رکود در اجرای خط دوم قطار شهری تبریز

اجرای خط دوم قطار شهری تبریز به طول 22.4 کیلومتر که قرارداد اجرای آن در سال 1390 منعقد شد، هم اکنون به دلیل تنگناهای مالی و ایرادات مربوط به نوع قرارداد در رکود قرار گرفته و به گفته رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر این طرح تعطیل است.

این در حالی است که پارسال دولت بیشترین تخصیص را در میان قطارهای شهری کشور به تبریز داشت به این معنا که از اعتبار یکهزار و 320 میلیارد ریالی ، 47 درصد اختصاص یافت.
خط دوم قطار شهری تبریز شامل 20 ایستگاه از محدوده زمین های قراملک و منطقه واقع در کارخانه کود آلی شروع شده، از طریق خیابان وحدت و میدان قراملک و پس از عبور از زیر خیابان های آخونی، قدس، بازار و میدان دانشسرا، وارد خیابان عباسی شده و تا میدان شهید فهمیده امتداد و در ادامه مسیر به سمت سه راهی ولیعصر، میدان استاد معین و در نهایت در میدان بسیج خاتمه می یابد.
اما اینکه پس از گذشت پنج سال از انعقاد قرارداد بین سازمان قطار شهری با یک شرکت خصوصی برای طراحی و اجرای این خط، هنوز پیشرفت آنچنانی در عملیات اجرایی این خط مشاهده نمی شود، موضوعی است که رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تبریز امروز در صحن علنی شورای اسلامی از مدیرعامل قطار شهری مورد پرسش قرار داد.
جعفر مدبر گفت: در حالی که قرارداد طراح و اجرای این خط در اسفند ماه 1390 به امضا رسیده و فروردین سال بعد اجرایش شروع شد، چرا باید پس از گذشت پنج سال از این ماجرا شاهد پیشرفت پنج تا شش درصدی آن باشیم؟
وی ادامه داد: در حالی که مدت این قرارداد هفت ساله بود و باید تا دو سال دیگر شاهد بهره برداری از خط دوم بودیم ، در حال حاضر شاهدیم که هیچ تحرکی در اجرای آن وجود ندارد و با بررسی های انجام شده مشخص شده است پیمانکار مزبور از نوع و نحوه قرارداد ایراد گرفته و خواستار ایجاد تغییرات در آن شده است.
مدبر با طرح این سئوال که چرا مدیران قطار شهری تبریز اعضای شورای اسلامی را در جریان ایرادات پیمانکار قرار نداده اند، اظهار کرد: این چه نوع مدیریتی است که پس از اعلام پیمانکار برای ایجاد تغییرات هنوز مکاتبه ای با شورا انجام نشده است؟
وی از غیر فعال بودن کارگاه های خط دوم قطار شهری خبر داد و تشریح کرد: بر اساس مشاهدات عینی و بررسی کارشناسان کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تبریز باید اذعان کنیم که خط دوم تعطیل مطلق است.
مدبر ادامه داد: پیمانکار طرح اعلام می کند که قرارداد قابلیت اجرایی ندارد، نیاز به اصلاح دارد و از ابتدای امسال نیز سازمان قطار شهری هیچ ریالی از بابت اجرای طرح به آنها نداده است.
وی با ابراز نگرانی از وضعیت سازمان قطار شهری تبریز و با تعبیر اینکه این سازمان به حیات خلوت عده ای تبدیل شده است، گفت: متاسفانه کسی در این سازمان پاسخگوی مطالبات مردم و اعضای شورای شهر نیست ، در حالیکه بیشترین منابع مالی و بودجه های دولتی و شهرداری به این سازمان تخصیص می یابد.
مدبر ، بودجه پیش بینی شده برای اجرای خط دوم قطار شهری تبریز را یکهزار و 260 میلیارد ریال اعلام کرد که تاکنون 120 میلیارد ریال از سوی دولت و 400 میلیارد ریال از جانب شهرداری به صورت نقدی و غیر نقدی تامین شده است.
وی از نحوه مدیریت سازمان قطار شهری تبریز انتقاد کرد و با بیان اینکه مدیریت این مجموعه عظیم نباید به اعتبارات و بودجه های دولتی و شهرداری اطمینان و اکتفا کند، گفت: ما مدیری را در این مجموعه می خواهیم که بتواند با مطالعه راهکارهای مختلف از قبیل فاینانس و اوراق مشارکت، راهی برای برون رفت از بن بست کنونی پیدا کند.

** مدیرعامل: همه مشکلات اجرای خط دوم ناشی از کمبود اعتبارات است
به گزارش ایرنا، مدیرعامل سازمان قطار شهری تبریز در پاسخ به سئوالات رئیس کمیسیون حمل و نقل و ترافیک شورای اسلامی شهر تبریز ، گفت: تمامی مشکلات مربوط به اجرای خط دوم ناشی از کمبود اعتبارات است و به دلیل اینکه قطار شهری تبریز هم اکنون از امکانات و ظرفیت های زیرساختی کاملی برخوردار است، می توان با تزریق منابع مالی تعهدات مربوطه را به مورد اجرا گذاشت.
محمدصادق پشمینه آذر ادامه داد: قرارداد مربوط به طراحی و اجرای خط دوم با ترک تشریفات مناقصه منعقد شده است و ایجاد هر نوع تغییر و تجدید نظر در آن نیازمند مصوبه هیات دولت و امضای سه وزیر پای آن است.
وی ، ایرادات به قرارداد خط دوم از سوی پیمانکار را مربوط به پنج ماه قبل دانست و ادامه داد: مبلغ قرارداد در آن مقطع زمانی متشکل از از پنج هزار540 میلیارد ریال نقدی و 380 میلیون یورو با نرخ آن روز بسیار متعادل بوده است که در مجموع رقمی معادل 12 هزار میلیارد ریال را شامل می شود.
پشمینه آذر ، تغییرات به وجود آمده در نرخ ارز را یکی از مشکلات مهم و بروز مشکلات خط دوم قطار شهری عنوان و اظهار کرد: هم اکنون طراحی این خط 35 درصد، حفاری تونل ها شش درصد، ایستگاه ها پنج درصد و تامین تجهیزات صفر درصد پیشرفت دارد و از برنامه های زمان بندی شده بسیار عقب است.
وی ، فعالیت یک دستگاه حفاری 'تی بی ام' در خط دوم قطار شهری را مورد انتقاد قرار داد و گفت: این دستگاه نیز به دلیل کهنگی هر ماه نیاز به تعمیر و مرمت با هزینه های بالا دارد که مدتی از زمان اجرا نیز همین دلیل از دست می رود.
پشمینه آذر ادامه داد: در حالی که قرار بود یک دستگاه حفاری نیز از سوی پیمانکار به کار گرفته شود اما هنوز اقدامی در این رابطه به انجام نرسیده است.
وی با بیان اینکه در سالجاری ریالی از سوی دولت به پروژه قطار شهری تبریز پرداخت نشده است، یادآور شد: شهرداری نیز منابع نقدی در اختیار پروژه قرار نداده است و اغلب مطالبات پیمانکاران به صورت غیر نقدی پرداخت شده است.
مدیرعامل قطار شهری تبریز گفت: تاکنون برای خط دوم یکهزار و 899 میلیارد و 900 میلیون ریال در قالب درآمدهای عمومی دولت شامل 537 میلیارد و 900 میلیون ریال و اعتبارات شهرداری تبریز معادل یکهزار و 297 میلیارد ریال هزینه شده است.
وی، پیش بینی کرد با وجود مشکلات عدیده در اجرای خط دوم قطار شهری تبریز این طرح تا سال 1399 به پایان برسد.

** شهردار تبریز: عزم مدیریت شهری بر پیشبرد طرح قطار شهری استوار است
در همین حال شهردار تبریز با اشاره به عزم شهرداری بر پیشبرد طرح قطار شهری این کلانشهر گفت: پیشرفت فیزیکی این طرح در دو سال گذشته حدود 9 هزار میلیارد ریال هزینه داشته است.
صادق نجفی روز یکشنبه در صحن علنی شورای شهر تبریز افزود: از این میزان هزینه حدود 2 هزار و 180 میلیارد ریال مربوط به 12 سال گذشته و مابقی که شامل بخش اعظم آن است، در دو سال گذشته صورت گرفته است.
وی اضافه کرد: تمام توان خود را برای اتمام ایستگاه میدان ساعت در شهریور سال جاری به کار گرفته‌ایم و در عین حال، تاکید داریم که عملیات عمرانی هیچ ایستگاهی نباید پیش از تملک آغاز شود.
شهردار تبریز خاطرنشان کرد: حساسیت شورای اسلامی شهر به طرح قطار شهری تبریز قابل تقدیر است و امیدواریم این توجه ویژه در پشتیبانی از پیشرفت طرح موثر واقع شود.
قطار شهری تبریز دارای چهار خط است که عملیات حفاری تونل خط یک به طول 18 کیلومتر به طور کامل پایان یافته است و شش کیلومتر اول آن نیز در حال خدمات رسانی به مردم است.
کلان شهر دو میلیون نفری تبریز احتیاج مبرمی به قطار شهری برای کاستن از آلودگی هوا از یک سو و ترافیک شدید از سوی دیگر دارد.
عملیات اجرایی پروژه قطار شهری تبریز در سال 1378 در چهار خط آغاز شد.
خط یک این پروژه به طول 17/2 کیلومتر با 18 ایستگاه از میدان ائل گلی آغاز و از طریق بلوار شهید باکری و29بهمن، خیابان امام خمینی، چهارراه محققی، باغ گلستان و خیابان خیام به کوی لاله ختم می شود و حدود هشت کیلومتر از مسیر به صورت تونل عمیق طراحی شده و با دو دستگاه حفار TBM در عمق حدود 16ـ25 متری در حال حفاری می باشد.
خط سوم به طول حدود 15 کیلومتر و شامل 14 ایستگاه از فرودگاه بین المللی تبریز آغاز و با عبور از میدان بزرگ آذربایجان و خیابان انقلاب، از طریق میدان دانشسرا و خیابان ارتش به پایانه بزرگ اتوبوس های بین شهری تبریز جنب بزرگراه شهید کسائی ختم می شود.
خط چهارم این پروژه نیز به طول 10 کیلومتر شامل 10 ایستگاه به شکل حلقوی در مرکز شهر سه مسیر فوق الذکر را به هم ارتباط می دهد.