سند جنایت شیمیایی سردشت در دانشگاه معتبر آمریکا

رویداد۲۴- هفتم تیر جدای مناسبت تقویمی مشهور آن (انفجار دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی در سال 1360) یاد آور یک اتفاق دیگر در سال 1366 هم هست؛ حمله شیمیایی به شهر سردشت که بیش از 116 قربانی و ده ها مصدوم  جسمی و روحی برجای گذاشت.

اما با این که هفتم تیر 1366 از تلخ ترین روزهای جنگ هشت ساله عراق با ایران به حساب می آید، به نظر می رسد چندان که باید و شاید در رسانه های سراسری به آن پرداخته نشده است.

از این رو  جا دارد در آغاز سی اُمین سال پس از این جنایت هم به اقدام سبُعانه ارتش صدام حسین اشاره شود تا بدانیم حملات شیمیایی آن دوران محدود به «حلبچه» نبوده و هم بدانیم آثار جنایت با پایان جنگ محو نشد و حتی اگر بسیاری از زخم های جسمی در گذر زمان التیام یافتند اما پاره ای آسیب های روحی باقی ماندند.

از سوی دیگر جالب است بدانیم هر چند این اتفاق در سال 1366 خورشیدی رخ داد و یک سال و 20 روز بعد هم جنگ نمام شد اما 16 سال بعد یک دختر جوان ایرانی  - فرنوش هاشمیان - که در آن زمان 27 سال داشت و در دانشگاه ییل آمریکا تحصیل و در بخش اپیدمولوژی و سلامت آن تحقیق و پژوهش می کرد، موضوع تحقیق دانشگاهی خود را به « آثار روانی حملات شیمیایی» اختصاص داد و عملا با پروژه ای که به فرجام رساند کاری کرد که معتبرترین مجلات پزشکی آمریکا اذعان کنند در جریان جنگ چه جنایتی رخ داده بود و یک سند ماندگار به ثبت رسید.

تحقیقات تیم ایرانی دانشگاه ییل آمریکا به سرپرستی او و با همکاری و عضویت فرناز فلاحتی و کاوه خشنود (رییس و استادیار دپارتمان سرایت شناسی بیماری های میکروبی در موسسه سلامت عمومی دانشگاه ییل ایالات متحده)  انجام و گزارش آن به دانشگاه ارایه شد و چنان قابل توجه به حساب آمد که  مجله انجمن پزشكی آمریكا در شماره ۱۲ اوت ۲۰۰۶ خود به انعکاس این گزارش درباره آثار روانی حمله با سلاح های شیمیایی پرداخت.

 در این گزارش آمده بود: «یك تیم دانشگاهی  به سرپرستی «فرنوش هاشمیان» جوان ایرانی به مدت دو ماه به بررسی آثار روانی و ذهنی حملات شیمیایی رژیم صدام حسین به شهرهای مرزی ایران در طول جنگ بر روی افراد غیرنظامی پرداخته و موضوع را در سه شهر مرزی بررسی كرده است.

مطالعات این گروه نشان می دهد هرچند آثار شدید فیزیكی از جمله سوختگی های شدید پوستی، آسیب به چشم، علائم تنفسی و دیگر مشكلات شایع و حاد تجربه شده توسط بازماندگان حملات با سلاح های شیمیایی غالبا درمان شده اند اما آثار سوء روانی و ذهنی باقی مانده است.

 فرنوش هاشمیان  اظهار امیدواری كرده است:  با انتشار این گزارش آگاهی درباره آثار وحشتناك استفاده از سلاح های شیمیایی بالا برود و نیاز مردم به یك میثاق بین المللی برای نابودسازی این سلاح ها به اثبات برسد.

 رییس تیم تحقیقاتی بخش روانپزشكی مدرسه سلامت عمومی دانشگاه ییل آمریكا یكی از مهم ترین آثار برجای مانده از این حملات را «اختلال فشار پس ضایعه ای» ptsd ذكر كرده است.

به گفته او اطلاعات این تحقیق در ژوئیه ۲۰۰۴ (خرداد 1383)  و در پی بررسی بر روی ۱۵۳ غیرنظامی به دست آمد.»

پژوهشگر جوان ایرانی درباره شیوه گروه نیز توضیح داد میزان استرس و آسیب های روحی در گفت و گوهای 90 دقیقه ای با 153 نفر و طی 2 ماه بررسی و ثبت شد.

تأثیر این گزارش بر پژوهشگر جوان ایرانی چنان بود که به رغم اتمام تحصیلات در دانشگاه معتبر ییل آمریکا تصمیم گرفت در داشگاه کالیفرنیا به ادامه تحصیل در رشته حقوق بپردازد و جنگ و خشونت و ریشه های سبعیت و جنایت را در ابعاد وسیع تر و به لحاظ حقوقی نیز بررسی کند و این کار را انجام داد.

شهر غالبا کُردنشین سردشت در استان آذربایجان غربی واقع است و به همین خاطر آیین سالروز بمباران شیمیایی در مرکز استان – اورمیه - برگزار و پیام مقامات کشور در این مراسم قرائت می شود.