تلویزیون، پوشش متنوع زنان را به رسمیت شناخت؟!

رویداد۲۴  شبکۀ خبر سیما در گزارشی با عنوان «مخالفت با قانون» با دختران و زنان مصاحبه کرد و بحث رعایت «حجاب» را از منظر قانونی و نه شرعی با آنان در میان گذاشت تا به این نتیجه برسد که:

اولا غالب مردم از «الزام قانونی رعایت حجاب آگاه نیستند».

ثانیا «اصرار بر رعایت حجاب تنها به خاطر ملاحظات شرعی نیست».

از این رو کسانی که دختران و زنان را به حجاب کمتر یا کنار گذاشتن آن توصیه می‌کنند جدای بحث‌های شرعی، در واقع با قانون مخالف‌اند. از سوی دیگر بر پایۀ قانون با مصاحبه شوندگان زبان مشترک پیدا کنند.

این گزارش که ساعت ۱۳:۴۵ شنبه ۱۵ تیر ماه ۱۳۹۸ از شبکۀ خبر پخش شد از چند منظر متفاوت بود:

۱. با دختران و زنانی مصاحبه شد که پوشش رسمی نداشتند و هر چند در کوی و خیابان و در سطح شهر اگر نه غالب خانم‌ها که بخشی از زنان این گونه لباس می‌پوشند، اما تلویزیون به شکل آشکاری سعی در انکار و نادیده‌گرفتن آنان دارد. کما این که در همۀ سریال‌های تلویزیونی نیز حجاب زنان هنرپیشه ولو در خانه باشند، کامل است و غالبا با پوشش خود زنان هنر‌پیشه هم متفاوت است.

این قاعده تنها در گزارش‌های راه‌پیمایی‌های ۲۲ بهمن و گاهی در انتخابات نقض می‌شد، ولی در این گزارش بی آن که از خانم‌ها خواسته شود شال یا روسری خود را جلو بکشند با آنان مصاحبه شد. هر چند که شکل مصاحبه در مفهوم مصطلح را نداشت و بیشتر «نظر» بود تا «خبر».

۲. روی میکروفون‌ها آرم صدا وسیما نقش نبسته بود و می‌توان حدس زد که مصاحبه‌شوندگان نمی‌دانسته‌اند با صدا و سیما مصاحبه می‌کنند، چون اگر می‌گفتند گزارش برای صدا وسیماست ممکن بود برخی امتناع کنند. تلویزیون اصرار دارد میکروفون‌های آرم‌دار خود را به رخ بکشد و از این نظر عجیب بود که با میکروفون عادی مصاحبه کنند.

در برخی مصاحبه‌ها هم احساس می‌شد پرسش دیگری مطرح شده و تنها پاسخ را پخش می‌کنند یا پاسخ‌ها تقطیع شده هر چند اثبات این ادعا منوط به آن است که مصاحبه کنندگان فیلم کامل را در اختیار داشته باشند و منتشر کنند.

۳. خبرنگار دنبال این هدف بود که ثابت کند رعایت نکردن حجاب نقض قانون است و باید با نقض قانون برخورد شود. می‌توان حدس زد برخی پاسخ‌هایی داده باشند که پخش نشده باشد.

مثلا این که یکی بگوید ماهواره‌ای که در خانه می‌بینیم هم غیر‌قانونی است. فیلتر‌شکنی که برای باز کردن تلگرام استفاده می‌کنیم نیز. موزیک آن سوی آب‌ها که احیانا در داخل اتومبیل می‌شنویم نیز. شهریه‌ای که مدرسۀ فرزندم به بهانه‌های مختلف می‌گیرد نیز. این را هم به حساب همان‌ها بگذارید.

یا دیگری گفته باشد اگر موضوع صرفا قانونی است آیا مجلس می‌تواند این قانون را تغییر دهد؟ چون قانون یعنی آنچه مجلس تصویب و شورای نگهبان تأیید کند.

۴. با این که گزارش دنبال آن بود که بحث قانونی را خصوصا به نسل تازه یادآور شود، اما دقیقا نگفت در قانون مجازات اسلامی چه مجازاتی در نظر گرفته شده شاید از بیم آن که افراد بگویند «خوب، جریمۀ ۵۰ هزار تومانی را می‌پردازیم، دیگر چرا به زور سوار گشت ارشادمان می‌کنید؟».

همچنین به نظر می‌رسد به رسمیت شناختن پوششی که پیش‌تر به عنوان بدحجابی معرفی می‌شد به خاطر آن است که اولویت کنونی دستگاه‌های انتظامی و تبلیغی مقابله با مصادیق روشن «بی حجابی» است نه «بدحجابی».

به هر رو واقعیت پوشش زنان ایرانی حد‌اقل در طبقه متوسط شهری با آنچه از تلویزیون می‌بینیم متفاوت است و باید دید آیا در گزارش‌های غیر مرتبط با جریمۀ بدحجابی هم خانم‌هایی را که در محیط‌های غیر اداری می‌بینیم در قاب تلویزیون هم مشاهده می‌کنیم یا نه؟