ایتالیا نخستین سفر روحانی به غرب را مهم ارزیابی کرد

رویداد24- ایران برای بازگشت به اروپا از دروازه رم گذشت. حسن روحانی صبح روز دوشنبه تهران را به مقصد قلب اروپا ترک کرد تا در سفر به سه کشور این قاره سبز، اشتیاق اروپا برای مراوده با ایران را به رخ جهانیان بکشد. سفری که به عقیده مقامات ایتالیایی به عنوان نخستین سفر رئیس جمهوری ایران به غرب از اهمیت ویژه ای برخورار است.

به گزارش گروه سیاسی رویداد24، رئیس جمهوری ایران پس از دو سال تلاش برای برداشتن مانع بزرگی چون تحریم های هسته ای روز گذشته در راس هیئتی بلندپایه وارد ایتالیا شد و پس از آن نیز به واتیکان و فرانسه سفر خواهد کرد. وی در ابتدا مورد استقبال وزیر خارجه ایتالیا قرار گرفت و پس از آن سرجیو ماتارلا در کاخ ریاست جمهوری میزبان همتای ایرانی خود و هیئت همراهش بود.

اروپا از حامیان نهایی شدن برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) بود و حال نمی خواهد هیچ فرصتی را برای بهره برداری از بازار بالقوه ایران از دست بدهد. نخست وزیر ایتالیا در نشست خبری شامگاه دوشنبه با همتای ایرانی خود درباره توافق هسته ای گفت: این توافق نه تنها آغاز فصل جدیدی در مناسبات و روابط ایران و جهان بود بلکه گام مهمی برای صلح و ثبات برای کل منطقه محسوب می شود.

متئو رنتزی در این نشست خبری تصریح کرد: برجام نشان داد که اگر توانستیم در موضوع هسته ای به توافق برسیم درباره تمام مسائل منطقه ای نیز می توانیم به تفاهم و توافق دست یابیم. 

وی اشتراکات فرهنگی و روابط دیرینه دو تمدن ایران و رم را پشتوانه قوی در روابط پایدار دو ملت دانست و اظهار کرد: ایتالیا در ضرورت نیازمندی جهان به صلح و دوستی، با ایران اشتراک نظر دارد.

رنتزی با تاکید بر نقش و جایگاه برجسته ایران در معادلات منطقه ای گفت:ایران می تواند در دستیابی به صلح و دموکراسی در منطقه نقش مهم و قابل توجهی داشته باشد. ضمن اینکه مبارزه با تروریسم بعنوان یک خطر فراگیر نیازمند اتحاد و هماهنگی همگانی است و ایران نقش فعال و موثری در مبارزه با تروریسم و تروریست ها دارد. 

نخست وزیر ایتالیا همچنین اراده جدی کشورش را برای توسعه روابط با ایران در تمامی زمینه ها مورد تاکید قرار داد و گفت:ایتالیا مصمم است با بهره گیری از فرصت بوجود آمده ، گام های جدید و بلندی در تحکیم روابط دوستانه با ایران بردارد و در این راستا احیای جاده ابریشم می تواند سرآغازی در روابط جدید دو کشور باشد.

حسن روحانی نیز در جریان این کنفرانس خبری که پس از امضای چندین تفاهم نامه اقتصادی، فرهنگی، بهداشت و درمان و حوزه سلامت میان دو کشور برگزار شد، تاکید کرد: مسائل امنیتی منطقه ما با راهکار نظامی حل نمی شود و باید از طریق سیاسی و گفت وگو مسائل منطقه را حل کنیم.

وی تصریح کرد: ما ایرانی ها زمانی که در ایتالیا هستیم تصور می کنیم در کشور خومان هستیم و از یک مرکز تمدنی به مرکز تمدنی دیگر سفر کردیم و از هزاران سال پیش ما دارای تمدن های بزرگ بودیم و جامعه بشری نمی تواند نسبت به تمدن هایی که در ساخت تمدن بشری امروز تاثیرگذار بوده، بی تفاوت باشد. 

وی افزود : در دوران پسا برجام و پسا تحریم به منطقه اروپا سفر کردیم زیرا اتحادیه اروپا در به ثمر رسیدن توافق هسته ای ایران و گروه 1+ 5 بسیار نقش موثری داشت و سفر را از ایتالیا شروع کردیم زیرا دوستی ما با این کشور نیز بسیار دیرینه است. 

رییس جمهوری تاکید کرد: ما سالیان دراز در زمینه علمی و فرهنگی و اقتصادی با ایتالیا همکاری داشته ایم و در دورانی، ایتالیا اولین شریک تجاری ما بوده و مردم ما سابقه خوبی از مردم ایتالیا و مدیران و شرکت های ایتالیایی دارند و امروز مطمئن هستیم همکاری بسیار خوبی با یکدیگر خواهیم داشت و همکاری ما همه جانبه و به تعبیر نخست وزیر ایتالیا همکاری 360 درجه ای و کامل خواهد بود.

روحانی تاکید کرد: شرایط ایران از منظر امنیت، انرژی، نیروی انسانی و ژئوپلتیک گسترده است و کشورمان در این بخش ها ، می تواند هاب منطقه باشد. 

وی عنوان کرد: حضور فعالان اقتصادی اروپایی و ایتالیایی برای سرمایه گذاری، فناوری، فعالیت مشترک و برای قرار دادن بخشی از بازار کشورمان به ایتالیا و در اختیار گرفتن بخشی از بازار خارجی موثر خواهد بود. 

رییس جمهوری با اشاره به امضای قراردادهای همکاری اقتصادی بین مقامات کشورمان و ایتالیا گفت: امضای این اسناد آغازی دیگر در روابط ایران و ایتالیا است و ما این روابط را به خوبی و گرمی ادامه می دهیم. ما قول دادیم همه توانمان را در پشتیبانی از بخش خصوصی به کار بگیریم و در این راه حمایت های خود را ادامه می دهیم. 

روحانی افزود: در زمینه روابط فرهنگی، دانشگاهی، مراکز تحقیقاتی و فناوری های نوین که در سال های اخیر حرکت های بسیار خوبی در ایران انجام گرفته است می توانیم با ایتالیا فعالیت مشترک داشته باشیم.

وی افزود: در زمینه گردشگری و توجه به آثار باستانی از دیگر ظرفیت های همکاری میان طرفین است و با توجه به اینکه دانشگاه های ایتالیایی در زمینه آثار باستانی تجربه بسیار خوبی دارند می توانیم همکاری های خوبی را ادامه دهیم. 

وی تاکید کرد: در دیدارهایی که داشتیم در زمینه صلح و ثبات در خاورمیانه و مدیترانه و شمال آفریقا صحبت کردیم. صلح از منظر انسانی و سیاسی و بین المللی و نقش ایران در مبارزه با تروریسم بسیار حائز اهمیت است و اگر ایران نبود شرایط بسیار سختی را در کشورهای عراق و افغانستان شاهد بودیم. 

رییس جمهوری یادآور شد: ما برای صلح و ثبات در افغانستان با ایتالیا مذاکره و همکاری کردیم و باید همراهی کنیم تا صلح واقعی را به منطقه برگردانیم. ما افغانستان، لیبی، عراق، لبنان و سوریه امن می خواهیم و در این زمینه نیاز به همکاری اطلاعاتی و فرهنگی و سیاسی داریم و دو کشور در این زمینه برای ایجاد صلح و ثبات آماده کمک کردن هستند.

در جریان این سفر ایران و ایتالیا 14 سند همکاری امضا کردند؛ اسنادی که راه را برای گسترش بیش از پیش روابط دو کشور هموارتر ساخت. این اسناد با حضور رییس جمهوری اسلامی ایران و نخست وزیر ایتالیا، توسط مقام های ارشد دو کشور امضا شد.

14  سندی که به امضای مقام های ارشد ایران و ایتالیا رسید در حوزه های حمل و نقل، راه آهن و ریل، همکاری های آموزشی و پزشکی، بازرگانی، ایمنی، همکاریهای بندری، کشاورزی، قرنطینه و حفظ نباتات، پزشکی و دارویی است. دو کشور همچنین یک بیانیه سیاسی مشترک برای ترسیم نقشه راه کلی گسترش همکاری ها و تعاملات دو کشور منتشر کردند.

کشورهای اروپایی که برخی از آن ها عضو گروه 1+5 بودند، گذشته از نقشی که در فرایند گفت وگوها با ایران داشتند، پس از دستیابی به توافق هسته ای امواج مثبت قوی تری را برای ایران مخابره کردند؛ امواجی که به مثابه پیام هایی روشن و صریح بود و حکایت از تمایل به بهبود روابط در زمینه های گوناگون داشت. مقام های ارشد کشورهای مطرح اروپایی با فاصله زمانی اندکی پس از توافق هسته ای به همراه هیات های تجاری بزرگ به ایران آمدند. آلمان سردمدار گشایش روابط با ایران بود و در ابتدا قائم مقام صدراعظم و سپس وزیر امورخارجه خود را عازم تهران کرد. سپس مقام های اقتصادی- تجاری چند ایالت این کشور نیز با هیات های بزرگی به کشورمان آمدند. فرانسه و انگلیس نیز وزیران امورخارجه خود را در راس هیات های سیاسی- اقتصادی به تهران فرستادند. ایتالیا به عنوان قدرت چهارم اروپا نیز هیات بزرگ اقتصادی را به همراه 2 تن از وزیران دولت این کشور به تهران گسیل داشت. علاوه بر این، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و رییس پارلمان اروپا نیز طی ماه های اخیر به تهران سفر کردند.

وزیران و مقام های عالی رتبه سیاسی و اقتصادی دیگر کشورهای اروپایی همچون اتریش، بلژیک، لهستان، صربستان، چک، اسپانیا، سوییس و ... نیز نسبت به آینده روابط با ایران بی تفاوت نبودند و به طور عمده با همراهی بازرگانان و صاحبان صنایع خود به ایران آمدند.

این سفرها در کنار اظهار نظرهای مقام های ایران و اروپا نشان می دهد هر 2 طرف از سطح روابط کنونی راضی نیستند و خواهان گسترش آن هستند. بر پایه گزارش اتاق بازرگانی و صنایع تهران تا پیش از گسترش تحریم های هسته ای علیه ایران حجم مبادلات 2 طرف به بیشتر از 25 میلیارد یورو می رسید اما این آمار در سال 2013 به حدود 6 میلیارد یورو کاهش یافت. با آغاز به کار دولت یازدهم، تحول در نگاه های 2 طرف به روابط دوجانبه زمینه ساز روند رو به رشد مناسبات اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا شد و در سال 2014 میزان مبادله های 2 طرف با رشدی 14 درصدی به هشت میلیارد یورو نزدیک شد. 

یورواستات، پایگاه آماری اتحادیه اروپا، چندی پیش با بیان آمار تجاری این اتحادیه در چهار ماه نخست سال 2015، اعلام کرد که تجارت ایران و اروپا نسبت به دوره مشابه سال قبل 9 درصد رشد داشته و به بیشتر از 2 میلیارد و 400 میلیون یورو رسیده است.

روند کنونی روابط ایران و اتحادیه اروپا حاکی از آن است که هر 2طرف نسبت به جایگاه و توانایی های یکدیگر آگاهی کامل دارند. کشورهای اروپایی که نقش پررنگی را در گفت وگوهای هسته ای با ایران داشتند بر نقش مهم منطقه ای و جهانی ایران تاکید می کنند. اقدام های مثبت ایران در گفت وگوهای صلح سوریه نیز از جمله مسایلی بود که طرف های اروپایی را نسبت به آینده تعامل سیاسی و دیپلماتیک با ایران امیدوارتر کرد. به نظر می آید در این فرایند ایران و اتحادیه اروپا تلاش می کنند به تدریج با استفاده از فضای به وجود آمده و توانایی های مقابل، ابتدا به سمت همکاری های اقتصادی پیش روند و سپس راه را برای حل و فصل دیگر اختلاف ها و کاستن از تنش ها به ویژه در حوزه های امنیتی و سیاسی هموار سازند.

سفر رییس جمهوری کشورمان به ایتالیا و فرانسه را نیز می توان در همین چارچوب ارزیابی کرد. این 2 کشور اروپایی هم از نظر اقتصادی و هم از جهت سیاسی از اعضای صاحب نفوذ در اتحادیه اروپا هستند و در زمره چند قدرت تصمیم گیر آن به شمار می آیند. این امیدواری وجود دارد که سفر رییس جمهوری کشورمان به کشورهای اروپایی که پس از سال ها صورت می گیرد موجب منطقی و متعادل شدن رویکرد اروپا نسبت به ایران و عادی سازی روابط تهران و پایتخت های اروپایی شود.