تصمیم فرانسه در خصوص ویزا، واکنش به ترامپ بود

 در هفته ای که گذشت وزیر خارجه فرانسه در راس هیاتی اقتصادی به ایران آمد. این سفر که دست آوردهای اقتصادی خوبی را برای هر دو کشور رقم زد، بازتاب مثبتی در اروپا به همراه خود داشته است.در خصوص این سفر با دکتر پیروز ایزدی کارشناس بین الملل و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات استراتژیک گفتگویی داشته ایم که از نظر می گذرانید:

ارزیابی شما از قراردادهایی که وزیر خارجه دو کشور بستند، چیست، با توجه به اینکه نظرسنجی های انتخابات فرانسه حاکی از انست که این کشور به سمت راست افراطی پیش می رود، ایا این قراردادها و امد و رفت های دیپلماتیک می تواند رابطه این دو کشور را با ثبات تر کند و با تغییر ریاست جمهوری روند این رابطه همچنان به همین منوال باشد.
بعد از توافق برجام فرصتی برای تعاملات بیشتر ایران با جهان غرب ایجاد شد. فرانسوی ها از جمله اولین کشورهایی بودند که مقاماتشان به ایران امدند و تمایل خود را برای گسترش روابط تجاری نشان دادند. شرکت های فرانسوی برای اینکه از این فرصت ایجاد شده استفاده کنند و بتوانند جایگاه قبلی خود را در ایران به دست بیاورند و به منظور احیای بازار از دست رفته خود، برای عقد قرارد ادهایی در زمینه صنعت هوایی یا دیگر زمینه های تجاری که بستر آن ها در کشور ما فراهم است، پیشقدم شده اند تا روابط اقتصادی و تجاری خوبی با جمهوری اسلامی برقرار کنند.
 با توجه به وضعیت اقتصادی فرانسه هرکدام ز این قراردادها اگر اجرایی شود، به ایجاد اشتغال و رونق در اقتصاد فرانسه کمک می کند ، به هرحال، از این رهگذر، گزینه های فرانسه از لحاظ اقتصادی و تجاری گسترش خواهد یافت.
نکته دیگری که بسیار مهم است پافشاری دولت فرانسه مبنی بر اجرای برجام است. آنها می خواهند توافق برجام به قوت خود باقی بماند و مورد سوال قرار نگیرد.  با توجه به زمزمه هایی که از داخل امریکا شنیده میشود مبنی بر اینکه باید مجدداً بر سر این توافق مذاکره صورت گیرد، موضع فرانسه در این میان می تواند فشارها بر ترامپ را افزایش دهد.

با توجه به اشاره شما به برجام، اگر حزب خانم مارین لوپن پیروز انتخابات شود، در صورت پیروزی به طور طبیعی فرانسه همسو با آمریکای ترامپ قلمداد می شود، با چیدن این پازل و همین طور دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند هلند و آلمان که راست افراطی ها شانس پیروزی بالایی دارند، اینده برجام را چه طور پیشبینی می کنید.
با توجه به این که در حال حاضر موج پوپولیسم در اروپا به راه افتاده است، و توجه به مسائل اقتصادی، بحران مهاجران، و تامین امنیت، اهمیت پیدا کرده است. طبق پیشبینی ها در انتخابات فرانسه، مارین لوپن به احتمال زیاد به دور دوم راه پیدا خواهد کرد و حتی ممکن است بیشترین آرا را کسب کند.
 معمولا سیستم انتخاباتی فرانسه به گونه ای است که وقتی دو نامزد برتر وارد مرحله دوم می شوند، اگر یکی از آنان مواضعی افراطی داشته باشد، با توجه به اینکه بسیاری از طیف های سیاسی در فرانسه مخالف تفکر افراطی هستند و به اصطلاح رگه هایی از فاشیم و حتی نژاد پرستی در آن مشاهده می کنند، پیش بینی می شود، هرچند اخیراً بسیاری از پیش بینی ها غلط از آب در آمده است، حزب جبهه ملی به رهبری مارین لوپن در نهایت  شکست بخورد، حال اگر مبنای تحلیل را بر پیروزی لوپن قرار دهیم، می توان گفت که مواضع خانم لوپن با ترامپ بسیار نزدیک است که در این صورت ممکن است که فرانسه در سایه سیاست های ترامپ حرکت کند.
به نظر پیروزی راست افراط گریان ضعیف می رسد و بیشتر به نظر می رسد که از جناح راست میانه کاندیدی انتخاب شود. ممکن است نامزد پیروز فیون یا ماکرون باشد که اخیرا به عنوان نامزد مستقل وارد صحنه انتخابات شده است. از طرف دیگر اگر خانم لوپن انتخاب شود، منافع اقتصادی فرانسه ممکن است باز هم ایجاب کند که تا حدودی روابط تجاری و اقتصادی را با ایران ادامه یابد.

پس از اعلام ممنوعیت صدور ویزا از سوی دولت ترامپ، اقای ژان مارک آیرو به ایران آمد و یکی از قراردادهایی که بسته شد، صدور دو برابری ویزا برای هم وطنانمان بود، به نظر شما این ضرب شصتی به ترامپ بود؟ یا واکنشی بود نسبت به اقدام ترامپ علیه این هفت کشور؟ یا اینکه می توان با ریاست ترامپ نظم جهانی در حال به هم خوردن است و موازنه قدرت در حال تغییر است؟
با روی کار امدن ترامپ وضعیت روابط فرا اتلانتیکی وضعیت مبهمی  پیدا کرده است. از یک طرف ترامپ اعلام کرده است که ما تعهد خودمان را نسبت به حفظ امنیت اروپا مشروط به این خواهیم کرد که اروپا سهم بیشتری به عهده بگیرد و هزینه بیشتری بپردازد. از طرف دیگر مواضعی که ترامپ در مورد روسیه گرفته است، و دیگر اقدامات تندروانه او  در جهت ضدیت با جهان اسلام از نظر اروپا قابل تحمل نیست و ضربه ای به همبستگی جهان غرب وارد می کند و بیشتر امنیت غرب را مورد مخاطره قرار خواهد داد. بر اساس این واگرایی، اقدام وزیر خارجه فرانسه در خصوص دو برابر کردن سهمیه  ویزا برای ایرانیان بیشتر یک نوع واکنش است به تصمیم ترامپ، اقای ایرو نسبت به ممنوعیت ورود اتباع هفت کشور به نوعی واکنش نشان داده تا مخالفت خود را با این گونه سیاست ها اعلام کند. این که به هرحال ایا موازنه قدرت جدیدی در جهان در حال شکل گیری است یا خیر، این امر احتیاج به زمان خواهد داشت. باید دید که در اینده وضعیت به چه صورت پیش خواهد رفت، ایا اروپا و امریکا می توانند به مصالحه ای دست پیدا کنند و روابط سابق را کم و یبش ادامه دهند یا اینکه انگلیس و امریکا در یک جبهه قرار خواهند گرفتند و در جبهه دیگر هم برخی از دیگر دولت های اروپایی  تحت رهبری فرانسه و آلمان قرار خواهند گرفت، اما این نکته از نظر دور نشود که اروپا به لحاظ امنیتی وابسته به امریکا است و خیلی نمی توان روی این مساله که اروپا بتواند به طور مستقل پیش برود،  حساب باز کرد.

به طور کلی ارزیابی شما از سفر وزیر خارجه فرانسه به ایران چه بود از نظر سیاسی اقتصادی و امنیتی چه طور می شود این مهم را بررسی کرد.
این سفر بیشتر بعد اقتصادی داشت. با توجه به اینکه جمعی از بازرگانان و صاحبان صنایع اقای ژان مارک آیرو را همراهی کردند. تاکید و تمرکز انها جنبه های اقتصادی و گسترش روابط تجاری بین دو کشور بود. فرانسوی ها به بازار ایران نیاز دارند تا بتوانند حجم تجارت خودشان را از این طریق افزایش دهند.
این سفر می تواند زمینه های مشترک همکاری های سیاسی امنیتی دو کشور را فراهم کند. البته در این زمینه نتایج معمولا ضعیف تر بوده است. ایران و کشورهای اروپایی در مورد مسائل اقتصادی بهتر می توانند  با یکدیگر کار کند و تجربه این دو سه سال اخیر نشان داده است که در زمینه امنیتی کمتر می توانند همکاری داشته باشند. یکی دیگر از نتایج مثبت این سفر پافشاری اروپا به خصوص فرانسه و المان روی مساله برجام است. اینکه برجام باید به همین صورت باقی بماند و به عنوان توافقی بین المللی به آن احترام گذاشته شود و مورد اجرا در بیاید.

برخی تحلیلگران معتقدند وضعیت صدور ویزا بر قرارداد بوئینگ با ایران تاثیر منفی خواهد گذاشت، به نظر شما با توجه به اینکه ترامپ مرد اقتصادی و اهل تجارت است، مانع از فروش بوئینگ به ایران می شود و به راحتی تجارت رقیب این صنعت هواپیمایی که شامل ایرباس فرانسه می شود را نظاره می کند؟
ترامپ با توجه به سابقه فعالیت هایش دیدی اقتصادی نسبت به مسائل جهانی دارد. از این نظر شاید کشوری مثل ایران بتواند در این زمینه ها بهتر با ترامپ کار کند، از طرف دیگر در مورد مسائل منطقه و ازمایش موشکی ایران موضع تندی اتخاذ کرده است، که از این نظر هم عده ای می گویند دیدگاه سنتی جمهوری خواهان را که مقابله جویانه تر است در پیش خواهد گرفت. در این زمینه ابهام وجود دارد کدامیک از این دیدگاه ها غالب خواهد شد، شناخت سیاست خارجی ترامپ نیاز به زمان دارد که باید منتظر باشیم و ببینم سیاست خارجی امریکا به کدام سو خواهد رفت.