قرارداد فروش بوئینگ به ایران؛ آزمون ترامپ

رویداد۲۴- شرکت بوئینگ روز سه‌شنبه از قرارداد فروش 60 فروند هواپیمای 737 به هواپیمایی ایران خبر داد؛ قراردادی به ارزش شش میلیارد دلار که منتقدان آمریکایی مخالف ایران را به خشم آورد و احتمالاً آزمون دولت ترامپ که رویکردی خصمانه نسبت به این کشور دارد، خواهد بود.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از نیویورک‌تایمز، بوئینگ به‌عنوان یک شرکت هواپیمایی تجاری پیشرو و صادرکننده مهم آمریکایی طی بیانیه‌ای اعلام کرد که این قرارداد که البته نیازمند تصویب دولت است حدود 18 فرصت شغلی ایجاد خواهد کرد.

توافق این شرکت با هواپیمایی آسمان که سومین هواپیمایی بزرگ ایران محسوب می‌شود، نخستین توافق تجاری اعلام شده از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده است.

دسامبر گذشته بود که بوئینگ از برنامه فروش 80 هواپیمای تجاری به هواپیمایی ایران با قراردادی به ارزش 16 میلیارد و 600 میلیون دلار خبر داد.

فروش هواپیماهای تجاری به ایران ذیل توافق هسته‌ای که در سال 2015 میان ایران و شش قدرت جهان نهایی شد، مجاز است. این توافق بسیاری از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را در ازای اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی لغو کرد.

ترامپ بارها و بارها این توافق را رد کرده اما از سوی دیگر همواره بر حمایت از صنایع و کارگران آمریکایی در رقابت‌های خارجی تأکید کرده است.

تحلیلگران حوزه هوافضا همگی بر این امر تأکید می‌کنند که توافق بوئینگ با ایران آزمونی است برای اولویت‌بندی‌های دولت ترامپ. اگر بوئینگ از فروش هواپیما به ایران منع شود، شرکت‌های هواپیماسازی در دیگر کشور خلأ ایجاد شده را پر خواهند کرد.

ریچارد ابولافیه ،تحلیل‌گر صنایع دفاعی در شرکت تیل گروپ دراین‌باره گفت: «همواره احتمال برخورد و تصادم در این مورد وجود داشت. ترامپ بر اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه نسبت به ایران تأکید دارد اما به هر صورت، این‌ها مشاغل تولیدی هستند. واقعاً سخت است که بگوییم: بله، ما این کار را به اروپائیان واگذار می‌کنیم.»

بیانیه بوئینگ در تضاد با دیگر نشانه‌های افزایش دشمنی میان دولت ترامپ و ایران است. آمریکا ماه گذشته 25 شرکت و شخصیت ایرانی را بر اساس ادعای آزمایش موشکی غیرقانونی کاخ سفید تحریم کرد. از سوی دیگر، ترامپ ایران را در لیست کشورهایی قرار داده که ممنوعیت صدور ویزا علیه آن‌ها اعمال می‌شود.

در بیانیه بوئینگ مشخص نشده که آیا این توافق با هواپیمایی آسمان، در دوره ریاست جمهوری ترامپ مورد مذاکره قرار گرفته یا اوباما. مقامات شرکت بوئینگ به سؤال ایمیلی که در این خصوص مطرح شده بود، پاسخ نداده‌اند.

قرارداد بوئینگ نیازمند مجوز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا است که اختیارات نظارتی بر چنین مبادلاتی با ایران را در دست دارد.

در قرارداد بوئینگ اشاره‌ای نشده اما مانع مهمی که برای هر دو طرف وجود دارد، نحوه پرداخت مبلغ قرارداد به این شرکت است. بر اساس تحریم‌هایی که هنوز علیه ایران اعمال می‌شود، این کشور نمی‌تواند از سیستم بانکداری آمریکایی استفاده کند، بنابراین مبادلات تجاری باید خارج از مرزها و با ارزهایی به‌جز دلار انجام شوند.

ایران یکی از قدیمی‌ترین ناوگان‌های هواپیمایی تجاری جهان را دارد که میراث مخاصمه طولانی‌مدت با ایالات‌متحده است که ایرانیان را از نوسازی یا جایگزینی بسیاری از هواپیماهای ساخت آمریکا منع کرده است.

منتقدان آمریکایی ایران در کنگره و دیگر بخش‌های دولتی بارها مخالفت خود با برنامه بوئینگ برای فروش هواپیماهای جدید به ایران را ابراز کرده‌اند و مدعی هستند که ممکن است دستکم تعدادی از این هواپیماها صرف اقدامات نظامی غیرقانونی شود.