آنچه باید درباره دفع صحیح «ماسک» بدانیم
رویداد۲۴دکتر امیرحسین نافذ در گفتگو با ایسنا با بیان اینکه کرونا به ما آموخت که زندگی همه انسان‌ها به یکدیگر وابسته است، اظهارکرد: همان‌گونه که در زدن ماسک برای خود و خانواده خود دقت داریم، باید در دفع مناسب و بهداشتی آن نیز کوشا باشیم.
این عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به آغاز همه‌گیری کرونا در اواخر سال ۲۰۱۹ و افزایش تدریجی استفاده از محصولات حفاظت فردی از جمله انواع ماسک ادامه داد: متاسفانه با وجود تلاش‌های انجام شده در زمینه‌های درمانی، در حوزه پسماندهای کرونا به دفع مواد زائد تولید شده توسط بیماران و افراد ناقل و سایرین کمتر توجه شده است.
وی با بیان اینکه ماسک‌ها بخشی از پسماندهای تولیدشده توسط افراد مختلف جامعه به‌ویژه بیماران هستند، تاکید کرد: جداسازی و دفع مناسب و بهداشتی ماسک‌ها یک ضرورت است.
این مدرس دانشگاه با اشاره به راه حل بعضی شهر‌های ایران از جمله اصفهان و تبریز برای دفع بهداشتی این مواد زائد مانند استفاده از نایلون‌های قرمز رنگ مخصوص زباله بیماران کرونایی و یا نایلون‌هایی با نوشته مختص به بیماران کرونایی اظهارکرد: این موارد تا حدودی باعث بهبود وضعیت می‌شود، اما نظارت کافی بر بیماران ترخیص شده از بیمارستان به جهت میزان رعایت موارد بهداشتی از جانب آنان وجود ندارد.
این عضو مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در ادامه با بیان اینکه جمعیت کره زمین هر دقیقه حدود ۲.۸ تا ۳ میلیون ماسک را دور می‌اندازند، گفت: تجزیه این حجم انبوه از ماسک‌ها، صد‌ها سال طول می‌کشد و با این وجود هیچ راهکار مشخصی به جز جداسازی پسماند افراد بیمار و سالم (احتمالا ناقل) وجود ندارد.
این مدرس دانشگاه در ادامه با بیان این که جنس ماسک‌ها عمدتا از پلاستیک و منسوجات نیمه‌بافته و طبق مطالعات تولید آن‌ها برابر با تولید بطری‌های پلاستیکی است، گفت: در واقع با وجود نبود دستورالعمل خاص برای بازیافت ماسک همانند بطری‌های پلاستیکی ماهانه حدود ۳ میلیارد ماسک وارد محیط می‌شود.
بیشتر بخوانید: خطرناک‌ترین جهش‌های کرونا
این عضو مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان همچنین با اشاره به اینکه قسمت‌های مختلف ماسک‌هایی از انواع N ۹۵ از ترکیبات گوناگونی ساخته شده‌اند، افزود: ترکیبات مختلف باعث سخت شدن فرآیند کنترل و بازیافت ماسک می‌شود و به همین علت به تولیدکنندگان توصیه می‌شود که ترکیبات ساده و تجزیه‌پذیری را در تولید ماسک‌ها به کار گیرند که علاوه بر تاثیر آن در فرآیند دفع و بازیافت آسان، در حفاظت از بیمار و سالم نگه داشتن محیط زیست نیز موثر باشند.
نافذ در ادامه با اشاره به جدید بودن موضوع کرونا برای دانشمندان و ناشناخته بودن مکانیزم نحوه و مسیر تخریب اجزای پلاستیکی موجود در ماسک‌ها، پیشنهاد‌هایی هم برای دفع مناسب آن‌ها ارائه داد و گفت: وجود سطل‌های زباله پدالی در مسیر ورود و خروج ساختمان‌ها و منازل به جهت عدم تماس مستقیم با دست افراد، قرار دادن پسماند منازل در نایلون‌های دربسته به جهت عدم تماس پاکبانان و یا زباله‌گرد‌ها با آن‌ها و استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای دارای فیلتر‌های مناسب به جهت منطبق بودن با اصول زیست محیطی از جمله این پیشنهادات است.
وی با بیان اینکه براساس مطالعات اخیر انتشار ویروس از طریق سطوح اهمیت کمتری نسبت به انتقال از طریق ذرات تنفسی و هوابرد پیدا کرده است، گفت: با این وجود، جمعیت نسبتا زیاد پاکبانان و زباله‌گرد‌ها در معرض خطر بیماری از طریق تماس با ماسک‌های آلوده قرار دارند که آلودگی این افراد به ویروس می‌تواند باعث انتقال و شیوع بیشتر آن در جامعه شود.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی اصفهان همچنین با تاکید بر اینکه این روز‌ها به علت همه‌گیری کرونا پسماندهای خانگی نیز به عنوان پسماندهای عفونی تلقی می‌شوند، تصریح کرد: در کنار قوانین و مقررات دفع پسماند و زباله‌های عفونی که از طریق سازمان مدیریت پسماند و یا دستورالعمل‌های وزارت بهداشت اعمال می‌شود باید شهروندان نیز آموزش کافی را در این راستا کسب کنند و توجه داشته باشند که هر یک از ما علاوه بر مسئولیت زدن ماسک در دفع مناسب آن نیز مسئول هستیم.
وی در پایان گفت: با آموزش شهروندان برای استفاده مناسب از تجهیزات حفاظت فردی در دوران این همه‌گیری و دفع مناسب و بهداشتی پسماندهای مربوط به آن، همچنین با رعایت اخلاق و تفکر زیست محیطی می‌توانیم جامعه شاداب و سالم‌تری را در کنار محیط زیست پاک و سالم داشته باشیم.
