بورس چه زمانی رشد می‌کند؟
رویداد۲۴ در وضعیت فعلی تنها ریسک قدرتمند بازار سرمایه شخص شخیص سیاستگذار است و همه‌چیز در تالار شیشه‌ای به تغییر یا عدم‌تغییر رفتار فعلی او بستگی دارد. سفره رکودی که دولت در تمامی بازار‌ها پهن کرده سرنوشت متفاوتی برای بازار سرمایه به دنبال خواهد داشت. افت بیش از پیش قیمت سهام و رسیدن به سطوح حداقلی قیمتی در صورتی همچنان ادامه دارد که مخابره اخبار مخالف بازار تمامی نداشته و این به معنی سقوط بیشتر قیمتی و رخداد یک بحران است. در این میان کارشناسان زیادی اعتقاد دارند چنانچه حرکتی در بازار اتفاق بیفتد احتمالا از گروه‌های پیشروی بورسی آغاز خواهد شد. در این گزارش وضعیت چند گروه شاخص در بازار سرمایه و احتمال رشد آن‌ها بررسی می‌شود.
بررسی وضعیت شاخص‌سازان تا انتهای سال
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر بازار سرمایه، در این خصوص گفت: افت ادامه‌داری که از اردیبهشت‌ماه در بازار سرمایه شروع شده باعث خروج بخش زیادی از سرمایه بورس و همچنین کاهش ۱۵۰۰میلیارد تومانی ارزش کل بازار شده است. در‌حال حاضر نیز تغییرات مکرر دستورالعمل‌ها و قوانین مختلف مانند تعیین نرخ خوراک، قیمت‌گذاری تحمیلی نسبت به محصولات صنایع مختلف از جمله پتروشیمی، پالایشی و خودروسازی و همچنین قیمت‌گذاری ارز صادراتی این شرکت‌ها منجر به بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران شده است. با وجود ریسک‌هایی که تا کنون به بازار تحمیل شده سرمایه‌گذاران نسبت به سیاستگذاری‌های دولت و مجلس چه در قالب قانون بودجه و چه برنامه هفتم توسعه بی‌اعتماد شدند و به همین دلیل آن‌ها به سرمایه‌گذاری در بازار تمایلی ندارند.
وی ادامه داد: این در حالی است که شاهد ثبات نسبی در قیمت‌های جهانی هستیم و کرک اسپرد فرآورده‌های نفتی نیز در دنیا رشد داشته است. علاوه بر این، گزار‌ش‌های فصل بهار شرکت‌های بورسی و آمار فروش ماهانه آن‌ها قابل‌قبول بوده است. نسبت P/ E گذشته‌نگر بازار نیز به سطوح ارزنده‌ای رسیده است. با تمام این تفاسیر، اما سرمایه‌گذاران به دلیل ریسک‌هایی که از خارج بازار تحمیل می‌شود تمایل اندکی به سرمایه‌گذاری در بورس دارند. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که ارزش سهام تا سطحی می‌تواند افت کند و بالاخره در نقطه ارزنده‌ای قرار می‌گیرد که سرمایه‌گذاران و خریداران جدید و میان‌مدت شروع به سرمایه‌گذاری کرده و تقاضا نسبت به عرضه فزونی پیدا خواهد کرد.
ابراهیمیان در خصوص شرکت‌های پیشرو و صنایع لیدر بورسی نیز گفت: بخشی از لیدر‌های بازار شامل صنایع بزرگ و کامودیتی‌محور می‌شود که عمدتا شرکت‌های پتروشیمی، پالایشی، معدنی و فلزی هستند. سودآوری این شرکت‌ها متاثر از قیمت‌های جهانی، وضعیت نرخ ارز و همچنین سیاستگذاری‌های دولت است. این صنایع پس از اصلاحی که از اردیبهشت‌ماه داشتند درحالحاضر در سطوحی توسط سهامداران عمده و نهادی حمایت می‌شوند و به نظر می‌رسد در صنایع بزرگ حداقل در کوتاه‌مدت و تا تعیین‌تکلیف وضعیت بودجه سال آتی و برنامه هفتم توسعه شاهد حرکت خاصی نباشیم.
وی ادامه داد: بخش دیگری از لیدر‌های بازار صنایع ریالی از جمله بانک‌ها، خودروساز‌ها و ... هستند. بانک‌ها وضعیت مساعدی از بابت رشد تراز عملیاتی در چهارماهه اول امسال داشتند و سودآوری آن‌ها نسبت به سال گذشته با رشد خوبی همراه بوده است. به نظر می‌رسد روند سودآوری بانک‌هایی که وضعیت مساعدی دارند همچنان ادامه داشته باشد و در این میان چنانچه شاهد گشایش‌های سیاسی باشیم می‌توان امیدوار بود ارزش بازار بانک‌ها تا انتهای سال رشد کند. این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: گروه خودروسازی که همواره توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب می‌کند و بیش از ۲۰میلیون سهامدار دارد نیز بسیار متاثر از تعیین‌تکلیف قیمت‌گذاری دستوری است. وضعیت افزایش سرمایه شرکت‌های خودروساز نیز در صورت خروج از شمولیت ماده ۱۴۱ قانون تجارت بهبود می‌یابد.
درحالحاضر به نظر می‌رسد تمام تلاش سهامداران این است که قیمت‌گذاری تحمیلی را که توسط شورای رقابت و سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده اعمال شده حذف کنند. وزیر جدید صمت هم اعلام کرده به قیمت‌گذاری دستوری اعتقادی ندارد. وی ادامه داد: بنابراین پیش‌بینی می‌شود حداقل تا انتهای سال شاهد گشایش‌هایی از بابت نزدیک شدن قیمت محصولات این شرکت‌ها به قیمت حاشیه بازار باشیم تا پس از این افت و زیان انباشته سنگین که طی سالیان اخیر در این صنعت اتفاق افتاده، روند معکوسی را شاهد باشیم. به نظر می‌رسد ارزش بازار شرکت‌های این صنعت چنانچه از دام قیمت‌گذاری دستوری رها شود، تا انتهای سال رشد داشته باشد.
ابراهیمیان در خصوص وضعیت کلی بازار سرمایه گفت: اصلاح شدیدی که ناشی از افزایش نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و قیمت دیگر حامل‌های انرژی نظیر برق و سوخت بوده اتفاق افتاده است. درحالحاضر نسبت‌های ارزش‌گذاری مانند P/ E و P/ S شرکت‌ها جذاب شده و اکثر شرکت‌ها در نقطه حمایتی مساعدی قرار دارند. چنانچه دولت و مجلس ریسک اعمال قوانین و مقررات را کاهش دهند، به نظر می‌رسد سهامداری و سرمایه‌گذاری در بازار با شرایط فعلی در میان‌مدت بازدهی مناسبی را نصیب سهامداران کند.
این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: ارزش بازار سرمایه افت حدود ۴۰درصدی را تجربه کرده و این میزان افت در کمترین زمان اتفاق افتاده و به عبارتی بورس سریع‌ترین ریزش تاریخی خود را در سه ماه گذشته تجربه کرده است. طبیعتا وقتی قیمت سهم‌ها به نقطه‌های ارزنده‌ای از نظر برخی از سرمایه‌گذاران می‌رسد در آن نقاط سرمایه‌گذاران جدید نسبت به خرید اقدام کرده و شروع به سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ اما پیش‌شرط بزرگی که در این خصوص مطرح است به سیاستگذاری‌ها و ریسک‌هایی که از طرف سیاستگذار اعمال می‌شود برمی‌گردد.
وی ادامه داد: چنانچه این پیش‌شرط برقرار باشد و سیاست‌های دولت و مجلس در خصوص وضعیت درآمدی شرکت‌ها تغییر کند این ریسک را کاهش داده و تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار بیشتر می‌شود. با توجه به افت شدیدی که تا کنون اتفاق افتاده، می‌توان گفت ریزشی شبیه ریزش تاریخی سال ۹۹ درحالحاضر نیز اتفاق افتاده و از این نقطه به بعد احتمالا فضای رکودی ادامه داشته باشد تا بودجه سال بعد تعیین‌تکلیف شود. در وضعیت رکودی فعلی که سرمایه‌گذاران هر روز شاهد ریسک‌های مختلف و متنوعی از طرف دولت مجلس و سایر نهاد‌ها هستند، به نظر وضعیت قیمتی شرکت‌ها با این اصلاحاتی که اتفاق افتاده در برخی از صنایع به قیمت‌های جذابی رسیده و می‌توان با تغییر پرتفوی و سرمایه‌گذاری در صنایعی که سودآوری خوبی دارند بخشی از زیان چند ماه گذشته را در رشد آتی بازار جبران کرد.
