیشینه همه روسای قوه دید و به سابقه سی ساله قضایی رئیسی امیدوار بود و گفت فردی که سی سال در قوه قضائیه بوده، حتما مشکلات را بهتر از کسی می‌شناسد که از بدون سابقه قضایی از حوزه به قوه آمده است.

البته هنوز در قوه قضائیه ایراد‌های اساسی باقی مانده است. نمونه‌اش دادگاه محمدرضا خاتمی که در ابتدا اعلام شد علنی است، اما بعدا روزنامه‌نگاران از بازتاب جزئیات دادگاه علنی منع شدند. بازداشت، احضار و صدور احکام سنگین برای کارگران، فعالان دانشجویی، روزنامه نگاران و برخی اعضای شورا‌های شهر نیز کماکان ادامه دارد. در دیدار روزنامه‌نگاران با رئیس قوه قضائیه، رئیسی سخن اسماعیلی سخنگوی قوه که گفته بود «یکی از خبرنگاران از کف خیابان جمع شده» را اصلاح کرده بود و از ادبیاتی قابل قبول‌تر استفاده کرده بود.

به نظر می‌رسد ابراهیم رئیسی سعی دارد با برگزاری جلساتی با افراد مختلف، تا حدی مشکلات را حل کند. هر چند در دیدار او با فعالان دانشجویی، باز هم خبری از فعالان تشکل‌های اصلاح طلب و صنفی دانشگاه‌های کشور نبود، اما در دیدار با روزنامه‌نگاران، چند مدیر سایت اصلاح طلب فرصت یافتند مواضع خود را مطرح کنند.

در این مدت رئیسی البته دو دستور مهم داده است. یکی برای رسیدگی به وضعیت زندانیان مهریه که ظاهرا با ساز و کار جدید، دیگر زندانی مهریه نخواهیم داشت و دومی رسیدگی به پرونده‌های مطبوعاتی و عدم توقیف رسانه‌ها بیش از دو ماه. چنانچه چند روز پیش اعلام شد هفته نامه صدا رفع توقیف شده و تا زمان تشکیل دادگاه، اجازه دارد به انتشار خود ادامه دهد.

نمایندگان سابق و فعلی مجلس نیز در این مدت نامه‌هایی به رئیسی نوشته‌اند و دو دیدار نیز با رئیس قوه قضائیه برگزار کرده‌اند. درخواست برای رسیدگی سریع و شفاف به پرونده پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی، رسیدگی مجدد به پرونده سعید طوسی و ... از جمله این نامه‌ها بوده.

رئیسی در قوه قضائیه سر و کاری با هنرمندان ندارد و دیداری هم با آنان نداشته اما هنرمندان نیز نامه‌ای به او نوشته‌اند. تهیه کنندگان فیلم رحمان ۱۴۰۰ که از توقیف این فیلم ناراضی بودند در نامه به رئیس قوه قضائیه به این اقدام اعتراض کردند. نتیجه نامه‌ها البته هنوز معلوم نیست.

محمد کاظمی نایب رییس کمیسیون قضایی مجلس می‌گوید امروز هر اتفاقی که در جامعه می‌افتد، مردم از قوه قضائیه انتظار دارند مشکلات را حل کند لذا به همین جهت در سال‌های اخیر در واقع کار قوه قضائیه و اجتهاد قوه قضائیه چند برابر شده و از طرف دیگر حقوق‌ها در قوه قضائیه هیچ افزایشی نداشته است. در نتیجه فشار مضاعفی بر روی قضات و کارکنان وجود دارد. اگر رییسی بتواند در جذب قضات و تکمیل کادر اداری قوه قضائیه گامی بر دارد، موفق خواهد بود.

به گزارش رویداد۲۴ نقل است که سال ۵۷ مرحوم بهشتی به ناصر کاتوزیان گفته شما به عنوان دادستان کل کشور همکاری کنید اما مرحوم کاتوزیان قبول نکرده بود و گفته بود اگر قرار است اصلاحی صورت بگرد، اصلاح نظام قضایی در اولویت است، یکی از مهمترین اصلاحات این است که شما رئیس شورای عالی قضایی نباشید، چون شما هیچکدام از سلسله مراتب قضایی را طی نکرده‌اید، چون شما استعفا نمی‌کنید، پس اجازه بدهید من هم نباشم.