مشخصات سیستم شعله افکن سنگین TOS-۱A روسیه

رویداد۲۴ حسین فلاحی: توس-۱ (TOS-1A) یک نسخه بهبود یافته از سیستم اصلی شعله افکن سنگین TOS-1 است. این سیستم در سال 2001 در ارتش روسیه پذیرفته شد. گاهی اوقات به این سیستم "Solntesepek" نیز می گویند. TOS-1A اولین بار توسط ارتش روسیه در چچن مورد استفاده قرار گرفت. برخی منابع گزارش می دهند که این سامانه در جریان تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در سال 2014 مورد استفاده قرار گرفت. از این سیستم در تهاجم بعدی روسیه به اوکراین در سال 2022 به طور گسترده استفاده شده است.

مشخصات سیستم  TOS-۱A روسیه

عنصر اصلی سیستم TOS-1A وسیله نقلیه پرتاب کننده BM-1 است. در مقایسه با TOS-1 اولیه، لوله های پرتاب از 30 به 24 کاهش یافته که در سه ردیف در هشت لوله قرار می گیرند. لوله های پرتاب جدید در مقایسه با سیستم شعله افکن سنگین قبلی طولانی تر هستند. حداقل دو نوع موشک 220 میلی متری وجود دارد. طول آنها 3.3 و 3.7 متر و وزن آنها به ترتیب 173 و 217 کیلوگرم است. TOS-1A از راکت های طولانی تری استفاده می کند و برد بیشتری نسبت به نسل قبلی خود دارد. حداکثر برد آتش به 6000 متر افزایش یافت. حداقل برد 400 متر است.

حداقل دو نوع کلاهک وجود دارد: آتش زا و ترموباریک. سلاح‌های ترموباریک را مواد منفجره خلاء یا سوخت-هوا نیز می‌نامند. این نوع مهمات ابر بزرگی از گاز قابل اشتعال را آزاد می کند و باعث انفجارهای مهیب می شود. از این مهمات برای پاکسازی ساختمان ها، پناهگاه ها و دیگراستحکامات استفاده می شود. سیستم شعله افکن سنگین TOS-1A یک موشک یا یک جفت دو موشک را در عرض 0.5 ثانیه پرتاب می کند. مدت زمان کامل سالوو 12 ثانیه هنگام پرتاب دستی موشک و 6 ثانیه هنگام پرتاب همه موشک ها در حالت خودکار است.

وسیله نقلیه پرتاب BM-1 توسط یک خدمه سه نفره شامل فرمانده، توپچی و راننده اداره می شود. این سامانه مجهز به سیستم کنترل آتش مدرن است. تمام مراحل هدایت و شلیک از داخل وسیله نقلیه بدون قرار گرفتن خدمه در معرض آتش دشمن انجام می شود. خودروی پرتابگر می تواند در عرض 90 ثانیه پس از حرکت به سمت یک هدف قابل مشاهده متوقف و شلیک کند.

کارایی سیستم شعله افکن سنگین TOS-۱A روسیه

سیستم شعله افکن سنگین TOS-1A برای پشتیبانی مستقیم آتش از واحدهای پیشروی پیاده نظام و تانک های اصلی نبرد ساخته شده است. این سامانه برای پیشروی پرسنل مستقر خودی بسیار موثر است. TOS-1A برای پاکسازی ساختمان ها، استحکامات میدانی و پناهگاه ها استفاده می شود.

همچنین این سیستم در مقابل خودروهای زرهی سبک نیز موثر است. سیستم شعله افکن سنگین به طور کلی شبیه به سیستم های موشک پرتاب چندگانه است، با این حال انواع مختلفی از راکت ها را شلیک می کند و برد شلیک بسیار کمتری دارد.

شاسی و نیروی محرکه سیستم سنگین TOS-۱A

در ابتدا پرتابگرهای TOS-1A بر روی شاسی اصلاح شده تانک های جنگی اصلی T-72A نصب می شدند. این موتورها توسط یک موتور دیزلی V-46 با قدرت 780 اسب بخار یا یک موتور دیزلی قدرتمندتر V-84MS با قدرت 840 اسب بخار نیرو می گرفتند. سیستم های ارتقا یافته TOS-1A ارتش روسیه دارای ویژگی های مشابه تانک های نبرد اصلی ارتقا یافته T-72B3 هستند. نسخه‌های صادراتی جدیدتر بر اساس شاسی تانک اصلی T-90S هستند و از موتور دیزلی V-92 با قدرت 1000 اسب بخار نیرو می‌گیرند. این سیستم مجهز به یک تیغه خود فروکش می باشد. حفاظت زرهی به ترتیب مشابه T-72A و T-90S MBT است. حداقل یک نمونه اولیه از TOS-1 بر اساس شاسی تانک اصلی T-80U وجود داشت.

این شعله افکن سنگین توسط یک خودروی جدید بارگیری مجدد TZM-T پشتیبانی می شود که برای حمل و نقل و بارگیری مجدد موشک ها استفاده می شود. این یک مجموعه کامل از موشک های بارگیری مجدد را در دو غلاف برای هر 12 موشک حمل می کند. یک جرثقیل بین این واحدها نصب شده است. همچنین خودروی بارگیری مجدد 400 لیتر سوخت برای خودروی پرتابگر BM-1 حمل می کند. TZM-T توسط یک خدمه سه نفره اداره می شود. همچنین اخیراً یک وسیله نقلیه بارگیری مجدد بر اساس کامیون KamAZ-6350 8x8 ظاهر شد. همچنین دو غلاف راکت بارگیری مجدد را با جرثقیل نصب شده در بین آنها حمل می کند.

صادرات سیستم TOS-۱A روسیه

این سیستم شعله افکن سنگین به ارمنستان، آذربایجان، قزاقستان وعراق صادر شده است. بخش کوچکی از این سیستم ها در خدمت عربستان سعودی است. ارتش عراق از این سیستم در طول نبرد با جنگجویان داعش استفاده کرد . TOS-1A در طول جنگ داخلی سوریه نیز مورد استفاده قرار گرفت.

در سال 2020 سیستم های ارمنستان و آذربایجان در جریان درگیری نظامی بین کشورها مورد استفاده قرار گرفت. در سال 2022 عربستان سعودی از سیستم های خریداری شده خود علیه شورشیان حوثی استفاده کرد. در سال 2022 TOS-1A در تاجیکستان نیز مشاهده شد.

انواع

سیستم شعله افکن TOS-2: یک سیستم شعله افکن سنگین جدیدتر است که بر اساس کامیون نظامی Ural-63704-0010 با پیکربندی 6x6 ساخته شده است. دارای 18 لوله پرتاب برای موشک های 220 میلی متری است.

این سیستم اولین بار در سال 2020 به طور عمومی فاش شد. اساساً این یک نسخه سبک تر، ارزان تر و موبایل تر از TOS-1A است که در مطلب بعدی به آن خواهیم پرداخت.

مشخصات کلی سیستم شعله افکن سنگین TOS-۱A

ساخت: روسیه
ورود به خدمت: 2001
خدمه: 3 نفر

ابعاد و وزن
وزن: 44.3 تن
طول: 7.24 متر
عرض: 3.58 متر
ارتفاع: 3.07 متر

تسلیحات
کالیبر: 220 میلی متر
تعداد لوله: 24
وزن موشک: 173 یا 217 کیلوگرم
وزن کلاهک: 45 کیلوگرم
برد شلیک: 0.4 - 6 کیلومتر

نیروی محرکه
موتور: V-84MS دیزل
قدرت موتور: 840 اسب بخار
حداکثر سرعت جاده: 60 کیلومتر در ساعت
برد: 550 کیلومتر